Thuế thu nhập mới xóa phân biệt trong tuyển dụng
(TBKTSG Online) – Từ năm 2009, tất cả mọi người lao động đều được áp dụng chung một biểu thuế thu nhập cá nhân. Tham khảo luật này, nhiều ý kiến nhận xét rằng sẽ có một số tác động đến thị trường lao động cấp cao.
Giữa tháng 11 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN), sẽ được áp dụng từ đầu năm 2009. Một trong những điểm đáng chú ý trong luật thuế này là việc áp dụng chung một biểu thuế cho tất cả mọi người, không kể người Việt Nam hay người nước ngoài đã định cư tại việt Nam từ 183 ngày trở lên. Đây là một điểm mới, xóa đi sự phân biệt đối xử giữa người lao động trong nước và người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam.
Trước hết, mức lương khởi điểm chịu thuế đã có sự thay đổi. Đối với luật thuế TNCN hiện hành, mức thu nhập khởi điểm chịu thuế đối với người Việt Nam là 5 triệu đồng/tháng, mức thu nhập khởi điểm chịu thuế đối với người nước ngoài là 8 triệu đồng/tháng. Theo luật mới, không phân biệt cá nhân lao động người Việt Nam hay nước ngoài, tất cả đều phải chịu thuế ở mức thu nhập khởi điểm là 4 triệu đồng/tháng, và được chiết trừ gia cảnh cho mỗi người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/tháng.
Đặc biệt, luật mới còn tác động vào quan niệm tuyển dụng nhân sự cao cấp tại Việt Nam. Hiện nay, nếu một người nước ngoài làm việc ở vị trí quản lý với mức lương là 100 triệu đồng/tháng, họ phải nộp thuế thu nhập 24,2 triệu đồng/tháng. Nếu một người Việt Nam có mức lương tương tự, họ phải nộp mức thuế là 31,5 triệu đồng/tháng. Nhưng theo luật thuế TNCN mới, người Việt Nam hay nước ngoài đều phải trả mức thuế là 35 triệu đồng/tháng, nếu không chiết trừ gia cảnh cho người phụ thuộc.
Trên phương diện người thuê lao động, hiện nay, với một nhân sự cao cấp có mức lương sau thuế 100 triệu đồng/tháng, công ty phải trả lương trước thuế là 152,5 triệu đồng/tháng nếu đó là người Việt Nam và chỉ phải trả 140,3 triệu đồng/tháng nếu đó là người nước ngoài. Như thế, công ty này có thể tiết kiệm được trên 146 triệu đồng/năm nếu sử dụng lao động người nước ngoài. Nhưng với biểu thuế TNCN mới, công ty sẽ trả như nhau cho cả hai đối tượng.
Ông David Fitzgerald, Phó tổng giám đốc của PricewaterhouseCoopers Việt Nam, nhận định rằng luật thuế TNCN hiện hành đang tạo ra một tình huống ở những vị trí cấp cao, sẽ rẻ hơn khi họ thuê một người nước ngoài thay vì một người nước sở tại.
Do đó, trên phương diện chung, sự thay đổi như Luật Thuếu TNCN mới quy định sẽ công bằng hơn đối với thị trường lao động tại Việt Nam. Xu hướng thuê người nước ngoài cho các vị trí cao cấp để tránh mức thuế cao, nếu thuê người Việt Nam, sẽ không còn nữa. Chị Nguyễn Thị Vân Anh, giám đốc khu vực của Navigos, công ty chuyên cung cấp nhân sự cao cấp và quản lý trang web nhân sự Vietnamworks.com, nhận xét: “Các công ty Việt Nam hay nước ngoài khi tuyển nhân sự nước ngoài đều nhắm đến những lợi thế mà họ đem lại như quan hệ quốc tế rộng, kinh nghiệm trên thương trường quốc tế và kiến thức thực tiễn. Tuy nhiên, có một số công ty, Việt Nam cũng như nước ngoài, có xu hướng tuyển dụng người nước ngoài để tránh thuế cao.”
Theo Luật Thuế TNCN mới, các công ty có thể sử dụng nhân sự trong nước và tiết kiệm những chi phí đáng kể như tiền thuê nhà, phương tiện đi lại và một số phụ cấp cá nhân khác so với thuê người nước ngoài. Lợi thế chiết trừ gia cảnh người phụ phuộc cũng góp phần giảm trừ mức chịu thuế. Biểu thuế mới rất có tính khuyến khích, tạo điều kiện cho nhân sự Việt Nam được tuyển dụng vào những vị trí cao cấp của các công ty Việt Nam cũng như các công ty có vốn đầu tư nước ngoài.
Ông Jonah Levey, CEO và sáng lập viên của Navigos, cho biết: “Nhân sự cấp cao Việt Nam cũng rất có chất lượng, họ không thua kém người nước ngoài, đặc biệt là những người đã có kinh nghiệm làm cho các công ty có vốn đầu tư nước ngoài.” Ông cho biết thêm, hiện tại thị trường lao động cấp cao Việt Nam có nhu cầu rất lớn. Trong tương lai, nhiều người Việt Nam sẽ được chọn vào các vị trí quản lý nếu họ có đủ tiêu chuẩn. Quan trọng hơn, luật thuế mới tạo điều kiện thu hút nhân tài Việt Nam trở về cũng như tránh được hiện tượng chảy máu chất xám.
Ông David Fitzgerald cho biết, các công ty nhìn chung vẫn thích thuê nhân sự Việt Nam, đơn giản vì họ hiểu môi trường kinh doanh và văn hóa tại nước mình.
QUẾ ANH
