Thứ Sáu, 29/03/2024
32 C
Ho Chi Minh City

Sinking fund và việc “refund”

Kinh tế Sài Gòn Online

Kinh tế Sài Gòn Online

Sinking fund và việc “refund”

Huy Nam (*)

Bài 23:

Sinking fund và việc “refund”

Thông thường, trong các khế ước về trái phiếu (bond indenture) có ghi rõ điều khoản cho phép bên vay (borrower) giải trừ một phần nợ hàng năm, mục đích là để giảm nhẹ về nghĩa vụ nợ một cách có kế hoạch hay từ từ. Loại trái phiếu bị chi phối bởi đặc điểm này được gọi là sinking fund bond. Đây là: “A bond issue for which the issuer is required to establish a sinking fund to provide for the orderly retirement of the bonds.” Ở Mỹ loại trái phiếu này có thêm biệt ngữ sinker. Ta có thể hiểu và dịch thuật ngữ sinking fund là quỹ hoàn trái.

Tại sao lại cần sinking fund? Đây là cách phòng ngừa rủi ro (tự giác hay có thể do luật lệ bắt buộc) vì sợ bị gánh nặng nợ và sự thay đổi lãi suất thị trường (interest rates) về sau. Việc một nhà phát hành trái phiếu dùng sinking fund để thu hồi trái phiếu thuật ngữ gọi là sinking fund call. Và để không tùy tiện, các sinking fund calls đó phải tuân thủ theo các điều khoản đã cáo bạch và cam kết trên bond indenture, gọi là sinking fund provision.

Thường thì, “The retirement may be effected by calling the bonds from the investors if interest rates have declined.” Việc thu hồi khi lãi suất giảm là vậy, còn lúc lãi suất tăng thì sao? Họ (issuer) sẽ “purchase the bonds in the open market”. Tại sao vậy? Vì lúc đó trái phiếu (cũ) sẽ được giao dịch dưới mệnh giá, do trái phiếu mới có lãi suất hấp dẫn hơn, “có mới nới cũ” mà! Tuy hoạt động mua lại này có tạo thanh khoản (liquidity) cho thị trường trái phiếu, nhưng bên cạnh đó nó cũng làm cho người đầu tư dễ bị cụt hứng nếu họ đang cầm trái phiếu có coupon rate (lãi suất) cao và sẽ bị retired (rút hẳn) khi lãi suất ngoài thị trường giảm xuống.

Trong thực hành, hoạt động thu hồi trái phiếu (optional call đối với callable bonds) thường được thực hiện theo một call feature (hay call provision) bằng phương thức refund như sau: “Refund is to retire securities with the funds that have been raised through the sale of new bond issue. Refunding occurs after a period of falling interest rates, when firms issue new debt in order to retire existing debt having high coupon rates of interest.”

Đây là việc thu về “hàng có giá” (tức nợ cũ lãi cao) đồng thời bán ra “hàng giá bèo” (tức nợ mới lãi thấp). Ta hãy ngẫm sâu chỗ này để thấy cái “zic zắc” của vấn đề: khi lãi suất hiện thời giảm thì trái phiếu đã phát hành có lãi suất cao nên luôn có giá giao dịch tăng lên cao hơn mệnh giá, và ngược lại! Vâng kiểu chơi tay trên này dễ bị giận đấy! Nhưng đừng lo…

Để ngăn chặn các ý đồ “chơi ép, chơi không đẹp” có thể xảy ra ấy, luật lệ các nước buộc issuer phải luôn ghi vào indenture điều khoản bảo vệ người đầu tư, gọi là call protection, trước lúc phát hành. Điều khoản này thể hiện những cam kết thỏa đáng về điều kiện thu hồi, theo đó thường có một thời gian nhất định (ổn định) không cho phép thực hiện việc này; hoặc các điều kiện để các “trái chủ” (bondholder) có thể có chọn lựa (optional) khác.

(*) Chuyên gia tài chính-chứng khoán, tác giả sách "Tài chính chứng khoán qua nhịp cầu Anh-Việt" do NXB Trẻ, Thời báo Kinh tế Sài Gòn và Trung tâm kinh tế châu Á-Thái Bình Dương hợp tác xuất bản.

Đường dẫn tới các bài trước được đăng trong mục Tin bài khác bên dưới.

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây

Tin liên quan

Có thể bạn quan tâm

Tin mới