Tiếng nói người trong cuộc
Minh Hà
(TBVTSG) – Tại buổi họp báo “Chương trình nâng cao nhận thức công chúng về thực thi quyền sở hữu trí tuệ năm 2012”, việc Việt Nam bị đánh tụt hạng trên bảng xếp hạng chỉ số đổi mới toàn cầu của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (World Intellectual Property –– WIPO) thuộc Liên hiệp quốc được nhắc đến như một thực trạng đáng buồn. Không chỉ các nhà nghiên cứu khoa học mà cả các doanh nghiệp cũng bị nhắc nhở do việc đăng ký bằng sở hữu trí tuệ, sáng tạo với các tổ chức thế giới của Việt Nam có một kết quả quá thấp – bình quân một bằng mỗi năm. Bên lề buổi họp báo, TBVTSG đã ghi nhận ý kiến của những người trong cuộc.
 |
| Ông Đào Minh Đức. |
Ông Đào Minh Đức, Trưởng phòng Sở hữu trí tuệ, Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM:
“Nên thông cảm với doanh nghiệp”
Tôi thấy nên thông cảm với các doanh nghiệp vì trong việc kinh doanh hằng ngày, họ có trăm chuyện phải bận tâm, nào là giá cả đầu vào, lãi suất, thị hiếu người tiêu dùng thường xuyên thay đổi… Những chuyện này đã chiếm hết tâm trí của các doanh nghiệp, chứ không phảỉ họ không biết về các rủi ro sở hữu trí tuệ.
Tuy nhiên, hiện đang ngày càng có nhiều doanh nghiệp nước ngoài tham gia vào thị trường trong nước theo thỏa thuận về lộ trình mở cửa mà Việt Nam đã ký kết khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới – WTO. Vì thế, dù muốn hay không các doanh nghiệp trong nước vẫn phải tuân thủ các quy định chung của thế giới trong cạnh tranh thương mại, trong đó có các quy định về sở hữu trí tuệ. Khi đó, chúng ta không thể nói là không biết nên vi phạm và hơn nữa, việc đón bắt các cơ hội gia nhập vào thị trường quốc tế cũng đòi hỏi các doanh nghiệp nên có thói quen ứng xử bài bản trong việc tự bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của mình và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của các đối tác nước ngoài.
 |
| Bà Trương Thùy Trang. |
Bà Trương Thùy Trang, Phó chủ tịch Hội Sở hữu trí tuệ TPHCM:
“Nói doanh nghiệp chậm đổi mới sáng tạo là chưa đúng”
Phải thừa nhận con số một bằng sáng chế được đăng ký ở nước ngoài mỗi năm là rất thấp so với tiềm năng của các doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, nếu dựa vào con số đó mà nói rằng doanh nghiệp trong nước chậm đổi mới sáng tạo, theo tôi là chưa đúng thực tế. Bởi thực chất, trước khi đăng ký một bằng sáng chế hay sở hữu trí tuệ với một tổ chức có uy tín trên thế giới, doanh nghiệp còn phải tính đến khả năng thương mại hóa thành công của sản phẩm đối với từng thị trường. Các doanh nghiệp cân nhắc rất kỹ về vấn đề này vì việc đăng ký bằng sở hữu trí tuệ, sáng chế trên thế giới tốn rất nhiều công sức, thời gian và chi phí.
 |
| Ông Nguyễn Ngọc Giao. |
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Giao, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TPHCM:
“Nhiều doanh nghiệp chưa quan tâm đến sở hữu trí tuệ”
Khả năng thương mại hóa sản phẩm thấp, chi phí đắt đỏ, tốn thời gian đeo đuổi là những yếu tố rào cản khi doanh nghiệp Việt Nam muốn đăng ký bằng sáng chế, sáng tạo trên thế giới. Tuy nhiên, theo quan sát của tôi, trên thực tế vẫn còn nhiều doanh nghiệp chẳng mặn mà với việc đăng ký bằng sáng chế, sáng tạo ngay cả trong nước.
Họ ngại thủ tục rườm rà, ngại kiện tụng khi xảy ra tranh chấp và quan trọng nhất là sợ “lộ bí mật kinh doanh”. Theo tôi, đây là những quan điểm chưa đúng và có phần lệch lạc. Chỉ khi chúng ta phổ biến tốt và rộng rãi kiến thức về sở hữu trí tuệ thì mới khuyến khích doanh nghiệp chú trọng vấn đề này được.
 |
| Ông Trần Tuấn Anh. |
Ông Trần Tuấn Anh, Giám đốc Vườn ươm Doanh nghiệp công nghệ cao (SHBI):
“Sẽ thay đổi trong tương lai”
Ở Việt Nam, theo quan sát của tôi, các doanh nghiệp còn đang tập trung nguồn lực để sản xuất hàng hóa tiêu dùng đáp ứng nhu cầu nội địa thay thế hàng ngoại nhập, chứ chưa chú trọng nhiều đến việc sáng tạo đổi mới. Vì vậy, số lượng bằng sáng chế còn thấp cũng là một điều dễ hiểu, chúng ta không nên quá lo lắng và nóng vội. Điều này chắc chắn sẽ thay đổi trong tương lai khi doanh nghiệp nhận thức được rằng đổi mới sáng tạo sẽ là yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Quá trình này sẽ diễn ra nhanh hơn nếu có sự hỗ trợ hữu hiệu từ Nhà nước.
