Thất nghiệp tăng, tệ nạn tăng!
Lê Minh Tiến
 |
| minh họa: Khều. |
(TBKTSG) – Những thông tin về nạn trộm cướp, dàn cảnh cướp giật trên đường phố đang được giới truyền thông đề cập một cách thường xuyên hơn. Có ý kiến cho rằng hễ cứ vào thời điểm gần đến Tết Nguyên đán thì tình trạng trộm cướp gia tăng (theo khuynh hướng xã hội và cách nghĩ thông thường như mọi năm). Nhưng có lẽ câu chuyện không chỉ là như vậy.
ố liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến tháng 9 năm nay đã có gần 49.000 doanh nghiệp giải thể, phá sản, ngừng hoạt động, ngừng nộp thuế. Trong đó, phá sản, giải thể là 5.800 doanh nghiệp; khoảng 11.500 doanh nghiệp ngừng hoạt động và 31.500 doanh nghiệp ngừng nộp thuế(1).
Với hàng chục ngàn doanh nghiệp bị phá sản hoặc ngừng hoạt động như vậy thì hệ quả tất yếu là có hàng trăm ngàn người mất việc, và những người bị mất việc đầu tiên chính là những người có tay nghề thấp. Mặc dù chúng ta có chính sách bảo hiểm thất nghiệp nhưng chính sách này vẫn khó đến được với đa số người bị thất nghiệp. Từ đó, xét theo quan điểm của lý thuyết căng thẳng (strain theory) trong nghiên cứu xã hội học tội phạm, khi con người không tìm thấy những phương tiện hợp pháp để thỏa mãn nhu cầu của mình (như nhu cầu có thu nhập để sống) thì họ buộc phải sử dụng đến các phương tiện phi pháp. Đây chính là một trong những nguy cơ làm gia tăng tội phạm trộm cướp trong xã hội.
Khủng hoảng kinh tế đồng thời cũng gây ra những vấn đề xã hội khác nữa, chẳng hạn như nạn tự tử. Một nghiên cứu gần đây của nhóm nghiên cứu của TS. David Stuckler (Đại học Cambridge, Anh quốc) cho thấy tình trạng tự tử tại châu Âu giảm đều đặn cho đến năm 2007, nhưng đến năm 2008 – năm bắt đầu xảy ra khủng hoảng kinh tế, thì tình trạng tự tử lại gia tăng. Cụ thể là so với năm 2007, thì tỷ lệ tự tử tại các nước châu Âu đã tăng lên ít nhất 5% vào năm 2009. Tại Anh thì so với năm 2008, tỷ lệ tự tử năm 2009 đã tăng thêm 10%, và ở hai quốc gia bị khủng hoảng nặng nhất là Hy Lạp và Ireland thì tỷ lệ tự tử tăng lần lượt là 17% và 13%!
Tại Việt Nam chưa có số liệu chính thức nào về tình trạng tự tử trong giai đoạn kinh tế khó khăn những năm qua, nhưng một hiện tượng khác là mãi dâm thì có xu hướng tăng rõ rệt. Tại một cuộc họp các sở ngành ở TPHCM gần đây về tình hình tệ nạn xã hội, ông Lê Văn Quý, Chi cục phó Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội TPHCM, nhận định hoạt động mại dâm tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ ngày càng phức tạp, đặc biệt là sự gia tăng mại dâm nam, trong đó nổi lên là mại dâm nam đồng tính. Đại diện Công an TPHCM cũng cho rằng hoạt động mại dâm nam tại các cơ sở dịch vụ massage đang nở rộ(2).
Do nguồn lực có hạn nên các chính sách an sinh xã hội của ta chưa thể bao phủ trên diện rộng, và nhìn một cách công bằng thì các chính sách ấy chỉ chú trọng đến một số nhóm yếu thế nhất và nhóm người cao tuổi, còn phần lớn thanh niên khó có khả năng tiếp cận các chính sách ấy. Đây cũng là một nguy cơ tiềm ẩn gây nên tệ nạn xã hội khi kinh tế rơi vào tình trạng suy thoái.
Không rõ công tác hoạt động đào tạo nghề cho những lao động bị dôi ra từ các doanh nghiệp phải giải thể hay ngừng hoạt động đang được tính toán thế nào để giúp họ có thêm “vốn” mà gia nhập vào thị trường lao động đang tạo ra rất ít việc làm như hiện nay, và nhất là tránh được cái cảnh “nhàn cư vi bất thiện”!
______
(1) http://vef.vn/2011-10-14-dang-sau-su-pha-san-cua-49-000-doanh-nghiep
(2) http://www.sgtt.com.vn/Thoi-su/153207/Gia-tang-te-nan-mai-dam-nam-tai-cac-co-so-kinh-doanh-dich-vu.html
