Thỏa thuận đình chiến ở Syria có hiệu lực
Chánh Tài
 |
| Quang cảnh tan hoang do chiến sự tại thành phố Homs, Syria ngày 26-2. Ành: AP |
(TBKTSG Online) – Sáng 27-2, lần đầu tiên sau nhiều năm nội chiến, tiếng súng đã im ắng tại nhiều khu vực trên lãnh thổ Syria sau khi thỏa thuận đình chiến do Mỹ và Nga vận động chính thức có hiệu lực vào nửa đêm 26-2, theo giờ địa phương.
Báo The Washington Post cho biết ngày trước đó, Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc (LHQ) đã bỏ phiếu tán thành tuyệt đội thỏa thuận đình chiến này nhằm chấm dứt cuộc xung đột đẫm máu kéo dài gần 5 năm tại Syria khiến hơn 250.000 người thiệt mạng và hàng triệu người phải rời bỏ Syria để chạy sang lánh nạn ở các nước khác.
Đặc sứ LHQ về Syria Staffan de Mistura nói: “Chúng ta hãy cầu nguyện rằng thỏa thuận này sẽ được duy trì”. Ông Staffan de Mistura hy vọng việc dừng chiến sự sẽ cho phép các nhóm cứu trợ vận chuyển thuốc men và thực phẩm đến những thị trấn bị bao vây nhiều tháng trời. Ông nói nếu thỏa thuận được tôn trọng, nó có thể mở đường để đàm phán chính trị về Syria được nối lại vào ngày 7-3 tới.
Một trong những khó khăn là giám sát thỏa thuận đình chiến. Mỹ và Nga sẽ đứng đầu một nhóm đặc trách, gồm 15 nước ủng hộ chính phủ Syria hoặc phe nổi dậy, có nhiệm vụ xác minh các vi phạm thỏa thuận đình chiến và kiểm soát chúng.
Cả hai nước cũng đã thành lập các trung tâm hoạt động riêng nhằm điều tra và kết luận về các tố cáo vi phạm thỏa thuận được chuyển đến bởi các bên trên chiến trường hoặc các văn phòng LHQ tại Geneva (Thụy Sĩ) và Damascus, thủ đô Syria. Mỹ có hai trung tâm ở Washington và Amman (Jordan), trong khi Nga cũng duy trì hai trung tâm như vậy ở Moscow và Latakia (Syria). Ngoài ra, Mỹ và Nga cũng đã thiết lập một đường dây nóng để trao đổi các vấn đề liên quan đến thỏa thuận đình chiến.
Đặc sứ Staffan de Mistura nhấn mạnh rằng đáp trả quân sự đối với một vi phạm thỏa thuận chỉ là “biện pháp cuối cùng” và chỉ ở mức “tương xứng” với hành động vi phạm. Ông nói: “Chúng ta không nên ngạc nhiên nếu có các vi phạm xảy ra. Những gì chúng ta cần là phải bảo đảm rằng nó được khống chế”.
Trong tuyên bố đưa ra vào ngày 26-2, tổ chức đối lập chính tại Syria Ủy ban Đàm phán cấp cao (HNC) cho biết 97 phe phái nổi dậy sẽ tuân thủ thỏa thuận đình chiến trong 2 tuần để thẩm định tính hiệu quả của nó. Chính phủ của Tổng thống Syria Assad cũng khẳng định tuân thủ.
Tuy nhiên, thỏa thuận đình chiến không áp dụng cho tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) và Mặt trận Nusra, nhóm liên minh với tổ chức khủng bố Al Qaeda.
