(KTSG Online) – Nhiều ý kiến tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ 4 diễn ra chiều 5-6 tại TPHCM cho rằng, việc xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, hiệu quả cần được bắt đầu từ chính các doanh nhiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân nhằm tăng khả năng chống chịu và cải thiện năng lực nội sinh trong bối cảnh mới.
Trụ hạng trong “giông bão”
Ông Yoshiki Takeuchi, Phó Tổng Thư ký Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), đánh giá nhờ các chính sách quản lý dịch bệnh rất linh hoạt, Việt Nam là một trong số rất ít quốc gia trên thế giới đã duy trì được tăng trưởng dương năm 2020.
TS. Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Trường Chính sách công và Quản lý (Đại học Fulbright) nhận định kinh tế Việt Nam đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức, bên cạnh rất nhiều cơ hội. Ông đặc biệt nhấn mạnh việc Việt Nam đang giữ được trạng thái ổn định trong một thế giới biến động, như “một vịnh tránh bão trong cơn biển động”. Trong hơn 20 năm qua, thế giới bất ổn nhưng Việt Nam vẫn ổn định, kể cả những cuộc khủng hoảng năm 1997-1998 và 2008-2009. Để Việt Nam trụ hạng trong bối cảnh “giông bão” vừa qua, Chính phủ đã thể hiện bản lĩnh kiên cường, năng lực điều hành “dĩ bất biến, ứng vạn biến”, linh hoạt, nhạy bén, quyết đoán trong chính sách và quyết liệt hành động.
PGS.TS .Trần Đình Thiên, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, nhắc tới việc đích thân Thủ tướng đi vào các tâm dịch, các trung tâm kinh tế lớn để hỗ trợ, thúc đẩy kinh tế trong bối cảnh khó khăn. Việc chống dịch nhưng không làm đứt chuỗi nền kinh tế thị trường và mở cửa; tránh phương thức quản lý mệnh lệnh hành chính và cơ chế xin – cho… Cùng với đó, là sự nỗ lực của một số địa phương và đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân.
Theo ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TPHCM, TP ý thức được ý nghĩa chiến lược của tính chất độc lập, tự chủ trong đường lối kinh tế đối ngoại của Đảng và Nhà nước trong bối cảnh mới. Do đó, trong những năm qua, TP đã triển khai nhiều chương trình kinh tế nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu ở những công đoạn có giá trị gia tăng cao đối với tất cả các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ. “Đây là hướng chủ yếu để chuyển các quan hệ kinh tế từ lệ thuộc thị trường, lệ thuộc vào đối tác bên ngoài, sang mối quan hệ tương thuộc với mọi đối tác. TP cũng nhìn nhận để thu hút vốn FDI hiệu quả phải nâng cao vai trò đối tác của khu vực kinh tế trong nước, nhất là tầm quan trọng khu vực tư nhân”, người đứng đầu chính quyền địa phương là đầu tàu kinh tế lớn nhất nước nhìn nhận.
Theo các chuyên gia, thực tế, đại dịch vừa qua một lần nữa cho thấy vai trò của khối doanh nghiệp tư nhân. Nhiều tập đoàn tư nhân trong nước đã ứng phó tốt với khó khăn của nhân loại khi dần khẳng định được sự độc lập, tự chủ. Không những vượt qua đại dịch mà nay, một số ‘sếu đầu đàn’ của kinh tế nước ta đang vươn lên mạnh mẽ. Một trong số đó là hãng hàng không Vietjet. Hàng không, du lịch là hai ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất của đại dịch. Thế nhưng, bằng nguồn lực tài chính vững vàng được tích lũy sau gần 10 năm cất cánh cùng uy tín tạo dựng với các đối tác và khả năng điều chỉnh, thích ứng trong đại dịch, Vietjet đã không chỉ vượt qua đại dịch đầy bản lĩnh mà còn hỗ trợ tích cực cho công tác phòng, chống dịch. Đó là hàng loạt những chuyến bay chở y bác sĩ, thiết bị y tế, là những khoản tiền, hàng không nhỏ hỗ trợ địa phương chống dịch, là nền tảng website đóng góp trực tuyến Quỹ vaccine phòng chống Covid mà Vietjet xây dựng cùng với kho bạc nhà nước. Quỹ vaccine đã huy động được hơn 9.000 tỉ đồng từ các tổ chức, doanh nghiệp, đồng bào trong và ngoài nước đóng góp cho chương trình tiêm chủng toàn dân, hỗ trợ mua vaccine…
Trao đổi với các chuyên gia, đại biểu bên lề diễn đàn, bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Tổng giám đốc Vietjet Air chia sẻ rằng, yếu tố giúp Vietjet vượt qua khủng hoảng Covid-19 chính là nhờ hãng đã không ngừng nỗ lực, tự chủ…
Tăng sức mạnh nội sinh và tận dụng cơ hội sau đại dịch
Nữ tỷ phú cho hay, động lực của doanh nghiệp là ý chí tự cường dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, với niềm tự hào doanh nghiệp Việt Nam. Trước hết, đó là sự đổi mới, tăng sức mạnh nội sinh, là sự tự chủ trong giải pháp công nghệ. Khi hệ thống của Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM nghẽn mạch, hãng hàng không dẫn đầu về cuộc cách mạng chuyển từ vé máy bay giấy sang vé điện tử đã đưa ra sáng kiến và tài trợ cùng tập đoàn FPT xây dựng hệ thống công nghệ thay thế kịp thời, duy trì sự hoạt động ổn định liên tục của thị trường vốn quan trọng nhất. Hệ thống hiện nay đang vận hành tốt, minh chứng cho năng lực và tự chủ của doanh nghiệp Việt.
Tuy nhiên, các nhà quản lý và chuyên gia tham dự diễn đàn chiều nay đều có chung nhận định: Sau đại dịch, những khó khăn với các doanh nghiệp và nền kinh tế chưa kết thúc. Hiện tình hình chiến sự đang căng thẳng tại Ucraina, giá dầu thế giới tăng cao, nguy cơ thiếu hụt lương thực, chính sách thắt chặt tài chính của Hoa Kỳ, dịch covid đe dọa tái phát, chính sách Zero covid tại Trung Quốc đe dọa tiến trình phục hồi kinh tế tại các quốc gia đang phát triển, triển vọng tăng trưởng bị ảnh hưởng, sẽ nhiều thách thức, khó khăn hơn cho chính phủ trong hỗ trợ kinh tế và hoạt động của các doanh nghiệp.
Trong bối cảnh đó, “việc thúc đẩy mạnh mẽ mục tiêu xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ gắn với hội nhập kinh tế sâu rộng là hết sức kịp thời, thể hiện năng lực thích ứng của doanh nghiệp và nền kinh tế vượt qua khó khăn”, CEO Vietjet nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, theo TS. Trần Đình Thiên, Chính phủ cần thực hiện quyết liệt các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sau đại dịch. Các vấn đề vướng mắc về cơ chế, thể chế, môi trường kinh doanh cần được tháo gỡ để các doanh nghiệp phát huy tốt nhất sự tự chủ, chủ động sáng tạo của mình cho phát triển.
Về hàng không và du lịch, nhất là với những doanh nghiệp có nội lực và sự tự chủ cao như Vietjet, ông Thiên đánh giá hàng không Việt Nam hoàn toàn có lợi thế khẳng định vị thế của ngành hàng không Việt với tư cách là một thế lực quốc gia trên quan điểm cạnh tranh toàn cầu toàn cầu. Hàng không và du lịch là những trụ cột của nền kinh tế hội nhập quốc tế hiện đại, có vai trò tiên phong trong mở cửa – mở cơ hội liên kết và dẫn dắt phát triển. Chính phủ cần xác định như vậy để có phương án hỗ trợ phù hợp đối với các doanh nghiệp hàng không, du lịch – theo tinh thần trỗi dậy quốc gia chứ không phải là việc “chia phần cứu trợ” dựa trên nguyên tắc xin – cho và dễ bị chi phối bởi lợi ích nhóm.
Tại diễn đàn chiều nay, TS Trần Đình Thiên cũng đánh giá chương trình phục hồi và phát triển mà Chính phủ đang triển khai không chỉ có ý nghĩa sau đại dịch mà còn trong thời điểm Việt Nam có thể tận dụng thời cơ để bứt lên. Việt Nam chưa mạnh nhưng có tầm nhìn, khát vọng, năng lực chớp thời cơ, có nền tảng tốt cho phát triển. Nền kinh tế có đà, có thế, có khát vọng để vươn dậy.
“Nguồn lực tư nhân cần được vươn lên. Chúng ta cần “bơm máu” cho nền kinh tế, tiếp trợ cho doanh nghiệp là việc cần làm. Đây là yếu tố giúp đất nước phát triển, dứt khoát không được lãng phí cơ hội hội phục hồi sau đại dịch”, ông Thiên nhấn mạnh.
