WB: Lao động Việt Nam cần thêm nhiều kỹ năng
Thùy Dung
 |
| Ngoài các kỹ năng về kỹ thuật, người lao động cần được trang bị các kỹ năng nhận thức và kỹ năng hành vi – Ảnh: Ban Mai. |
(TBKTSG Online) – Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng nếu Việt Nam không muốn mãi là công xưởng thô sơ của thế giới thì lực lượng lao động cần được trang bị thêm nhiều kỹ năng, đặc biệt là kỹ năng nhận thức và kỹ năng hành vi.
Đây là một nội dung trong báo cáo có tựa đề “Phát triển kỹ năng: Xây dựng lực lượng lao động cho một nền kinh tế thị trường hiện đại ở Việt Nam" do WB thực hiện và công bố ngày 29-11 tại Hà Nội.
Theo báo cáo, giáo dục đã đóng góp vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế của Việt Nam 20 năm qua. Song, hiện Việt Nam cần tập trung vào việc nâng cao năng suất của lực lượng lao động nhằm đáp ứng những yêu cầu mới trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường theo hướng công nghiệp và hiện đại.
Điều tra của WB cho thấy, mặc dù tỉ lệ lao động Việt Nam có kỹ năng đọc, viết và tính toán cao hơn so với các nước khác như Bolivia, Sri Lanka, Lào, hay kể cả các nước giàu có hơn Việt Nam nhưng trong thực tế, nhiều công ty Việt Nam vẫn nói rằng họ gặp phải trở ngại đáng kể trong hoạt động do khó tìm được những lao động có kỹ năng phù hợp.
Bà Victoria Kwakwa, Giám đốc quốc gia của WB tại Việt Nam, cho hay một lực lượng lao động có kỹ năng cao mới là chìa khóa thành công trong chuyển đổi kinh tế. Bà cho biết thách thức của Việt Nam hiện nay là làm thế nào để biến các sinh viên tốt nghiệp từ những người giỏi học theo sách vở thành những người có tư duy phản biện và biết cách giải quyết vấn đề, những người được trang bị đầy đủ để lĩnh hội các kỹ năng kỹ thuật từ các trường đại học, trường dạy nghề và trong suốt quãng đời làm việc của mình.
Dựa trên một cuộc khảo sát dành cho người sử dụng lao động ở các đô thị, báo cáo chỉ ra rằng người sử dụng lao động xác định các kỹ năng kỹ thuật liên quan trực tiếp đến công việc là kỹ năng quan trọng nhất. Song, họ cũng tìm kiếm các kỹ năng nhận thức như kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện; và các kỹ năng hành vi như kỹ năng làm việc nhóm và kỹ năng giao tiếp.
Theo ông Christian Bodewig, tác giả chính của báo cáo, việc định hướng lại hệ thống giáo dục để tập trung hơn vào các kỹ năng này sẽ giúp người lao động Việt Nam sẵn sàng cho tương lai vì những kỹ năng này rất quan trọng đối với hầu hết các ngành.
“Lỗ hổng lớn nhất trong hệ thống giáo dục Việt Nam là thiếu kết nối giữa doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo”, ông Bodewig nhấn mạnh. Ông nói thêm rằng cần phải có giải pháp để doanh nghiệp có thể bày tỏ nhu cầu của mình cho hệ thống giáo dục cũng như các cơ sở dạy nghề.
Theo ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), có 30% trường đào tạo nghề của Việt Nam là trường tư nhưng 90% lao động được đào tạo ở khu vực này tìm được việc làm. Song, những cơ sở đào tạo như vậy lại không được hưởng bất kỳ ưu đãi chính sách nào của nhà nước.
Báo cáo đề xuất một kế hoạch gồm ba bước để thực thi chiến lược tổng thể về kỹ năng cho Việt Nam bao gồm tăng cường khả năng sẵn sàng đi học thông qua phát triển giáo dục mầm non; xây dựng nền tảng nhận thức và hành vi trong giáo dục phổ thông; phát triển kỹ năng kỹ thuật phù hợp với công việc thông qua một hệ thống được kết nối tốt hơn giữa người sử dụng lao động với các trường đại học và các trường dạy nghề.
Ông Bodewig nhấn mạnh việc chuẩn bị lực lượng lao động cho một nền kinh tế công nghiệp không phải chỉ là việc của riêng Chính phủ mà đòi hỏi sự thay đổi về hành vi của tất cả các tác nhân tham gia vào hoạt động phát triển kỹ năng như người sử dụng lao động, các trường đại học và cơ sở đào tạo, sinh viên cũng như phụ huynh học sinh.
