Trung Quốc ra lệnh các công ty nhà nước dừng mua nông sản Mỹ
Chánh Tài
(TBKTSG Online) – Chính phủ Trung Quốc yêu cầu các công ty công nghiệp nhà nước dừng mua một số hàng hóa nông nghiệp Mỹ bao gồm đậu nạnh và thịt heo trong khi Bắc Kinh đánh giá các mối căng thẳng đang leo thang với Washington về vấn đề Hồng Kông.
 |
| Các công ty nhà nước Trung Quốc được yêu cầu tạm dừng mua hàng hóa nông nghiệp Mỹ, bao gồm đậu nành. Ảnh: Reuters |
Thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung bị đe dọa
Hãng tin Bloomberg, hôm 1-6, dẫn các nguồn tin cho biết các quan chức chính phủ Trung Quốc đã ra lệnh hai công ty nông nghiệp nhà nước Trung Quốc là Cofco và Sinograin dừng mua hàng hóa nông nghiệp Mỹ. Tuy nhiên, các công ty tư nhân Trung Quốc không bị yêu cầu như vậy.
Cùng ngày, hãng tin Reuters cũng dẫn các nguồn tin xác nhận chính phủ Trung Quốc đã yêu cầu các công ty nhà nước dừng mua đậu nành và thịt heo từ Mỹ sau khi Washington tuyên bố sẽ hủy bỏ quy chế đặc biệt dành cho Hồng Kông – đặc khu hành chính của Trung Quốc – để trừng phạt việc Trung Quốc thông qua dự luật an ninh Hồng Kông để ứng phó với các vấn đề ly khai, lật đổ, khủng bố và can thiệp từ nước ngoài ở đặc khu hành chính này.
Một trong những nguồn tin nói trên cho biết các công ty nhà nước Trung Quốc cũng đã dừng mua một khối lượng lớn cotton của Mỹ. Theo các nguồn tin, Trung Quốc có thể mở rộng lệnh tạm dừng mua đối với các hàng hóa nông nghiệp khác của Mỹ nếu Washington có các động thái xa hơn để hủy bỏ quy chế đặc biệt dành cho Hồng Kông bao gồm các ưu đãi về thương mại.
“Trung Quốc đã yêu cầu các công ty lớn của nhà nước dừng mua một số lượng lớn hàng hóa nông nghiệp Mỹ như đậu nành và thịt heo để đáp trả phản ứng của Trung Quốc về vấn đề Hồng Kông. Giờ đây, chúng ta sẽ quan sát Mỹ sẽ làm điều gì tiếp theo”, một nguồn tin nói.
Hôm 29-5, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng ông đang chỉ đạo Nhà Trắng khởi động quy trình xóa bỏ quy chế đặc biệt đối với Hồng Kông từ vấn đề dẫn độ cho đến kiểm soát xuất khẩu, để đáp trả kế hoạch áp đặt luật an ninh mới của Trung Quốc đối với lãnh thổ Hồng Kông.
Một nguồn tin nói với Reuters rằng các nhà nhập khẩu Trung Quốc đã hủy các đơn hàng nhập khẩu 10.000-20.000 tấn thịt heo Mỹ sau tuyên bố trên của ông Trump. Nguồn tin thứ hai tiết lộ trong kịch bản tồi tệ hơn, nếu Tổng thống Trump tiếp tục trừng phạt Trung Quốc, Bắc Kinh sẽ hủy bỏ thỏa thuận thương mại giai đoạn một với Mỹ. Nguồn tin này nói: “Không đời nào Bắc Kinh mua hàng hóa của Mỹ khi liên tục bị ông Trump tấn công”.
Theo thỏa thuận thương mại giai đoạn một ký kết hồi tháng 1 năm nay, Trung Quốc cam kết tăng mua 32 tỉ đô la hàng hóa nông nghiệp Mỹ trong 2 năm 2020 và 2021.
Tuy nhiên, dịch Covid-19 đã làm chậm kế hoạch này. Trong quí 1-2020, Trung Quốc chỉ mua 3,35 tỉ đô la hàng nông sản của Mỹ, mức thấp nhất kể từ năm 2007, theo dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ.
Sau khi nền kinh tế dần tái mở cửa, Trung Quốc đẩy nhanh tốc độ mua bao gồm lô hàng hơn 1 triệu tấn đậu nành Mỹ trong tháng 5. Nhưng rồi mối căng thẳng Mỹ-Trung leo thang trở lại khi Tổng thống Trump chỉ trích Trung Quốc che giấu thế giới về quy mô và mức nguy hiểm của dịch Covid-19 lúc nó mới bùng phát ở Vũ Hán.
Việc dừng mua hàng hóa nông nghiệp Mỹ là dấu hiệu mới nhất cho thấy thỏa thuận thương mại giai đoạn một, mà hai nền kinh tế lớn nhất thế giới rất chật vật mới đạt được, đang bị đe dọa.
Cofco và Sinograin là hai công ty nhập khẩu hàng hóa nông nghiệp quan trọng của nhà nước Trung Quốc. Theo Bloomberg, họ đang hỏi giá để mua 20-30 lô hàng đậu nành vào hôm 29-5 nhưng sau đó đột ngột dừng lại sau khi Tổng thống Donald Trump nói ông sẽ trừng phạt các quan chức Trung Quốc và Hồng Kông có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến việc làm xói mòn quyền tự trị của Hồng Kông.
Chỉ là dừng mua tạm thời?
Hãng tin Reuters cho biết, hôm 1-6, các công ty nhà nước Trung Quốc đã mua ba lô hàng đậu nành Mỹ dù các nguồn tin nói Bắc Kinh yêu cầu họ dừng mua. Các lô hàng này có số lượng ít nhất 180.000 tấn sẽ được giao trong tháng 10 và 11.
Vẫn chưa rõ vì sao các công ty nhà nước Trung Quốc tiếp tục mua đậu nành Mỹ sau khi nhận lệnh dừng mua từ chính phủ. Tuy nhiên, các nhà xuất khẩu Mỹ cho biết các nhà nhập khẩu Trung Quốc vẫn chưa ký đủ đơn hàng mua để đáp ứng phần lớn nhu cầu đậu nành trong nước vào tháng 10 và 11 tới.
Arlan Suderman, nhà kinh tế trưởng về hàng hóa của Công ty dịch vụ tài chính INTL FCStone, cho rằng các nhà nhập khẩu Trung Quốc có thể chuyển sang mua đậu nành và thịt heo từ các nước khác như Brazil. Trong những tuần gần đây, các công tyTrung Quốc thực sự đã mua một số lô hàng đậu nành từ Brazil.
Nhưng theo Suderman, đây là giải pháp tạm thời của Trung Quốc vì Brazil chỉ đủ sức đáp ứng nhu cầu của Trung Quốc trong ngắn hạn. Trong dài hạn, Trung Quốc cần tiếp tục mua thịt heo và đậu nành của Mỹ vốn có nguồn cung dồi dào hơn và giá cả cạnh tranh hơn.
Suderman nhận định Trung Quốc chỉ muốn phát thông điệp cảnh báo đến Mỹ thông qua động thái dừng mua hàng hóa nông nghiệp Mỹ. Ông cho rằng Trung Quốc cũng rất lo ngại về tình trạng thiếu hụt nguồn cung và không thể lánh xa các nhà xuất khẩu Mỹ mãi. Ông nói: “Không có nhiều sự lựa chọn nguồn cung để thay thế Mỹ. Trung Quốc sẽ phải quay trở lại với Mỹ”.
Theo Reuters, Bloomberg, agri-pulse
