Tốt hay không còn chờ!

Tốt hay không còn chờ!

Nguyên Tấn

Đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM. Ảnh: Lê Toàn.

(TBKTSG) – Bắt đầu từ ngày 1-6-2010 thủ tục đăng ký kinh doanh được thay thế bằng quy trình mới thông qua hệ thống thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia. Theo nhiều ý kiến, nếu vận hành suôn sẻ thì đây sẽ là một bước cải cách hành chính đáng ghi nhận.

Một giấy, nhiều cách!

Căn cứ Nghị định 43/2010/NĐ-CP của Chính phủ, thủ tục đăng ký mới bắt đầu từ ngày 1-6-2010, tuy nhiên chính xác thì phải đợi đến 20-7-2010 vì thời điểm đó Thông tư 14/2010/TT-BKH hướng dẫn chi tiết việc thực thi của Bộ Kế hoạch và Đầu tư mới có hiệu lực.

Theo bà Nguyễn Thị Hữu Hòa, Phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM, một trong những điểm mới của quy trình này là “Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế” hiện hành sẽ được thay thế bằng “Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp” bao gồm cả nội dung chứng nhận đăng ký kinh doanh lẫn đăng ký thuế. Khi tiến hành thủ tục, người đăng ký chỉ phải làm một giấy đề nghị đăng ký thay vì phải làm hai loại giấy tờ riêng lẻ về đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế như hiện nay.

Quy định mới cũng bổ sung thêm một số thủ tục về chuyển đổi sở hữu công ty TNHH một thành viên; tặng, cho, thừa kế doanh nghiệp tư nhân; thừa kế phần vốn góp… Điểm đặc biệt nữa là doanh nghiệp có thể lựa chọn một trong hai cách để thực hiện việc đăng ký: trực tiếp đến cơ quan đăng ký kinh doanh hoặc thông qua mạng điện tử tại Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia theo địa chỉ www.dangkykinhdoanh.gov.vn hoặc www.businessregistration.gov.vn.

Toàn bộ nghiệp vụ đăng ký tại tất cả các cơ quan đăng ký kinh doanh trên cả nước đều được tiến hành theo một quy trình, phần mềm thống nhất và tích hợp với “Hệ thống thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia” do Bộ Kế hoạch và Đầu tư quản lý. Điều này đưa lại khá nhiều lợi ích như: giảm bớt phiền hà về thủ tục cho doanh nghiệp; khắc phục tình trạng trùng tên doanh nghiệp giữa các địa phương; thống nhất quản lý nhà nước trong việc đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế…

Một số vướng mắc

Nhận xét về quy định mới nói trên, luật sư Trần Duy Cảnh, Giám đốc Công ty Luật Luật Việt, cho rằng “nhìn chung ưu nhiều, khuyết ít” và nếu thực thi tốt thì sẽ tạo thuận lợi đáng kể cho doanh nghiệp. Chỉ có vấn đề đáng quan ngại là thời hạn cấp đăng ký doanh nghiệp. Thời hạn cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp tuy vẫn là 5 ngày làm việc nhưng khối lượng công việc của cơ quan đăng ký kinh doanh tăng lên rất nhiều do phải quán xuyến thêm cả việc đăng ký thuế theo quy trình mới.

Có những nơi như TPHCM có lúc việc đăng ký kinh doanh rơi vào tình trạng “quá tải” dẫn đến không ít hồ sơ bị giải quyết chậm. Nay khối lượng công việc tăng lên như vậy, liệu sở có kham nổi? Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM, tính từ đầu năm đến ngày 20-5-2010, đã có trên 9.500 doanh nghiệp thành lập mới và gần 15.000 doanh nghiệp đăng ký thay đổi nội dung kinh doanh và tăng vốn. Tức là trung bình mỗi ngày cơ quan này phải giải quyết 67 hồ sơ đăng ký kinh doanh và 107 hồ sơ thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh! Trả lời TBKTSG, bà Hòa cho biết “sẽ cố gắng hết sức để đảm bảo giải quyết hồ sơ doanh nghiệp đúng quy định về thời gian”.

Cũng về vấn đề thời hạn giải quyết, theo quy định, nếu quá thời hạn năm ngày mà không được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thì người thành lập doanh nghiệp chỉ có quyền khiếu nại theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo. Quy định này rõ ràng đã ngăn cản quyền được tiếp cận tòa án, nơi mà khiếu kiện của doanh nghiệp sẽ được xem xét một cách minh bạch, chuyên nghiệp hơn.

Một thắc mắc nữa là về ngành nghề đăng ký. Luật sư Lê Văn Du, Công ty Luật Bắc Việt Luật, băn khoăn: vì sao quy định mới chỉ cho phép được đăng ký theo ngành cấp 4 trong hệ thống ngành kinh tế Việt Nam, trong khi ngành nghề cấp 5 chi tiết hơn, phong phú hơn thì không được? Nghị định 43 còn quy định: đối với ngành nghề ngoài danh mục hoặc chưa quy định thì cơ quan đăng ký kinh doanh thông báo cho Tổng cục Thống kê xếp mã mới trước khi cấp đăng ký cho doanh nghiệp. Như vậy, doanh nghiệp sẽ phải chờ đợi một cách vô thời hạn cho đến khi Tổng cục Thống kê có mã mới? Ông Du cho biết đây cũng là vấn đề vướng mắc lâu nay, khiến cho nhiều hồ sơ đăng ký bị “ngâm”, làm mất cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp.

Để quy trình mới vận hành suôn sẻ cũng không thể bỏ qua một yếu tố quan trọng, đó là phải có một hạ tầng kỹ thuật đáp ứng được các yêu cầu đặt ra. “Sợ nhất là bày ra rồi bỏ xó, lãng phí vô cùng. Ví dụ như việc lập ra hàng loạt website cho các cơ quan nhà nước nhưng rồi trùm mền để đó, có sử dụng đâu”, giám đốc một doanh nghiệp bày tỏ lo ngại.

Được biết, ngay trong ngày đầu tiên lắp đặt thiết bị để hòa mạng tại Phòng Đăng ký kinh doanh TPHCM đã có trục trặc xảy ra. Bà Nguyễn Thị Hữu Hòa xác nhận tin này khi trước đó lãnh đạo sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM đã phải ra Hà Nội để báo cáo với Bộ Kế hoạch và Đầu tư xin gỡ vướng, đồng thời kiến nghị hoàn thiện phần mềm mà bộ lắp đặt.

Bà Hòa cho biết phòng đăng ký kinh doanh đã nhận 35 bộ máy vi tính do Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa đến và trong quá trình lắp đặt hệ thống mạng đã xảy ra một số trục trặc về kỹ thuật nhưng đã được chuyên gia của bộ xử lý kịp thời. Tuy nhiên, tiến độ giải quyết hồ sơ của doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng trong thời gian trên. Hiện nay, việc chuẩn bị của sở đã sẵn sàng và đang chờ Bộ Kế hoạch và Đầu tư quyết định thời điểm hòa mạng vào hệ thống đăng ký doanh nghiệp quốc gia.