Tìm sự ổn định từ chính sách tiền tệ
Thời báo Kinh tế Sài Gòn
(TBKTSG) – Một nền kinh tế bình thường là một nền kinh tế mà nhà nước kiểm soát được phương tiện thanh toán thông qua chính sách tài khóa và tiền tệ. Trong bối cảnh hiện nay, việc điều hành, triển khai các chính sách kinh tế của Chính phủ có thể nói là rất khó khăn do tác động từ những diễn biến phức tạp của các nền kinh tế trên thế giới. Nhưng dù sao mọi người đều mong muốn, với nỗ lực của mình, Chính phủ phải giữ được tính nhất quán trong việc thực hiện các chính sách, đặc biệt là chính sách tiền tệ vì loại chính sách này rất nhạy cảm với thị trường và ảnh hưởng trực tiếp đến công cuộc kinh doanh của doanh nghiệp.
Diễn biến của chính sách tiền tệ ở nước ta từ đầu năm đến nay cho thấy Nhà nước thường tập trung đối phó với những bất ổn trước mắt, bị động trong việc dự báo và kiểm soát tình hình. Đầu năm, Ngân hàng Nhà nước tuyên bố kiên quyết ổn định tỷ giá tiền đồng và đô la Mỹ, giữa năm bất ngờ điều chỉnh tỷ giá đô la Mỹ; chủ trương hạn chế nhập vàng rồi lại cho nhập vàng khi giá vàng tăng đột biến; tháng trước kiên quyết kéo lãi suất huy động tiền đồng xuống 11%, tháng sau lại tuyên bố thả nổi lãi suất huy động… Tất nhiên, chuyển sang kinh tế thị trường, chính sách phải linh hoạt, nhưng rõ ràng đây không phải là sự linh hoạt chủ động mà là sự đối phó cấp thời. Không phải chính sách cấp thời nào cũng hiệu quả. Các chủ trương thắt chặt tín dụng, khống chế lãi suất huy động và lãi suất cho vay bị các ngân hàng đồng loạt tìm cách “xé rào” bằng những thủ thuật hết sức đa dạng.
Các cơ quan trực tiếp liên quan đến chính sách tiền tệ như Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính dường như không có tiếng nói chung. Nhiều lần, trên các phương tiện truyền thông, phát biểu của các vị đứng đầu các cơ quan trên thường “chỏi” nhau. Mới đây, Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia công bố chính sách thả nổi lãi suất huy động tiền đồng thì ngay sau đó, Ngân hàng Nhà nước có cuộc họp với các thành viên Hiệp hội Ngân hàng để đồng thuận ấn định lãi suất trần huy động tiền đồng không vượt quá mức 12%. Dư luận trong giới tài chính cho rằng có sự nhập nhằng trong chức năng: trong các tuyên bố, Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia hành xử thay Ngân hàng Nhà nước hơn là đóng vai trò cơ quan tham mưu cho Chính phủ.
Gốc rễ của những bất ổn trong chính sách tiền tệ là sự chạy theo thành tích, chạy theo tăng trưởng GDP, không quan tâm đến chất lượng và sự bền vững của tăng trưởng. Có những việc liên quan đến chính sách tài khóa như cắt giảm đầu tư công kém hiệu quả (trong đó có đầu tư của các tập đoàn kinh tế nhà nước) để cân bằng ngân sách, chống lạm phát thì không được thực hiện kiên quyết. Vì thế, để tạo sự ổn định cho nền kinh tế, phải bắt đầu từ sự ổn định trong chính sách tiền tệ.
