Xuất phát từ một “sân chơi” bất bình đẳng!
Thanh Phương
(TBKTSG) – Từ chuyện cư dân khu đô thị Phú Mỹ Hưng (PMH) bức xúc vì khoản tiền sử dụng đất (SDĐ) mà họ phải nộp quá cao, đã bộc lộ một thực trạng thiếu công bằng giữa cư dân ở bên trong với bên ngoài khu đô thị này, cũng như giữa Công ty PMH với nhiều nhà đầu tư khác.
Trước hết, vì có vốn đầu tư nước ngoài nên PMH không được Nhà nước giao đất mà chỉ được thuê đất (50 năm), dẫn đến khách mua nhà trong khu đô thị này phải đóng tiền SDĐ để có quyền sở hữu nhà gắn liền với quyền SDĐ lâu dài.
Ở những dự án đầu tiên, khi giá đất còn thấp do giá trị gia tăng từ hạ tầng kỹ thuật và xã hội của khu vực chưa lớn, tiền SDĐ được người mua xem như một khoản chi phí chấp nhận được để mua lấy một môi trường sống tốt. Tuy nhiên, với khung giá đất quy định làm căn cứ tính tiền SDĐ mỗi năm một tăng cao, khoản tiền này càng lúc càng phình to vượt ra khỏi khả năng của nhiều hộ dân.
Điều đáng nói hơn là cơ chế này thiếu tính công bằng đối với cư dân PMH so với người mua nhà ở những dự án vốn đầu tư trong nước, bởi họ không phải nộp khoản tiền này. Đối với các dự án vốn trong nước, nghĩa vụ đóng tiền SDĐ thuộc về chủ đầu tư dự án. Khoản này được nộp khi dự án được duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000, cũng là thời điểm chủ đầu tư được giao đất. Trị giá tiền SDĐ cũng không nhiều do căn cứ theo giá đất chưa có hạ tầng, lại được khấu trừ vào tiền đền bù, giải phóng mặt bằng.
Đối với dự án do nhà đầu tư nước ngoài đầu tư sau Nghị định 84/2007, tiền thuê đất nhà đầu tư phải nộp được tính bằng với số tiền SDĐ trong trường hợp giao đất có thu tiền SDĐ, được cấn trừ tiền đền bù và cả nhà đầu tư lẫn người mua nhà đều không phải nộp tiền SDĐ.
Trong khi đó, đối với trường hợp PMH, thời điểm Nhà nước thu hồi đất của công ty giao lại cho người mua để tiến hành cấp giấy chủ quyền, giá đất đã vọt lên mức rất cao do hạ tầng, nhà ở đã được xây dựng xong, môi trường được đầu tư chăm sóc có chất lượng cao…
Cần nói thêm, chi phí hoàn thiện hạ tầng khu vực là từ nguồn vốn của PMH. Tất cả đều đã được chủ đầu tư tính vào giá bán để thu hồi vốn và có lãi. Điều này có nghĩa người mua đã trả tiền mua căn hộ cho công ty. Nếu họ nộp tiền SDĐ thì Nhà nước phải “thối lại” tiền thuê đất mà PMH đã nộp và PMH phải chuyển trả cho người mua nhà – thế mới là công bằng. Bởi nếu cứ theo đà phải đóng tiền sử dụng đất theo khung giá thay đổi mỗi năm và có khuynh hướng tiệm cận giá giao dịch trên thị trường thì chắc không còn mấy ai mua nhà PMH. Một vị trong ban lãnh đạo của PMH đã phải kêu lên: “Công ty (PMH) kinh doanh thế nào đây trong những năm tới!”.
Mặt khác, việc áp giá đất quy định nhiều lúc theo chủ quan của cơ quan có thẩm quyền. Ví như giá đất ở PMH năm nay đang bị than phiền là cao một cách đột biến, tăng gần gấp đôi so với năm ngoái và chênh lệch rất lớn so với các khu vực kế cận có cùng điều kiện hạ tầng, đến nỗi nhiều gia đình đã phải xin hoãn, thậm chí hủy cả việc xin cấp chủ quyền nhà đất. Chưa kể có ý kiến cho rằng giá đất quy định năm nay thiếu cơ sở, vì giá chuyển nhượng trên thực tế giữa các cá nhân đã giảm từ 30-50% so với mức đỉnh năm 2008.
Thực ra, những bức xúc của cư dân hôm nay đã được PMH hình dung trước. Từ cuối năm ngoái, khi rục rịch có thông tin khung giá đất năm 2009 sẽ tăng mạnh, PMH đã có công văn gửi UBND TPHCM và các cơ quan hữu trách xin ổn định mức giá đất tính tiền SDĐ năm 2009 cho cư dân đô thị PMH bằng với năm 2008 nhưng không được chấp thuận.
Vừa mới tuần trước, công ty này lại tiếp tục gửi công văn với nội dung kiến nghị tương tự, và trong cuộc họp hồi đầu tuần này, UBND TPHCM đã đồng ý nguyên tắc tính tiền SDĐ theo giá đất tại thời điểm ký kết hợp đồng mua bán. Nhưng xem ra, đây mới chỉ là giải pháp tình thế, vì nếu theo cách này, có đến hàng trăm trường hợp ký hợp đồng mua bán trong năm 2009 tiếp tục phải chịu mức giá cao ngất, mà theo PMH là không hợp lý.
Thiết nghĩ, cần có một hội đồng chuyên môn nghiên cứu, đề xuất những giải pháp khác trên cơ sở giải quyết thấu đáo thực trạng bất bình đẳng vừa nêu.
