Trồng thêm một vụ lúa
 |
| Chính phủ quay trở lại khuyến khích sản xuất lúa vụ 3 để gia tăng sản lượng lương thực – Ảnh: Hữu Thắng |
(TBKTSG Online) – Trước tình hình an ninh lương thực thế giới đang trải qua những biến động, Chính phủ Việt Nam đã khuyến cáo nông dân trồng lúa vụ 3 – vốn nhiều năm qua không được khuyến khích.
Chương trình thời sự quốc tế của VTV1 tối ngày 9-4 đã phát đi thông tin người dân Bangladesh xếp hàng rồng rắn để mua gạo từ các cửa hàng gạo giá rẻ của Chính phủ. Bản tin cho biết do giá gạo ở quốc gia nghèo này hiện nay tăng gần 100% so với năm ngoái, nên Chính phủ Bangladesh phải mở hàng ngàn cửa hàng bán gạo giá rẻ hơn 30% so với thị trường.
Để mua được 5kg gạo mỗi người, bản tin cho biết người dân phải xếp hàng dài từ sáng sớm tới giữa trưa mới mua được, dưới sự giữ gìn trật tự của quân đội, cũng phần nào nói lên cuộc khủng hoảng lương thực ở nước này.
Cảnh xếp hàng của người dân Bangladesh trông na ná như cảnh người dân Việt Nam xếp hàng mua gạo, dầu hỏa thời bao cấp cách đây mấy chục năm. Cuộc khủng hoảng lương thực trên toàn cầu đã được nhắc đến nhiều trên các phương tiện truyền thông trong nước và quốc tế hơn một tháng qua, đã phần nào tác động tới chủ trương sản xuất lúa của Việt Nam.
ĐBSCL là vựa sản xuất lúa gạo lớn nhất cả nước với hơn 1,3 triệu héc ta gieo trồng lúa và là nơi cung cấp 80% sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam, trong nhiều năm qua, ngành nông nghiệp và chính quyền các tỉnh vùng này thể hiện rõ chủ trương không khuyến khích sản xuất lúa vụ 3, mà có nơi gọi là vụ xuân hè, để dành sức cho hai vụ sản xuất lúa chính là đông xuân và hè thu.
Theo ông Nguyễn Văn Hòa, Cục Phó Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, lâu nay ngành nông nghiệp không khuyến khích nông dân sản xuất lúa vụ 3 là để cắt đứt nguồn lây lan dịch bệnh từ vụ lúa này sang vụ lúa đông xuân, vụ sản xuất chính trong năm.
13 tỉnh ĐBSCL, theo thống kê, có 1,3 triệu héc ta đất lúa nhưng những vùng đủ điều kiện để trồng lúa vụ 3 chỉ tập trung ở 7 tỉnh đầu nguồn sông Tiền, sông Hậu với diện tích gieo trồng khoảng 400.000-500.000 héc ta, nên mực nước lũ rút sớm so với các tỉnh hạ nguồn là điều kiện để nông dân tranh thủ gieo sạ lúa vụ 3 sau khi thu hoạch vụ hè thu. Ngoài ra, nhiều vùng có hệ thống đê bao, kiểm soát lũ tốt có thể gieo sạ lúa vụ 3.
Trên thực tế, trừ một số vùng ở An Giang, Đồng Tháp có hệ thống kiểm soát lũ tốt nên năng suất lúa vụ 3 cao, còn lại đa phần diện tích lúa vụ 3 cho thu hoạch năng suất thấp, bấp bênh, chi phí sản xuất lại cao do có nhiều sâu bệnh nên lợi nhuận tính trên đơn vị diện tích thấp.
Hơn nữa, chủ trương không khuyến khích trồng lúa vụ 3 càng có cơ sở hơn nữa trong 3 năm qua do dịch bệnh vàng lùn xoắn lá lúa và rầy nâu tấn công dữ dội, có lúc làm thiệt hại tới hơn 20% diện tích lúa ở vựa lúa ĐBSCL, tới mức Chính phủ phải tạm ngưng xuất khẩu gạo vì dịch bệnh đe doạ.
Thay vì sản xuất lúa vụ 3, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và giới khoa học nông nghiệp khuyến cáo nông dân nên trồng rau màu để cắt đứt nguồn lây lan dịch bệnh giữa hai vụ lúa hè thu và đông xuân, đồng thời gia tăng thu nhập cho nông dân.
Nay tình hình đã thay đổi. Giá gạo trong nước tăng nhanh, an ninh lương thực đang bị đe doạ do dịch bệnh ở miền nam, thiên tai ở miền bắc, lũ lụt ở miền trung, còn thế giới thì đang khủng hoảng thiếu lương thực trầm trọng, cái ăn đang được đặt lên hàng đầu.
Nên trong hội nghị bàn về chống lạm phát và phát triển kinh tế do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chủ trì với lãnh đạo 32 tỉnh, thành phía nam hôm 7-4 tại TPHCM, ông nói nếu tăng cường sản xuất lúa vụ 3 tiếp tục trúng mùa đời sống nông dân được cải thiện, sản lượng lúa trong nước sẽ tăng mạnh, có cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu khi gạo được giá.
HỒNG VĂN
