Trung Quốc vận hành kho dự trữ thịt heo như thế nào?
Khánh Lan
(TBKTSG Online) – Hệ thống kho dự trữ thịt heo quốc gia Trung Quốc chỉ trữ thịt heo không quá bốn tháng và có công suất chứa tối đa khoảng hơn 200.000 tấn. Con số này quá ít so với nhu cầu rất lớn hiện nay của người dân khi dịch tả heo châu Phi làm suy giảm 30% sản lượng thịt heo ở nước này.
Trung Quốc: Giá thịt heo tăng lên mức kỷ lục
Giá thịt heo tăng sốc do nhu cầu từ Trung Quốc
 |
| Heo đã giết mổ tại một nhà kho thuộc hệ thống dự trữ thịt heo Trung Quốc ở ngoại ô Bắc Kinh. Ảnh: New York Times |
Giữa lúc nguồn cung thịt heo ở Trung Quốc khan hiếm, gần đây Bắc Kinh đã phải mở kho dự trữ thịt heo chiến lược để giải tỏa phần nào “cơn khát” thịt heo của người dân.
Hệ thống kho dự trữ thịt heo được thiết lập ở Trung Quốc vào những năm cuối thập niên 1970 khi nước này vừa thoát ra khỏi cơn suy sụp kinh tế. Chính quyền Trung Quốc dưới thời kỳ lãnh đạo của Mao Trạch Đông đã xây dựng các kho dự trữ ngũ cốc, muối, đường kể từ thập niên 1950 như là một phần của nền kinh tế kế hoạch. Khi Trung Quốc giới thiệu các cải cách thị trường, các kho dự trữ như vậy trở thành công cụ để kiểm soát các biến động giá cả, không chỉ đối với thịt heo mà còn cả thịt bò, thịt gà và thịt cừu.
Chính quyền trung ương Trung Quốc đang quản lý hơn 12 kho trữ thịt heo trên cả nước và mỗi kho như vậy có thể chứa đến 10.000 tấn thịt heo cấp đông. Ngoài ra, có một số công ty nhà nước và tư nhân hợp tác với các cơ quan chức năng để quản lý các kho thịt heo dự trữ cấp địa phương và cấp quốc gia.
Phần lớn các công ty này trữ thịt heo trong những nhà kho ở vùng ngoại ô, nơi thịt heo được bảo quan ở nhiệt độ bắt buộc âm 18 độ C.
Năm 2013, một phóng viên ở tỉnh Sơn Đông đã có cơ hội tiếp cận một kho thịt heo như vậy, nơi 1.500 tấn thịt heo được cất giữ sau một cánh cửa có hai lớp khóa. Nhân viên bảo vệ ở nhà kho này phải mặc tám lớp áo.
Kể từ thập niên 1990, chính phủ Trung Quốc còn dự trữ cả heo sống. Năm 2007, khi các phóng viên ở tỉnh Sơn Đông ghé thăm một trang trại nuôi heo phục vụ cho kho dự trữ thịt heo của tỉnh, họ thấy hàng chục ngàn con heo đang nuôi thả rông.
Họ mô tả: “Khu vực này trồng rất nhiều rau và được cây cối phủ bóng mát. Nhà nuôi heo cao và rộng rãi, có hệ thống sưởi hoạt động vào mùa đông và các quạt thông gió vận hành vào mùa hè”.
Năm ngoái, chính quyền tỉnh Vân Nam ở tây nam Trung Quốc, cho biết tỉnh này dự trữ 3.000 tấn thịt nguội bên cạnh 132.000 con heo sống và 400 tấn thịt heo đông lạnh.
Trung Quốc quy định rằng thịt heo trong các kho dự trữ phải thay đổi ba lần trong một năm. Điều này có nghĩa là thịt heo được dự trữ không quá bốn tháng. Do vậy, chất lượng và mùi vị thịt heo dự trữ nói chung vẫn được bảo đảm.
Nhà phân tích Zheng Lili ở Công ty tư vấn Chungyi Information Consultancy cho biết, khi nhận thấy số lượng đàn heo giảm đến một mức nào đó, chẳng hạn giảm 20%, chính phủ sẽ bắt đầu mua dự trữ thịt heo thông qua các cuộc đấu thầu với sự tham gia của các lò mổ lớn.
Trong thời gian gần đây, giá thịt heo ở Trung Quốc đang tăng chóng mặt do các tác động của dịch tả heo châu Phi đã tàn phá đàn heo nước này. Cuộc chiến tranh thương mại với Mỹ làm trầm trọng hơn tình trạng này vì thuế trả đũa của Trung Quốc khiến giá thịt heo nhập khẩu từ Mỹ trở nên quá đắt đỏ. Trước tình hình đó, chính phủ Trung Quốc phải mở kho dự trữ thịt heo quốc gia để bổ sung nguồn cung cho người tiêu dùng.
Tháng trước, 30.000 tấn thịt heo từ kho dự trữ quốc gia Trung Quốc đã được tung ra thị trường trước ngày 1-10, thời điểm kỷ niệm 70 năm Quốc khánh Trung Quốc. Trước đó, các chính quyền địa phương cũng phải mở các kho dự trữ thịt heo của riêng họ để ghìm giá thịt heo.
Bên cạnh đó, chính phủ Trung Quốc cũng tung ra thị trường 2.400 tấn thịt bò, 1.900 tấn thịt cừu vào đầu tháng 9.
Con số chính xác ở kho dự trữ thịt heo là một bí mật quốc gia. Tuy nhiên, các quan chức Trung Quốc đôi lúc cũng tiết lộ một số manh mối về khối lượng thịt heo dự trữ để trấn an người dân về nguồn cung.
Trong một bài viết vào năm 1996, một quan chức của Công ty thực phẩm nhà nước Trung Quốc (China Foods Limited), đơn vị quản lý kho dự trữ thịt heo quốc gia, tiết lộ rằng khối lượng dự trữ thịt heo chính thức đã tăng lên 200.000 tấn so với mức 20.000 tấn vào thời kỳ mà kho dự trữ mới thành lập.
Các nhà nghiên cứu Trung Quốc cho biết con số này giảm xuống vào đầu thập niên 2000 nhưng phục hồi trở lại vào năm 2011 khi một đợt dịch bệnh khiến giá thịt heo tăng mạnh. Vào lúc đó, Bộ Thương mại Trung Quốc tiết lộ khối lượng thịt heo ở kho dự trữ quốc gia Trung Quốc là khoảng 200.000 tấn.
Câu hỏi lớn đặt ra là liệu kho dự trữ thịt heo hiện nay có đủ lớn để tác động hiệu quả đến giá cả hay không.
Giới phân tích cho rằng công suất tối đa ở hệ thống các kho dự trữ chỉ khoảng 350.000 tấn, tức chưa đến 1% so với mức tiêu thụ 50 triệu tấn thịt heo mỗi năm của người dân nước này.
Đàn heo của Trung Quốc hiện nay đã giảm 40% số lượng so với năm ngoái do quá nhiều heo bị tiêu hủy hoặc bị chết do dịch tả heo châu Phi và nhiều nông dân ngưng nuôi heo. Các nhà phân tích ở Ngân hàng đầu tư Jefferies dự báo sản lượng thịt heo của Trung Quốc trong năm nay sẽ giảm 30% so với năm ngoái, có nghĩa là giảm 16 triệu tấn.
Như vậy, nguồn cung vài trăm ngàn tấn từ kho dự trữ thịt heo quốc gia Trung Quốc chỉ là “muối bỏ biển” so với nguồn cung thịt heo đang thiếu hụt nghiêm trọng ở nước này.
Theo New York Times
