Thăng trầm ngành xây dựng: Những tín hiệu khả quan

Thăng trầm ngành xây dựng: Những tín hiệu khả quan

Tấn Đức

Công nhân xây dựng một cao ốc căn hộ ở TPHCM. Ảnh: Lê Toàn

(TBKTSG) – Sau gần nửa năm trầm lắng, thị trường xây dựng dân dụng đang có dấu hiệu tăng trở lại và đây là tín hiệu vui không chỉ đối với ngành xây dựng, mà cả cho nền kinh tế. Tuy nhiên, lĩnh vực xây dựng công nghiệp và công trình thương mại vẫn chưa qua được thời khó khăn.

>> Những thăng trầm của doanh nghiệp xây dựng

Trong những tuần lễ đầu tháng 4-2009, bình quân mỗi ngày Công ty Xi măng Hà Tiên 1 bán được hơn 7.000 tấn xi măng. Tuy mức tiêu thụ hiện nay mới bằng 80% của thời điểm này năm ngoái, là giai đoạn thị trường xi măng lên cơn sốt giá cao độ, nhưng đã tăng đáng kể so với những tháng cuối năm ngoái và hai tháng đầu năm nay, đủ để các cơ sở sản xuất của Hà Tiên 1 hoạt động hết công suất.

Không riêng gì Hà Tiên 1, các công ty sản xuất vật liệu xây dựng khác cũng ghi nhận được xu hướng ấm dần lên của thị trường. Nhiều công ty gạch ngói ở Bình Dương, Đồng Nai và Bà Rịa – Vũng Tàu đã giảm được hơn một nửa lượng sản phẩm tồn kho từ cuối năm ngoái. Các cơ sở khai thác đá xây dựng chạy hết công suất nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu.

Riêng thép, ngành có sản lượng sản xuất giảm hơn 3% trong ba tháng đầu năm nay, nhu cầu tiêu thụ cũng đang tăng. Ông Phạm Chí Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam, cho biết dự kiến trong tháng 4-2009 lượng thép tiêu thụ trên cả nước trên 360.000 tấn, tương đương mức bình thường của năm ngoái và tăng gấp 2,4 lần so với tháng 1-2009.

Phân khúc nhà ở tư nhân ấm lại

Trên 80% sản lượng xi măng của Hà Tiên 1 là cung ứng cho nhu cầu dân dụng. Việc sản lượng tiêu thụ của công ty này tăng trở lại phần nào cho thấy xu hướng ấm lên của thị trường xây dựng nhà ở của khu vực dân cư.

Ông Phạm Chí Cường cho rằng tín hiệu khả quan này chứng tỏ giải pháp kích cầu của Chính phủ đã phát huy tác dụng. Có thể nhận định này chưa hoàn toàn chính xác, vì chương trình phát triển nhà ở xã hội của Chính phủ đến nay vẫn còn nằm trên giấy, đồng thời chính sách hỗ trợ lãi suất vay ngân hàng thời gian qua chủ yếu tập trung vào giải quyết nhu cầu vốn lưu động của doanh nghiệp.

Nhưng chắc chắn quyết định điều chỉnh giảm lãi suất ngân hàng, cộng với giá nhiều loại vật liệu xây dựng quan trọng tụt dốc theo giá thế giới, đã có tác dụng kích thích nhu cầu xây dựng nhà ở.

Hiện nay, lãi suất vay ngân hàng đã xuống thấp hơn so với trước khi Chính phủ áp dụng các giải pháp thắt chặt tín dụng để chống lạm phát hồi đầu năm ngoái. Giá thép xây dựng, gạch ngói cũng giảm gần một nửa. Theo các nhà thầu xây dựng, chi phí xây nhà vào thời điểm hiện nay giảm đến 30-40% so với lúc cao điểm của năm ngoái.

Ngoài ra, chương trình giải tỏa để xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm ở TPHCM cũng có tác dụng cộng hưởng, góp phần làm thị trường xây dựng dân dụng ở khu vực ấm lên. Hơn 10.000 hộ phải giải tỏa và với đơn giá đền bù sát với giá thị trường, tốc độ giải phóng mặt bằng đang tăng vọt, trong đó gần 90% người dân có đất trong khu vực lại có nguyện vọng nhận tiền để tự mua nhà hoặc mua đất xây nhà.

Còn tại Hà Nội, Sở Quy hoạch Kiến trúc vừa quyết định đầu tư 6.033 tỉ đồng để xây dựng lại khu tập thể Nguyễn Công Trứ với quy mô 9.300 dân, dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm nay.

Trong những tháng sắp tới, các nhà thầu xây dựng đang hy vọng nhiều vào chương trình nhà ở xã hội của Chính phủ. Bộ Xây dựng cho biết, đã tập hợp được 79 dự án đăng ký xây dựng nhà ở cho công nhân ở các khu công nghiệp và người có thu nhập thấp. Con số này sẽ còn tăng hơn nữa.

Bộ đã chỉ đạo cho các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai và TPHCM phải triển khai ngay trong quí 3 năm nay những dự án đã chuẩn bị xong mặt bằng. Ngoài ra, Chính phủ còn dành 8.000 tỉ đồng cấp cho các địa phương để xây ký túc xá sinh viên, trong đó TPHCM và Hà Nội mỗi địa phương được chi 2.500 tỉ đồng và sẽ triển khai trong vòng hai năm.

Phân khúc cao ốc thương mại, công trình công nghiệp chưa khá hơn

Bên cạnh tín hiệu lạc quan từ khu vực xây dựng dân dụng, tình hình thị trường xây dựng cao ốc thương mại và công trình công nghiệp chưa khá hơn. Trong ba tháng qua, giá cho thuê văn phòng đã giảm đến 40%, nhưng hiện TPHCM và Hà Nội vẫn còn hàng trăm ngàn mét vuông văn phòng cho thuê đang chờ khách.

Từ nay đến cuối năm, sẽ có thêm 1,25 triệu mét vuông văn phòng mới được đưa ra cho thuê, nên giá cả còn tiếp tục đi xuống. Công ty Savills dự báo, do cung đã vượt cầu, nên số dự án xây dựng cao ốc văn phòng ở miền Nam trong ba năm tới sẽ giảm mạnh, dự kiến chỉ tăng thêm hơn 900.000 mét vuông.Nhu cầu xây khách sạn và công trình công nghiệp cũng trong tình trạng tương tự.

Với tình hình ế ẩm khách và hàng hóa sản xuất tiêu thụ chậm như hiện nay, chắc chắn sẽ ít nhà đầu tư nào muốn nghĩ đến việc đầu tư xây thêm khách sạn, đặc biệt là ở khu vực TPHCM, hoặc mở rộng sản xuất.

Thúc đẩy ngành xây dựng là giải pháp khả thi nhất để kích cầu, ngăn chặn đà suy giảm tốc độ tăng trưởng và phục hồi kinh tế. Nhu cầu xây dựng dân dụng tuy đã có tín hiệu tăng trưởng trở lại, nhưng chỉ với một mảng thị trường này thì khó đem lại hiệu quả như mong muốn.

Theo Ngân hàng Thế giới, tăng cường đầu tư công là biện pháp kích cầu tích cực, cụ thể là phải đẩy mạnh các dự án cơ sở hạ tầng kỹ thuật và xã hội. Cho đến nay, bênh cạnh những công trình xây dựng nguồn điện, một số dự án xây dựng đường cao tốc trị giá nhiều tỉ đô la Mỹ, cùng với kế hoạch phát triển đường giao thông nông thôn, đã được công bố, nhưng hầu hết vẫn chưa triển khai. Tốc độ giải ngân vốn nhà nước dành cho đầu tư xây dựng cơ bản vẫn rất chậm, ba tháng đầu năm chỉ đạt 17,8% kế hoạch, chủ yếu do bị thủ tục hành chính cản trở.

Dự kiến trong kỳ họp vào tháng tới, Quốc hội sẽ xem xét sửa đổi, bổ sung một loạt các luật, quy định liên quan đến lĩnh vực đầu tư, xây dựng cơ bản, nhằm khai thông dòng chảy vốn cho các chương trình đầu tư. Chỉ khi mọi vướng mắc về thủ tục đầu tư được tháo gỡ, thì kinh tế Việt Nam mới có nhiều hy vọng phục hồi sớm.