Thổ Nhĩ Kỳ: nghi phạm đảo chính bị “tra tấn, hãm hiếp”
Phúc Minh
 |
| Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố sẽ "thanh lọc quân đội" sau vụ đảo chính. Ảnh: Getty |
(TBKTSG Online) – Trang mạng Mirror và BBC dẫn nguồn Tổ chức ân xá quốc tế (AI) ngày 24-7 cho biết có “bằng chứng đáng tin cậy” cho thấy những người bị bắt giữ liên quan đến vụ đảo chính quân sự bất thành ngày 15-7 tại Thổ Nhĩ Kỳ đang phải chịu sự ngược đãi “đáng báo động”.
Theo AI, các tù nhân bị từ chối cung cấp thực phẩm, nước uống, chăm sóc y tế; bị chửi mắng, đe dọa; bị đánh đập, tra tấn – kể cả bị hãm hiếp và tấn công tình dục.
Những thông tin trên được AI khai thác từ các luật sư riêng, bác sĩ và những người đang làm việc tại những nơi giam giữ.
Các bằng chứng thu được từ AI cho thấy khoảng 650-800 binh sĩ nam đã bị tập hợp tại hội trường thể thao của Tổng hành dinh cảnh sát Ankara. Ít nhất 300 người trong số họ có dấu hiệu chứng tỏ bị đánh đập, thậm chí một số người bị gãy xương. Bên cạnh đó, khoảng 40 tù nhân khác không thể đi lại vì chấn thương nghiêm trọng kéo dài ở trong tù.
AI cũng thu thập thông tin của giới chức cảnh sát nói các tù nhân bị đánh đập để họ phải “tiết lộ điều gì đấy”. Nhiều người bị giam chịu cảnh còng tay ra sau lưng và buộc phải quỳ hàng giờ hoặc bị bịt mắt.
AI nhấn mạnh những màn tra tấn tồi tệ nhất dành cho các sĩ quan quân đội cấp cao bị bắt. Cứ 3 ngày 1 lần, các tù nhân mới có thức ăn và 2 ngày 1 lần, các tù nhân mới có nước uống. Một số tù nhân đã bế tắc cùng cực, thậm chí nhiều người cố tự tử.
AI kêu gọi Ủy ban châu Âu về ngăn chận tra tấn (CPT) nhanh chóng đến Thổ Nhĩ Kỳ quan sát các điều kiện giam giữ người tại đây. AI nói Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên của Hội đồng châu Âu nên nước này phải cho CPT đến quan sát các điều kiện giam giữ người.
Giám đốc AI tại khu vực châu Âu John Dalhuisen nói: "Báo cáo về việc tra tấn, gồm đánh đập và hãm hiếp các tù nhân trong trại giam, là cực kỳ đáng báo động, đặc biệt là so với quy mô hàng loạt vụ bắt giữ tuần qua. Bất chấp các hình ảnh và video cho thấy hoạt động tra tấn khiến người ta ớn lạnh xuất hiện khá nhiều, chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ vẫn giữ thái độ im lặng trên vấn đề lạm dụng tù nhân".
Ông Dalhuisen kêu gọi: "Các nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ phải có biện pháp ngăn chặn những hành động đáng ghê tởm này và cho phép các nhà quan sát quốc tế đến thăm tất cả tù nhân tại nơi giam giữ họ… AI cũng kêu gọi các nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ tuân thủ các nghĩa vụ theo luật nhân quyền quốc tế và không lạm dụng tình trạng khẩn cấp của đất nước để chà đạp lên quyền lợi của những người bị giam”.
Vụ đảo chính ngày 15-7 khiến ít nhất 246 người thiệt mạng và 2.000 người khác bị thương, dẫn đến chiến dịch thanh trừng quy mô lớn và việc ban bố tình trạng khẩn cấp kéo dài 3 tháng.
Tuần qua, giới hữu trách Thổ Nhĩ Kỳ đã điều tra, bắt giữ hoặc đình chỉ hơn 60.000 công nhân viên, thẩm phán, cảnh sát, binh sĩ và giáo viên vì bị nghi có liên can đến âm mưu đảo chính.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết tổng cộng 13.165 người đã bị bắt, trong đó 8.838 là binh sĩ, 2.101 người là các thẩm phán và công tố viên, 1.485 người là cảnh sát, 52 người là giới chức địa phương và 689 người là thường dân.
Ông Erdogan cũng đã ra lệnh đóng cửa hàng ngàn tổ chức từ thiện, quỹ và trường học tư bị nghi có quan hệ với giáo sĩ Hồi giáo Fethullah Gulen đang sống lưu vong tại Mỹ nhưng có nhiều người ủng hộ ở Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Erdogan quy cho ông Gullen và những người theo ông Gullen chủ mưu cuộc đảo chính. Tuy nhiên, ông Gullen đã bác bỏ mọi dính líu.
Một số người chỉ trích ông Erdogan nói ông dùng âm mưu đảo chính bất thành vừa qua để đàn áp tiếng nói bất đồng.
Các nước phương Tây cam kết ủng hộ nền dân chủ của Thổ Nhĩ Kỳ nhưng cũng bày tỏ lo ngại về mức độ sa thải nhân sự lớn ở các cơ quan chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ.
Đọc thêm:
