Thứ Năm, 28/03/2024
32 C
Ho Chi Minh City

Trung Quốc đổi sách lược đầu tư

Kinh tế Sài Gòn Online

Kinh tế Sài Gòn Online

Trung Quốc đổi sách lược đầu tư

Huỳnh Hoa  

PetroChina mua lại 45,5% cổ phần của Singapore Petroleum Co (SPC), làm bệ phóng để mở rộng hoạt động ra toàn cầu.

(TBKTSG Online) – Gặp phải sự hoài nghi và phản đối của các chính phủ nước ngoài, các tập đoàn quốc doanh Trung Quốc phải đầu tư theo “đường vòng” mà việc mua lại một công ty Singapore gần đây là một ví dụ.

Chính phủ Trung Quốc và các công ty quốc doanh cỡ lớn do chính phủ kiểm soát hoạt động trong lĩnh vực khai thác tài nguyên thiên nhiên đã không giấu giếm nỗi thèm khát các nguồn lợi ở nước ngoài. Nhưng việc sử dụng nguồn dự trữ ngoại tệ khổng lồ để thâu tóm các công ty ngoại quốc không còn dễ dàng nữa.

Ngay từ năm 2005, Quốc hội Mỹ đã phản đối những nỗ lực của tập đoàn Dầu khí Hải ngoại quốc gia Trung Quốc (CNOOC) mua lại đối thủ cạnh tranh ở Mỹ là tập đoàn dầu khí Unocal. Mới đây tập đoàn Chinalco – công ty quốc doanh sản xuất nhôm lớn nhất Trung Quốc – đã gây nên một làn sóng chống đối rộng rãi tại Úc khi nhất quyết đầu tư 19,5 tỉ đô la Mỹ vào tập đoàn Rio Tinto – một công ty khổng lồ trong lĩnh vực khai khoáng, liên doanh giữa Anh và Úc. Sự phản đối, cả trong giới chính trị Úc và trong các cổ đông hiện hữu của Rio Tinto, đã buộc chính phủ Úc phải thận trọng, kéo dài thời gian xem xét thêm 4 tháng, đến cuối tháng 6 này mới quyết định có phê chuẩn thương vụ này hay không.

Một trong những lý do dẫn tới nỗi hoài nghi của các chính phủ nước ngoài là thiếu sự tin tưởng lẫn nhau giữa Trung Quốc và các nước đối tác: mặc dù Trung Quốc nhiều lần than phiền doanh nghiệp của họ bị ngăn cản là do tình cảm dân tộc chủ nghĩa ở các nước đối tác, chính phủ Trung Quốc gần như không bao giờ chấp nhận sự tham gia của các doanh nghiệp không phải Trung Quốc vào ngành công nghiệp năng lượng của nước mình.

Để né tránh phiền phức, một số dự án đầu tư gần đây của Trung Quốc đã tiến hành theo những con đường vòng: hoặc đầu tư vào các công ty dầu khí quốc doanh do chính phủ các nước thân hữu kiểm soát, hoặc mua lại các công ty năng lượng ở các quốc gia có thành tích tốt về môi trường kinh doanh, biến các công ty này thành những “Con ngựa thành Troy” để thực hiện chiến lược thâu tóm của Trung Quốc.

Trong vòng ba tháng qua, Ngân hàng Phát triển Trung Quốc đã cho vay hàng chục tỷ đô la đến các doanh nghiệp dầu khí quốc doanh của Nga và Brazil, đổi lấy những hợp đồng dài hạn về cung cấp dầu thô. Trong thời gian này, CNOOC và PetroChina mỗi tập đoàn đều ký kết những hợp đồng trị giá nhiều tỉ đô la để tham gia phát triển các dự án khí đốt riêng ở Úc, làm nhạt nhòa ranh giới giữa hợp đồng đầu tư và hợp đồng cung cấp nhiên liệu.

Một hợp đồng công bố Chủ nhật tuần trước, theo đó tập đoàn dầu khí PetroChina – công ty dầu khí lớn nhất Trung Quốc do nhà nước kiểm soát – mua lại một nửa Công ty lọc dầu Petroleum của Singapore, là một cách làm khác, biểu hiện một sách lược mới. Theo hợp đồng PetroChina sẽ mua 45,5% cổ phần của Công ty Petroleum từ tay tập đoàn Keppel – một tập đoàn tư nhân kinh doanh đa ngành, trong đó công ty đầu tư Temasek của nhà nước Singapore là cổ đông chính. Hoạt động của Keppel không chỉ thu gọn trong phạm vi Singapore mà mở rộng ra nhiều nước Đông Nam Á khác, kể cả Việt Nam. PetroChina đã trả cho Keppel mức giá cao hơn đáng kể so với giá cổ phiếu của Petroleum đang giao dịch trên thị trường.

Với trị giá 1,47 tỉ đô la Singapore, tương đương 1 tỉ đô la Mỹ, đây là vụ chuyển nhượng cổ phần lớn nhất ở Singapore từ năm 2001 đến nay, làm cho các nhà đầu tư, các ngân hàng ở đảo quốc này hết sức kinh ngạc. Theo luật doanh nghiệp Singapore, sau khi sở hữu 45,5% tổng số cổ phần của Petroleum và trở thành cổ đông chính, PetroChina có quyền yêu cầu các cổ đông khác bán nốt 54,5% cổ phần còn lại cho mình theo giá thỏa thuận.

Vụ mua bán này không quá nổi bật, cũng không mang tính chiến lược đủ để làm dấy lên phản ứng chống lại nó và hiện nay có phần chắc chắn rằng chính phủ Singapore sẽ ủng hộ. Về phần mình, PetroChina nói rằng, Petroleum của Singapore sẽ là bệ phóng cho những thương vụ mua lại, sáp nhập công ty trong tương lai. Giới quan sát thì dự báo, PetroChina sẽ dùng danh nghĩa của công ty Singapore để theo đuổi những vụ mua lại công ty trên khắp thế giới – những thương vụ mà nếu tiến hành trực tiếp bởi PetroChina sẽ có khả năng bị ngăn chặn bởi các chính phủ nước ngoài.

Dù sao, nhờ chính sách cởi mở, công khai và thông thoáng đối với nhà đầu tư nước ngoài, đảo quốc Singapore có tiếng tăm tốt trên trường quốc tế và được chào đón ở các nước phát triển – đó là điều mà PetroChina nhắm tới.

Tuy vậy, giới quan sát cho rằng, những lợi ích mà thương vụ Singapore mang lại cho tập đoàn PetroChina sẽ bị hạn chế. Mối lo ngại về những thương vụ mua bán, sáp nhập do các tập đoàn quốc doanh Trung Quốc tiến hành vẫn lơ lửng ở nhiều nước, bất kể các thương vụ đó được các tập đoàn Trung Quốc thực hiện trực tiếp hay qua trung gian của các công ty con, công ty đối tác ở nước ngoài, kể cả ở các quốc gia thân thiện. PetroChina và các tập đoàn lớn của Trung Quốc vẫn chưa thể được tự do đầu tư ở bất cứ nơi nào, theo bất cứ phương thức nào họ muốn chừng nào họ chưa thoát khỏi sự kiểm soát của “cổ đông quyết định” ở ngay trong nước là chính phủ Trung Quốc.  

(theo Economist)

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây

Tin liên quan

Có thể bạn quan tâm

Tin mới