(KTSG) - Các hãng bay trong nước đang ráo riết mở thêm đường bay mới hay nối lại các tuyến bay đã dừng trước đó. Khách Nga quay lại. Với các doanh nghiệp khai thác bay và lữ hành là cảnh “cười nụ”. Còn khách bay nội địa - người trong cuộc - phải chịu cảnh “lặng lẽ nuốt nước mắt vào trong” hoặc “khóc òa” khi giá vé máy bay trong nước vượt quá tầm tay dịp lễ, Tết.
- Giá vé máy bay nội địa tối đa không vượt 4 triệu đồng/vé
- Tăng mức trần giá vé máy bay nội địa từ ngày 1-3
Bức tranh toàn cảnh của ngành hàng không và du lịch Việt Nam trong năm 2025 đầy các gam màu sáng. Dự kiến mức tăng trưởng về lượng hành khách đạt 7%. Các hãng hàng không trong nước và quốc tế mở mới hay khai thác lại nhiều tuyến bay. Làn sóng khách Nga quay trở lại sẽ là động lực tăng trưởng cho hàng không và lữ hành…
Số ghế nội địa đã “dồi dào” hơn
Hiện các hãng Việt Nam đã có nhiều máy bay hoạt động hơn so với tháng 3-2024. Vào thời điểm đó, ông Đỗ Hồng Cẩm, Phó cục trưởng Cục Hàng không, đã tóm tắt về các khó khăn của ngành như sau: “Số máy bay giảm do triệu hồi động cơ của hãng chế tạo, tái cơ cấu của Bamboo Airways và Pacific Airlines, các hãng bay khó tìm được máy bay thuê để bổ sung do giá thuê tăng cao. Đó là chưa kể các yếu tố như giá nhiên liệu cũng tăng cao, chênh lệch tỷ giá ngoại tệ…”.
Các dữ liệu Kinh tế Sài Gòn tổng hợp từ trang PlaneSpotters.net giữa tháng 3-2024, cho thấy số máy bay đang hoạt động của các hãng Việt Nam thời điểm đó là 163 và có 35 chiếc đang nằm đất hoặc bảo dưỡng. Con số này cách biệt xa với thời điểm “sung túc” vào năm 2023 của ngành hàng không Việt Nam với 222-223 chiếc hoạt động.
Tính đến hôm 12-3-2025, vẫn theo PlaneSpotters.net, đội bay thương mại của các hãng Việt Nam gồm 207 chiếc, với 176 chiếc đang hoạt động và 31 đang nằm đất, bảo dưỡng. Riêng VietJet chuẩn bị nhận thêm bốn chiếc máy bay theo dạng thuê ướt (gồm máy bay và phi hành đoàn), gồm hai chiếc Airbus A321 và hai chiếc COMAC.
Như vậy, giông bão của ngành hàng không đã tạm lắng.
Tăng trưởng năm 2025 đồng đều hơn
Tổng công ty cảng hàng không Việt Nam (ACV) dự báo số lượt khách qua lại các sân bay trực thuộc của hãng sẽ đạt 118,9 triệu lượt trong năm 2025, tăng hơn 7% so với năm ngoái. Tỷ lệ tăng trưởng của khách nội địa và khách quốc tế sẽ cũng đạt trên 7%, không có cách biệt “một trời một vực” như năm 2024.
Vào năm ngoái, ACV nói tổng số hành khách đạt trên 109 triệu lượt, trong đó khoảng 68 triệu lượt là khách nội địa, giảm 15% so với năm 2023; riêng khách quốc tế lại tăng 26% và đạt 41 triệu lượt. Cục Hàng không Việt Nam đã dự báo sự phân cực hay chênh lệch tăng trưởng giữa mảng nội địa và quốc tế từ cuối năm 2023. Về lý thuyết, các tuyến quốc tế có khả năng mang lại lợi nhuận cao hơn các đường bay ngắn trong nước.
Trong tương lai gần, các hãng bay đều vẫn sẽ tập trung cho các tuyến bay quốc tế nhiều hơn.
Các hãng bay trong nước đang ráo riết mở thêm đường bay mới hay nối lại các tuyến bay đã dừng trước đó. Nhân chuyến thăm cấp cao đến Indonesia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hãng Việt Nam Airlines thông báo sẽ khai trương đường bay TPHCM - Bali từ tháng 6 tới. Hãng này cũng nói rằng sẽ mở mới, nối lại 15 đường bay quốc tế trong năm nay, bao gồm phần lớn là các tuyến châu Á, ba tuyến đến châu Âu và một đến Trung Đông.
Tương tự, VietJet cũng khai trương tuyến bay Singapore - Phú Quốc hôm 11-3 và sẽ khai thác tuyến bay đường dài mới TPHCM - Auckland, New Zealand kể từ tháng 9-2025. Hãng này cũng mở nhiều tuyến bay thẳng Hà Nội - Hồng Kông trong tháng 1, Phú Quốc - Đài Bắc từ tháng 2, Nha Trang - Daegu từ tháng 4-2025…
Điểm nổi bật và dễ thấy nhất của các hãng nội địa là tập trung khai thác các đường bay đến Đông Bắc Á - vốn là “mỏ vàng” của ngành hàng không và du lịch Việt Nam. Năm ngoái, Hàn Quốc là thị trường khách quốc tế lớn nhất của Việt Nam với hơn 4 triệu lượt, tiếp theo là Trung Quốc đại lục với 3,5 triệu lượt, Đài Loan 1,2 triệu lượt và Nhật Bản với gần 1 triệu lượt.
Cục Hàng không Việt Nam hôm 12-3 đã đề nghị các hãng bay Việt Nam phối hợp với Cục Du lịch Quốc gia nghiên cứu và mở các tuyển bay thẳng từ các thành phố Việt Nam đến Ba Lan, Cộng hòa Séc và Thụy Sỹ.
Các hãng bay nước ngoài ít khai trương tuyến bay thẳng mới. Chẳng hạn Emirates mở đường bay Dubai - Đà Nẵng, với bốn chuyến mỗi tuần từ tháng 6-2025, nhưng sẽ quá cảnh ở Bangkok, Thái Lan. Ngoài các đường bay thẳng đến TPHCM, Hà Nội, Đà Nẵng và Phú Quốc, hãng Starlux lại nhấn mạnh Đài Bắc là “điểm quá cảnh lý tưởng” cho hành khách Việt đi Nhật Bản, Mỹ và Canada.
Khách Nga đang quay lại
Tình hình chiến sự Ukraine và sự cấm vận của phương Tây đã khiến các chuyến bay thẳng và thuê bao từ Nga đến Việt Nam sụt giảm nhanh. Lượng khách Nga đến các khu nghỉ dưỡng ven biển Việt Nam cũng tụt dốc theo trong ba năm qua. Năm 2024, lượng khách Nga đến Việt Nam đạt hơn 230.000 lượt, dù đã tăng gần 85% so với năm 2023 nhưng chỉ bằng một phần ba con số của năm 2019 trước khi dịch Covid-19 bùng phát.
Khách Nga đang rục rịch trở lại các bãi biển Việt Nam. Theo Tổng cục Thống kê, khách Nga đạt 79.000 lượt trong hai tháng đầu năm 2025, quay lại top 10 thị trường khách quốc tế hàng đầu của ngành du lịch.
Cam Ranh sẽ là địa điểm được hưởng lợi nhiều nhất của làn sóng du khách xứ bạch dương. Hôm 11-3, Khánh Hòa đã tổ chức hội nghị xúc tiến du lịch ở thủ đô Moscow của Liên bang Nga. Tỉnh cũng làm việc với hãng bay Aeroflot về kế hoạch nối lại đường bay thẳng Moscow - Cam Ranh bị gián đoạn từ đầu năm 2020 do dịch Covid-19.
Một tín hiệu vui khác là Cục Hàng không đã cấp phép cho Hãng bay Azur Air khai thác các chuyến thuê bao (charter) từ 11 thành phố của Nga đến Cam Ranh từ ngày 17-3, với tần suất 14 chuyến mỗi tuần. Đây là các thành phố chính của Viễn Đông hay Siberia băng tuyết như Vladivostok, Novosibirsk, Krasnoyarsk, Omsk…
Cục Hàng không nói các hãng bay khác của Nga như Ikar, North Wind và Red Wing đều có kế hoạch mở lại các đường bay từ Nga đến Cam Ranh và Phú Quốc. Các hãng này đang đẩy nhanh thủ tục để kịp phục vụ khách trong kỳ nghỉ hè sắp đến.
Hiện Aeroflot đang khai thác tuyến Moscow - TPHCM với tần suất ba chuyến mỗi tuần. Hãng bay nhỏ hơn IrAero đang khai thác ba tuyến bay thường lệ từ thành phố Irkutsk ở Siberia đến Hà Nội, Cam Ranh và Phú Quốc với tổng cộng bốn chuyến/tuần…
Giá vé nội địa vẫn trên trời
Năm ngoái, giá của tuyến bay chính TPHCM - Hà Nội và từ hai thành phố này đi Đà Nẵng và các điểm nghỉ mát chính thường tăng gấp đôi trước các kỳ nghỉ. Giá khứ hồi TPHCM - Hà Nội có lúc đã lên đến ngưỡng báo động 17-18 triệu đồng, gần 4 lần giá bình thường, tương đương vé khứ hồi từ TPHCM đi châu Âu hay Bắc Mỹ của các hãng nước ngoài. Gần sát ngày lễ, khi vé máy bay ê hề vì giá cao quá sức chịu đựng của người tiêu dùng, các đại lý đã “nhả” vé và giá đã hạ sau đó - theo giải thích của một chuyên viên cấp cao của một hãng hàng không giá rẻ tại TPHCM.
Tình hình vẫn sẽ có thể tái diễn trong dịp lễ 30-4 sắp tới. Hôm 12-3, các hãng lữ hành, nhiều đại lý và các trang bán vé công khai báo giá vé khứ hồi chặng TPHCM - Hà Nội khoảng 4,5-6,5 triệu đồng, tùy ngày và tùy hãng. Giá khứ hồi cho các chặng như Hà Nội - Nha Trang, Hà Nội - Quy Nhơn ở mức 6-6,3 triệu đồng, tăng khoảng 10-20% so với cùng kỳ năm trước…
Theo hãng dữ liệu hàng không OAG có trụ sở tại London, Việt Nam là thị trường hàng không lớn thứ ba ở ASEAN, với hơn 6 triệu ghế nội địa và quốc tế do các hãng bay Việt Nam cung cấp trong tháng 3-2025, xếp sau Indonesia (8,1 triệu) và Thái Lan (7,9 triệu). Tuy nhiên, Việt Nam lại dẫn đầu Đông Nam Á về tốc độ tăng trưởng với 15,1% so với tháng 3 năm ngoái, xếp trên Philippines và Thái Lan với cùng tỷ lệ 14,5%.
Quy luật nhân – quả. Trong nhà xong, mới ra ngoài đường. Nguyên tắc ứng xử “bất di bất dịch” này dường như không được các hãng hàng không Việt thẩm thấu, thậm chí từ rất lâu rồi. Mọi sự coi thường khách hàng nội địa, trước sau cũng sẽ trả giá rất lớn. Nếu coi nhẹ dự báo này, đến lúc sẽ không kịp hối, cả nhà điều hành cũng như hãng vận tải.