Từ sự xuất sắc của một cá nhân đến sự xuất sắc của một dân tộc
(TBKTSG) – Việc GS. Ngô Bảo Châu chứng minh được Bổ đề Cơ bản Langlands và nhận được giải Fields chứng minh người Việt Nam có thể đạt tới đỉnh cao trong khoa học, cụ thể là toán học. Sự tự hào về thành tích khoa học mà một người Việt Nam đạt được sau 20 năm học tập và nghiên cứu ở một quốc gia phát triển, ở đây là Pháp, trong một chừng mực nào đó có thể trở thành động lực cho những người làm khoa học khác của Việt Nam vươn lên cũng như trở thành tấm gương cho thế hệ trẻ noi theo.
Tuy nhiên, chỉ riêng sự tự hào về một cá nhân xuất sắc là không đủ để đưa cả một đất nước, một dân tộc đạt đến chỗ xuất sắc. Để đạt đến chỗ xuất sắc trong phát triển nhằm mang lại cơm no áo ấm cho mọi nhà, mang lại hạnh phúc trong một xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, trong bối cảnh cạnh tranh ráo riết giữa các nước, thì một dân tộc cần làm nhiều hơn thế.
Đó là đạt tới những lựa chọn khôn ngoan trong chiến lược phát triển đất nước; là tầm nhìn xa trong việc nắm bắt thời cơ và vượt qua thách thức để mang lại những bước đột phá trong phát triển; là nhanh chóng tìm ra một chiến lược giáo dục phù hợp với yêu cầu phát triển; là chiến lược bồi dưỡng, sử dụng, tạo môi trường, điều kiện vật chất và tinh thần cho nhân tài phát triển trong mọi lĩnh vực.
Sự kiện GS. Ngô Bảo Châu được vinh danh trên phạm vi quốc tế đáng là dịp để chúng ta tư duy lại, xem xét lại những điều này, để sự xuất sắc không chỉ là của một cá nhân mà phải trở thành của cả một dân tộc trong nỗ lực sánh vai với các cường quốc năm châu.
Nhìn lại, nhiều nước, ngay những nước rất gần với chúng ta, dù chưa có những Ngô Bảo Châu của họ nhưng đất nước họ, dân tộc họ đã đạt được những thành tựu đáng khâm phục trong phát triển nói chung hoặc trong từng lĩnh vực cụ thể như kinh tế, khoa học kỹ thuật, giáo dục, công nghiệp, nông nghiệp…
Rất cần tham khảo kinh nghiệm, rút tỉa bài học của họ về những lựa chọn chiến lược chung và cho từng lĩnh vực; về việc sử dụng nhân tài, tạo môi trường, điều kiện vật chất và tinh thần cho nhân tài phát triển, để – dù chưa có những cá nhân đạt đỉnh cao thế giới trong lĩnh vực này hoặc lĩnh vực khác – họ vẫn đưa được đất nước mình lên những nấc thang phát triển mới.
Sự vui mừng và tự hào rồi cũng sẽ lắng xuống. Điều còn lại là gánh nặng phải tìm cho ra con đường phát triển tối ưu cho đất nước để những Ngô Bảo Châu tiềm tàng trong lĩnh vực này hoặc lĩnh vực khác một ngày nào đó sẽ có thể xuất hiện, và để đất nước nhanh chóng thoát khỏi tình trạng tụt hậu trong nhiều lĩnh vực.
(Mời bạn đọc xem thêm bài: Vì sao “Bổ đề Cơ bản”?, và Hiệu ứng Ngô Bảo Châu.
Thời báo Kinh tế Sài Gòn
