Việt Nam – Vịnh tránh bão trong tâm dịch

Việt Nam – Vịnh tránh bão trong tâm dịch

Trang Nguyễn

(TBKTSG Online) – Cộng đồng kinh tế ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng đang được xem là vịnh tránh bão an toàn cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài trong cuộc khủng hoảng Covid-19.

"Nơi chốn bình an" để cùng hợp tác

ASEAN đang nỗ lực đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm cả hạ tầng cứng như đường bộ, cảng biển… và hạ tầng mềm là các cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Ảnh: Lê Anh

Trong khuôn khổ của Diễn đàn Kinh doanh ASEAN 2020 do Tập đoàn Standard Chartered tổ chức từ ngày 25 đến 27-8, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, với vai trò là Chủ tịch ASEAN, đã có bài phát biểu khai mạc với chủ đề “Khai phá cơ hội tăng trưởng trong và sau đại dịch Covid-19”. Theo Thủ tướng, với quy mô GDP gần 3.000 tỉ đô la Mỹ, dân số gần 630 triệu người, thu nhập ngày càng tăng, ASEAN hiện đang là thị trường đủ lớn cho các tham vọng kinh doanh của nhiều tập đoàn trên toàn cầu.

Lấy ví dụ riêng Việt Nam, đất nước đã gia nhập ASEAN được 25 năm, mở đầu cho quá trình hội nhập quốc tế mạnh mẽ, đến nay đã ký 13 hiệp định thương mại tự do (FTA), bao gồm cả những hiệp định lớn như CPTPP, EVFTA.

“Việt Nam luôn chào đón các doanh nghiệp, nhà đầu tư quốc tế. Hiện có hơn 32.000 dự án FDI đang hoạt động ở Việt Nam với tổng vốn đầu tư hơn 380 tỉ đô la từ 140 quốc gia, đối tác. Môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam ngày càng thuận lợi thông thoáng”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Trong khi đó, những quyết sách hợp tác kinh tế của khu vực có thể là thảm trải đường cho hợp tác kinh tế khu vực với các quốc gia khác và các doanh nghiệp quốc tế.

“Trong khi một số diễn đàn đa phương, như WTO, đang gặp khó khăn thì Cộng đồng kinh tế ASEAN có thể là “nơi chốn bình an” để chúng ta cùng nhau hợp tác”, Thủ tướng nêu quan điểm.

ASEAN, theo đó, đề cao việc thượng tôn pháp luật, xây dựng các khuôn khổ hợp tác mang tính bền vững, đặc biệt là cho phát triển nền kinh tế số, đủ năng lực cạnh tranh để thu hút sự dịch chuyển của các chuỗi cung ứng trong khu vực.

Ngoài ra, cộng đồng kinh tế này cũng đang nỗ lực đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm cả hạ tầng cứng như đường bộ, cảng biển, sân bay, năng lượng, viễn thông; và hạ tầng mềm là các cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Trước những khó khăn do dịch Covid-19 mang đến, cùng những tồn tại như vấn đề toàn cầu hoá và căng thẳng thương mại leo thang, ông Tharman Shanmugaratnam, Bộ trưởng cao cấp kiêm Bộ trưởng Điều phối Chính sách Xã hội Singapore, Chủ tịch Cơ quan Quản lý tiền tệ Singapore, cho rằng đây là thời cơ để ASEAN xây dựng riêng cho mình một chuỗi cung ứng có tính linh hoạt và hội nhập hơn.

“Hay nói một cách khác, là xây dựng một khu vực sản xuất châu Á, cũng là thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm sản xuất tại chỗ và mở cửa cho xuất khẩu ra thế giới”, ông Tharman Shanmugaratnam nói. ASEAN như vậy có thể trở thành một ví dụ về độ mở, hội nhập và quản lý rủi ro chuỗi cung ứng để tất cả các nước thành viên đều có lợi.

Nhận định về chủ nghĩa đa phương, ông Tharman Shanmugaratnam cho rằng nhiều nước từ Đông sang Tây không có ý định chuyển sang xu hướng “đóng” mà vẫn đề cao chính sách “mở”, hay nói cách khách là các nước vẫn đang tìm kiếm những cơ hội từ các thị trường bên ngoài và đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Trung Quốc, trong bối cảnh này, sẽ đóng vai trò như một động lực thúc đẩy xu hướng “mở” này. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã và đang có sự dịch chuyển tới vị trí cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu. Và đây chính là cơ hội cho ASEAN để trở thànhmột khu vực sản xuất có tính cạnh tranh cao và hoàn toàn phù hợp để bổ sung cho Trung Quốc khi cùng tham gia vào cuộc chơi phát triển kinh tế. 

“Covid-19 có thể mang đến những cú sốc lớn nhưng đây cũng là cơ hội để ASEAN định hướng lại tương lai của khu vực trong giai đoạn tiếp theo, đó là xây dựng lại và củng cố một nền kinh tế có tính linh hoạt từ cuộc khủng hoảng dịch bệnh”, vị bộ trưởng cao cấp này nhấn mạnh.

Cơ hội đầu tư trong bình thường mới

Phiên đầu của Diễn dàn Kinh doanh ASEAN 2020 được tổ chức trực tuyến trong chiều 25-8.

Bà Judy Hsu, Tổng giám đốc khu vực ASEAN và Nam Á, Ngân hàng Standard Chartered, đánh giá những cơ hội đầu tư nổi lên trong khu vực trong thời điểm hiện tại và hậu Covid-19 bao gồm năng lượng sạch, cơ sở hạ tầng hay tự động hoá chuỗi cung ứng. Đây cũng sẽ là những lĩnh vực sẽ định hình lại tương lai của cộng đồng ASEAN trong tương lai.

Nhận định riêng về Việt Nam, ông Simon Tay, Chủ tịch Viện các vấn đề quốc tế của Singapore, cho rằng, quốc gia này sẽ có những cơ hội thu hút đầu tư riêng từ việc dịch chuyển chuỗi cung ứng từ Trung Quốc sang các cứ điểm sản xuất khác.

Việc quan trọng là Việt Nam cần có sự hợp tác với các nước trong khu vực để tận dụng tối đa cơ hội đầu tư và dịch chuyển lên cao hơn trong chuỗi cung ứng. Mỗi nước với mỗi thế mạnh khác nhau sẽ đóng vai trò như một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng và sản xuất của khu vực.

Tuy nhiên, dù ASEAN có thể được coi là một nền tảng trợ lực cho các nền kinh tế nội khối nhưng đây cũng không phải là một chiếc đũa thần đảm bảo cho sự phát triển bền vững của mỗi nước, theo nhận xét của ông Tan Chin Hwee, Tổng giám đốc khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Tập đoàn Trafigura.

Việt Nam và các nước khác do đó cần phải tiếp tục thúc đẩy thực hành quản trị tốt; áp dụng một nền kinh tế thị trường khuyến khích cạnh tranh công bằng và lành mạnh; cũng như mang đến một sân chơi bình đẳng với hệ thống luật pháp rõ ràng và chống tham nhũng hiệu quả.