(KTSG Online) - Trong báo cáo trình Chính phủ, Bộ Xây dựng đề xuất kế hoạch đến năm 2035, với nhiều giải pháp để kiểm soát các điểm ngập và nâng cấp hệ thống thoát nước.
- Bộ Xây dựng chỉ ra 5 nguyên nhân chính gây ngập úng đô thị
- Ngập úng đô thị: hệ quả phát triển thiếu kiểm soát, quy hoạch chắp vá
Bộ Xây dựng đã gửi Chính phủ báo cáo về tình trạng ngập úng đô thị và đề xuất hướng xử lý trong giai đoạn tới, baochinhphu.vn đưa tin.
Trong đó, bộ đặt mục tiêu đến năm 2035 kiểm soát cơ bản các điểm ngập nặng và từng bước hình thành hệ thống thoát nước hiện đại, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Cả nước có khoảng 900 đô thị, quá trình bê tông hóa, san lấp ao hồ, thu hẹp sông rạch cùng mưa cực đoan khiến ngập úng ngày càng phổ biến.
Đến 2024, gần 400 điểm ngập với tổng diện tích hơn 900 héc ta, nhiều khu vực ở Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Huế, Cần Thơ, Hải Phòng ngập sâu 0,3-0,8 m, thời gian rút nước kéo dài, đặc biệt khi mưa trùng triều cường.
Ngập úng gây thiệt hại khoảng 1-1,5% GDP đô thị mỗi năm, ảnh hưởng môi trường, giao thông và tiềm ẩn dịch bệnh do hệ thống thoát nước chung cũ kỹ. Hệ thống cống phần lớn xây trước thập niên 1990, xuống cấp, quy mô nhỏ; 83 nhà máy xử lý nước thải chỉ hoạt động khoảng một nửa, tỷ lệ xử lý đạt chuẩn mới 18%.
Đầu tư cho thoát nước còn hạn chế: giai đoạn 1995-2021, tổng vốn hơn 3 tỉ đô la Mỹ, trong khi nhu cầu đến 2030 ước 250.000-300.000 tỉ đồng.
Quy hoạch thoát nước chưa theo kịp đô thị hóa, thiếu liên kết với giao thông, sử dụng đất và thủy lợi, trong khi lượng mưa lớn tăng 20-30% và mực nước biển dâng 3-4 mm/năm. Sụt lún đất tại các vùng đồng bằng, đặc biệt TPHCM và Cần Thơ, khiến nguy cơ ngập càng nghiêm trọng.
Từ thực trạng này, Bộ kiến nghị Chính phủ sớm hoàn thiện Luật Cấp, Thoát nước, trình Quốc hội thông qua vào tháng 5-2026; ban hành Nghị quyết về tăng cường quản lý và đầu tư thoát nước chống ngập giai đoạn 2026-2035; giao xây dựng Đề án thoát nước phòng, chống ngập úng đô thị đến 2035, tầm nhìn 2050.
Đề án sẽ tập trung điều chỉnh quy hoạch thoát nước gắn với quy hoạch đô thị, giao thông và thủy lợi; ưu tiên đầu tư hồ điều hòa, trạm bơm, cống kiểm soát triều, tuyến cống liên vùng và mạng lưới thu gom, xử lý nước thải.
Bộ cũng đề xuất ứng dụng công nghệ số, lập bản đồ ngập, xây dựng trung tâm điều hành thoát nước thông minh; huy động đa dạng nguồn lực, kết hợp ngân sách, vốn ODA, tín dụng xanh...
Mục tiêu đến năm 2035 là kiểm soát cơ bản ngập úng tại các đô thị lớn, nâng tỷ lệ xử lý nước thải lên 30-40% và hoàn thành hệ thống cảnh báo, bản đồ ngập úng phục vụ quản lý đô thị.
