Vụ từ điển “rác”: Nhà xuất bản Trẻ nhận sai sót

Vụ từ điển “rác”: Nhà xuất bản Trẻ nhận sai sót

Nguyễn Vinh

Ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc NXB Trẻ thừa nhận NXB Trẻ có liên đới trách nhiệm trong vụ cuốn từ điển tiếng Việt dành cho học sinh của Vũ Chất, bản in 2001 có logo của NXB Trẻ đang bị dư luận cho là "từ điển rác". Ảnh: NVinh

(TBKTSG Online) – Sáng nay, 23-10-2014, trong cuộc gặp gỡ một số nhà báo, vị lãnh đạo Nhà xuất bản (NXB) Trẻ xác nhận đã có sai sót trong việc năm 2001, đơn vị này cho xuất bản cuốn Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh của tác giả Vũ Chất.

Thời gian qua, cuốn “từ điển ẩu”, “từ điển rác” này gây bức xúc trong dư luận.

Trước đó, ngày 16-10-2014, cũng trong một cuộc gặp gỡ tương tự, giám đốc đương nhiệm của NXB Trẻ, ông Nguyễn Minh Nhựt cho rằng, bản in cuốn Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh của tác giả Vũ Chất hiện nằm trong Thư viện Quốc gia đề logo của NXB Trẻ có thể là một sự mạo danh; ông chưa tìm thấy hồ sơ sao lưu chứng minh NXB Trẻ có đầu tư cũng như liên kết đầu tư với doanh nghiệp nào để in cuốn sách nêu trên.

Cá nhân ông Nhựt không tin rằng một cuốn từ điển ẩu, kém chất lượng như thế lại có thể do những “anh chị tiền nhiệm” của ông ở NXB Trẻ cấp phép xuất bản. Đích thân ông Nguyễn Minh Nhựt cũng đã bay từ Sài Gòn ra Hà Nội, làm việc với Thư viện Quốc gia để rõ ngọn ngành sự việc.

“Tôi đã tìm cách tiếp cận và đọc hơn 30 trang cuốn Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh, nhận thấy hầu như trang nào cũng có những lỗi hết sức ngớ ngẩn, không thể chấp nhận được”, ông Nhựt chia sẻ với phóng viên TBKTSG Online ngày 16-10.

Tuy nhiên, sau đó, khi rà soát lại thông tin sổ sách, đặc biệt là chứng từ lưu chiểu tại Thư viện Quốc gia, Giám đốc đương nhiệm NXB Trẻ đã xác định trong phần mộc lưu chiểu một bản Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh nói trên tại Thư viện Quốc gia có chữ ký của một nhân viên cũ ở NXB Trẻ. Đây là manh mối để khẳng định rằng, 13 năm trước, cuốn “từ điển rác” này do chính NXB Trẻ cấp phép ấn hành.

Trang đánh dấu mộc thông tin lưu chiểu của cuốn Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh, tác giả Vũ Chất được lưu ở Thư viện Quốc gia có chữ ký của cựu nhân viên NXB Trẻ. Ảnh: NVinh

Hiện nay, ngoài bản in của NXB Trẻ năm 2001, thì cuốn Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh của Vũ Chất còn tồn tại ba bản in khác: bản in của nhà sách Thành Nghĩa liên kết với NXB Thanh Niên (2006), bản do NXB Văn hóa Thông tin in và mới nhất là bản của NXB Hồng Đức do công ty Minh Lâm, Hà Nội phát hành (2013).

Trước sự lên án của độc giả trên mạng xã hội và sự vào cuộc của giới truyền thông, giữa tháng 10-2014, Cục Xuất bản, In và Phát hành thuộc Bộ Thông tin – Truyền thông đã ra công văn gửi bốn đơn vị xuất bản từng đứng tên, cấp phép ấn hành cuốn Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh của Vũ Chất đề nghị thu hồi và tiêu hủy sản phẩm này.

Cục Xuất bản đề nghị Vụ Thư viện “chỉ đạo hệ thống thư viện trên toàn quốc kiểm tra, rà soát, không lưu trữ, không luân chuyển, không phục vụ bạn đọc các cuốn từ điển của tác giả Vũ Chất”; đề nghị “Sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh, thành phố kiểm tra, rà soát, thu hồi và tiêu hủy các cuốn từ điển của tác giả Vũ Chất”.

“Cuốn sách có nội dung không chính xác, gây ảnh hưởng không tốt cho xã hội”, công văn nói trên khẳng định.

“Cuốn sách có nội dung không chính xác, gây ảnh hưởng không tốt cho xã hội”, công văn của Cục Xuất bản khẳng định. Ảnh: N. Vinh

Theo thông tin từ giới sưu tập sách cũ, cuốn Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh của Vũ Chất đã xuất hiện trên thị trường từ trước 1975, dưới tên: Việt Nam tự điển, xuất bản lần đầu vào năm 1969 và từng được tái bản năm 1971, do cơ sở Hồng Dân đứng tên.

Trong khi các doanh nghiệp tư nhân và ba NXB khác liên đới trách nhiệm ấn hành cuốn sách trên (Hồng Đức, Văn hóa Thông Tin, Thanh Niên) đang cố “lờ” đi để thoát khỏi khủng hoảng truyền thông, thì NXB Trẻ lại đứng ra nhận lỗi. “Tôi biết là rất mất mặt, sự việc này ảnh hưởng đến thương hiệu, uy tín NXB Trẻ và danh dự cá nhân tôi cũng như nhiều người. Nhưng không thương hiệu, uy tín hay danh dự nào có thể lớn hơn sự thật. Trong bối cảnh xuất bản của 13 năm trước, với cuốn sách này, tôi lấy làm tiếc xác nhận, NXB Trẻ đã để xảy ra sai sót”, ông Nguyễn Minh Nhựt nói.

Để hạn chế những sai sót tương tự trong tương lai, trên website của mình (nxbtre.com.vn), NXB Trẻ bắt đầu áp dụng chế độ thông báo quy trình tiếp nhận bản thảo để công khai hóa nguồn thông tin về dữ liệu, kế hoạch xuất bản. Bên cạnh đó, đơn vị này cũng thông báo đến độc giả đã “lỡ mua” cuốn Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh của Vũ Chất có mang logo NXB Trẻ cách đây 13 năm có thể mang (hoặc gửi bưu điện) đến NXB Trẻ để tiêu hủy theo chỉ đạo của Cục Xuất bản; đổi lại, NXB Trẻ sẽ bồi hoàn chi phí bưu điện và đền bù lại bằng bất kỳ cuốn sách nào mà độc giả muốn do NXB Trẻ đang phát hành; trong trường hợp độc giả muốn hoàn trả lại chi phí mua sách, NXB sẵn sàng thực hiện theo yêu cầu.