Xe buýt điện “ăn mòn” nhu cầu dầu
Chánh Tài
(TBKTSG Online) – Do áp lực cải thiện chất lượng không khí, nhu cầu thay thế xe buýt truyền thống chạy bằng diesel bằng xe buýt điện đang gia tăng ở nhiều thành phố lớn trên thế giới. Cuộc chuyển đổi mạnh mẽ này trong hệ thống vận tải công cộng đang gây tổn thương cho ngành công nghiệp dầu mỏ, theo hãng tin Bloomberg.
Trung Quốc tiên phong chuyển sang xe buýt điện
 |
| Xe buýt điện tại một trạm xe buýt ở thành phố Thâm Quyến. Ảnh: Bloomberg |
Cách đây bảy năm, tại một hội nghị ngành công nghiệp ô tô tại Bỉ, khi hãng xe BYD của Trung Quốc giới thiệu mẫu xe buýt điện đầu tiên của hãng này, mọi người xem nó như một câu chuyện đùa. “Mọi người cười nhạo BYD vì xem chiếc xe buýt này như một món đồ chơi. Vày giờ đây hãy nhìn xem, xe buýt điện xuất hiện mọi nơi”, Isbrand Ho, giám đốc phụ trách khu vực châu Âu của BYD nhắc lại câu chuyện.
Xe buýt chạy bằng các động cơ điện trở thành câu chuyện đang rất được quan tâm vì tiềm năng tạo ra cuộc cách mạng cho hệ thống vận tải công cộng ở các thành phố cũng như góp phần định dạng lại ngành công nghiệp năng lượng.
Trung Quốc đang dẫn dắt làn sóng điện khí hóa xe buýt vì nước này đang đương đầu nạn ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất thế giới.
Tình trạng khói mù ở Trung Quốc khiến 1,6 triệu người chết vào năm 2015 trong bối cảnh lượng dân đô thị ngày càng gia tăng và nhu cầu sử dụng nhiên liệu hóa thạch tăng mạnh.
Quốc gia này tiên phong thay thế những cỗ xe buýt khổng lồ chạy bằng dầu diesel và nhả khói mù mịt bằng những chiếc xe buýt điện chạy êm với khí thải CO2 ở mức zero. Sự chuyển đổi này đang bắt đầu “ăn mòn” nhu cầu nhiên liệu hóa thạch.
Trung Quốc chiếm khoảng 99% trong tổng số 385.000 xe buýt điện đang hoạt động toàn cầu vào năm 2017. Xe buýt điện cũng đang chiếm 17% trong tổng lượng xe buýt Trung Quốc. Cứ mỗi năm tuần, các thành phố Trung Quốc lại đưa thêm 9.500 xe buýt điện vào sử dụng, tương đương tổng lượng xe buýt đang hoạt động ở London, Anh.
Số lượng xe buýt điện đang gia tăng chóng mặt ở Trung Quốc bắt đầu làm suy giảm rõ rệt nhu cầu nhiên liệu diesel trong ngành vận tải hành khách ở nước này. Trong một ngày hoạt động hầu như liên tục từ sáng đến tối, một chiếc xe buýt truyền thống tiêu tốn lượng nhiên liệu gấp 30 lần so với một chiếc xe hơi bình thường. Cứ 1000 xe buýt điện chạy trên đường, sẽ có khoảng 500 thùng dầu diesel sẽ biến mất khỏi thị trường, theo tính toán của tổ chức Tài chính Năng lượng mới Bloomberg (BNEF).
Trong năm nay, hoạt động vận tải bằng các xe sử dụng động cơ điện bao gồm xe buýt điện, xe hơi điện và các xe tải điện sẽ có thể khiến khối lượng nhiên liệu hóa thạch bị rút khỏi thị trường tăng 37% lên mức 279.000 thùng/ngày, tương đương lượng dầu mà Hy Lạp tiêu thụ mỗi ngày.
Colin Mckerracher, Giám đốc bộ phận vận tải tân tiến của BNEF cho biết, phân khúc xe buýt điện đang tiến gần đến điểm bùng phát. Các chính quyền thành phố khắp thế giới đang được yêu cầu phải giải quyết vấn đề chất lượng không khí tệ hại ở đô thị. Áp lực này vẫn còn đó, vì vậy, doanh số xe buýt điện đang được hưởng lợi.
Không khí sạch hơn nhờ xe buýt điện
Cách đây một thập kỷ, Thâm Quyến là một ví dụ điển hình cho một thành phố phát triển bùng nổ ở Trung Quốc nhưng ít chú tâm đến vấn đề môi trường. Khói mù ở thành phố này trở nên trầm trọng đến nổi vào năm 2009, chính phủ Trung Quốc đưa thành phố này tham gia chương trình thí điểm tiết kiệm năng lượng và sử dụng xe cộ có mức khí thải zero. Hai năm sau đó, những chiếc xe buýt điện đầu tiên của BYD lăn bánh trên các đường phố Thâm Quyến.
Và đến tháng 12 năm ngoái, tất cả 16.359 xe buýt của Thâm Quyến đều chạy bằng động cơ điện.
BYD chiếm 13% thị phần xe buýt điện của Trung Quốc vào năm 2016. Cho đến nay, hãng xe này đã sản xuất 35.000 xe buýt điện và có năng lực sản xuất 15.000 xe buýt điện mỗi năm.
BYD ước tính kể từ khi được đưa vào hoạt động cho đến nay, xe buýt điện của hãng này đã vận hành được tổng quảng đường 17 tỉ km, giúp tiết kiệm được 6,8 tỉ lít dầu diesel và tránh thải ra môi trường 18 triệu tấn CO2,
“Dàn xe buýt điện đầu tiên do BYD cung cấp bắt đầu hoạt động ở Thâm Quyến vào năm 2011. Giờ đây, gần 10 năm sau, chất lượng không khí ngày càng tồi tệ ở các thành phố khác ở Trung Quốc nhưng lại đang cải thiện rất nhiều ở Thâm Quyến”, Isbrand Ho nói.
Năm 2017, Thâm Quyến là thành phố có chất lượng không khí tốt thứ bảy trong số 74 thành phố ở Trung Quốc được Bộ Bảo vệ Môi trường Trung Quốc đánh giá.
Các thành phố lớn khác trên thế cũng đang lưu tâm đến vấn đề chất lượng không khí. Paris (Pháp), London (Anh), Los Angeles (Mỹ) nằm trong số 13 chính quyền thành phố đã cam kết chỉ sử mua xe buýt mới chạy bằng năng lượng sạch vào năm 2025. London đang dần chuyển đổi đổi xe buýt công cộng. Hiện tại, có bốn tuyến đường ở trung tâm thành phố này chuyển sang sử dụng xe buýt điện thay thế cho các xe buýt một tầng.
Song không dễ giải bài toán chi phí để chuyển từ xe buýt truyền thống sang xe buýt điện. Xe buýt điện thường có giá cao gấp từ 2-4 lần so với xe buýt chạy bằng diesel. Chúng cũng cần cơ sở hạ tầng để hỗ trợ sạc điện. Pin của chúng cần phải được thay thế ít nhất một lần trong suốt niên hạn sử dụng của chúng. Chi phí thay thế pin rất tốn kém, chiếm gần 50% giá của xe buýt điện.
Mời xem thêm
