Thứ Năm, 28/03/2024
32 C
Ho Chi Minh City

Thoái vốn đầu tư ngoài ngành: Cần quyết sách mạnh tay hơn

Kinh tế Sài Gòn Online

Kinh tế Sài Gòn Online

Thoái vốn đầu tư ngoài ngành: Cần quyết sách mạnh tay hơn

Ngọc Lan

Bóc tách lớp đất mặt trước khi khai thác quặng sắt tại mỏ Thạch Khê, tỉnh Hà Tĩnh. Hiện nay dự án vẫn chưa có tiến triển gì đáng kể sau năm năm có quyết định đầu tư do việc thoái vốn ngoài ngành của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước vào dự án quá chậm trễ. Ảnh: Hà Thái.

(TBKTSG) – Nếu tiết giảm chi phí được xem như bước khởi động thì thoái vốn đầu tư ngoài ngành lại có tính quyết định cho việc tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước có thành công hay không. Sức ép thực tế khiến cho yêu cầu thoái vốn mỗi ngày một lớn, nhưng nếu không có những chỉ đạo, quyết định mạnh tay hơn thì sức ỳ vẫn là lực cản lớn nhất.

Dự án khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê (Hà Tĩnh), nơi có trữ lượng dự báo hàng đầu Đông Nam Á (khoảng 544 triệu tấn) vẫn không tiến triển gì đáng kể sau năm năm có quyết định đầu tư. Nguyên nhân chính là do việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước vào dự án này quá chậm trễ.

Gần đây nhất, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chủ trì cuộc họp với UBND tỉnh Hà Tĩnh và các bên liên quan, sau đó, kết luận: “Một số đơn vị tham gia góp vốn chưa thực hiện nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng trong việc góp vốn và thoái vốn tại Công ty cổ phần Sắt Thạch Khê (TIC), làm ảnh hưởng tiến độ dự án” (thông báo số 52/TB-VPCP, ngày 17-2-2012).

Sự nhắc nhở của Chính phủ đến thời điểm này cần phải kèm theo những hành động quyết liệt để làm các nhà đầu tư, cổ đông khác yên tâm. Ba cổ đông chiếm 14% vốn điều lệ hiện chưa hoàn tất việc thoái vốn do chờ quyết định của Chính phủ gồm: tập đoàn Sông Đà, Vinashin và tập đoàn Bưu chính viễn thông (VNPT), trong khi các điều kiện để thoái vốn (thỏa thuận nhượng lại toàn bộ vốn góp cho cổ đông chi phối là tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản (TKV) thuận lợi hơn rất nhiều so với các hoạt động đầu tư ra ngoài ngành khác như tài chính, ngân hàng. Hơn nữa, phương án đàm phán thoái vốn cơ bản đã được các doanh nghiệp thống nhất trên cơ sở có lợi cho cả người bán lẫn người mua.

Theo Chủ tịch Hội đồng thành viên TKV Trần Xuân Hòa, việc tái cơ cấu số cổ đông hiện có ở TIC chậm trễ thêm ngày nào, tính khả thi và dự án chậm đi ngày đó, đồng vốn của các cổ đông bị thiệt hại và đặc biệt là làm ảnh hưởng đến đời sống của đồng bào vùng liên quan đến dự án.

Sở dĩ các cổ đông không thể tự quyết định việc thoái vốn ở TIC vì theo quy định (Thông tư số 117/2010 của Bộ Tài chính) việc chuyển nhượng các khoản đầu tư tài chính trên 10 tỉ đồng phải thực hiện đấu giá qua sở giao dịch chứng khoán, trong khi khoản vốn góp của mỗi cổ đông ở đây đều từ vài chục đến vài trăm tỉ đồng. Song, vì mục tiêu chấm dứt tình trạng đầu tư ra ngoài ngành của các tập đoàn và đẩy mạnh hiệu quả hoạt động của dự án, Chính phủ không nên để doanh nghiệp chờ. Vì sự chờ đợi này có thể là cái cớ cho các việc khác cũng đang chậm trễ. Như ở TIC, tái cơ cấu cổ đông chưa xong thì việc hoàn tất các thủ tục pháp lý của dự án tuyển quặng và dự án sản xuất phôi thép 2 triệu tấn/năm, phương án bố trí vốn, tiêu thụ sản phẩm… còn ngổn ngang là dễ hiểu.

Như đã nói ở trên, việc thoái vốn của các tập đoàn ở TIC có thể còn nhiều thuận lợi (có chỉ đạo cụ thể của Chính phủ, bên bán và bên mua đều là doanh nghiệp nhà nước) nhưng diễn tiến vẫn chưa đến hồi kết. Ở những địa chỉ mà các tập đoàn, tổng công ty cần phải thoái ra như các quỹ đầu tư, công ty chứng khoán, công ty tài chính hay ngân hàng, nếu Chính phủ chỉ giao mục tiêu, không đặt ra điều kiện, lộ trình cụ thể và có những giám sát, chế tài chặt chẽ thì việc thoái vốn lại càng rắc rối hơn.

Như trường hợp của tập đoàn Sông Đà, kể cả thoái được 40 tỉ đồng vốn thực góp ở TIC (đến 31-10-2011) thì họ cũng chưa nhẹ đi được chuyện đầu tư ngoài ngành. Như hiện tại họ không có cách nào giải được bài toán thu hồi vốn đã góp vào hai quỹ đầu tư trong nước từ năm 2008 đến nay với số tiền gần 195 tỉ đồng, bất kể đã có quyết định thoái vốn do đầu tư không hiệu quả.

Hoặc ở tập đoàn Hóa chất, mới đây Thanh tra Chính phủ đã chỉ rõ yêu cầu thoái vốn ở Công ty Chứng khoán thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VICS) được đặt ra từ năm 2009 đến nay cũng chưa xong. Năm 2007, họ đã góp 7,5 tỉ đồng vào VICS, đến năm 2010 (tức là một năm sau khi có nghị định của Chính phủ yêu cầu các tập đoàn, tổng công ty thoái vốn ngoài ngành) thì giá trị cổ phần còn tăng lên gần gấp ba lần mà chưa có động thái nào cho việc thoái vốn. Thậm chí, cùng thời điểm, ở khía cạnh khác, họ còn có văn bản gửi Chính phủ (năm 2010) đề nghị gia tăng vốn góp gấp đôi (37%) ở Công ty tài chính cổ phần hóa chất Việt Nam và coi đây như kênh dẫn vốn cho tập đoàn và các doanh nghiệp thành viên thực hiện các dự án quan trọng. Chính phủ chỉ cho phép tập đoàn được tăng vốn ở mức độ nhất định, song VICS đã tăng vốn góp lên 39%, vượt tỷ lệ đầu tư ra ngoài ngành đến 30% vốn điều lệ.

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây

Tin liên quan

Có thể bạn quan tâm

Tin mới