(KTSG) - Từ chỗ liên tục tăng giá mạnh và là động lực tăng trưởng chính của thị trường chứng khoán Mỹ, các cổ phiếu liên quan đến công nghệ AI giờ đây đang liên tục đối mặt với sức ép và sụt giảm mạnh. Tương lai nào đang chờ đợi các cổ phiếu này?
- Cổ phiếu công nghệ của Mỹ bị bán tháo giữa nỗi lo ‘bong bóng’ AI
- E ngại biến động khó lường - nhà đầu tư lớn liên tục chốt lời cổ phiếu
Cổ phiếu AI đối mặt với sức ép ngày càng lớn
Cơn sốt trí tuệ nhân tạo (AI) và những kỳ vọng vào tiềm năng to lớn mà nó có thể mang lại đã khiến giá trị cổ phiếu của nhiều công ty công nghệ và bán dẫn được hưởng lợi đáng kể, tăng vọt trong khoảng một năm trở lại đây.
Ví dụ nổi bật nhất phải kể đến Nvidia. Theo dữ liệu tổng hợp từ MarketWatch, tính đến cuối tuần qua, giá cổ phiếu của công ty bán dẫn này đã tăng vọt 156,39% so với cùng kỳ năm ngoái. Cũng trong giai đoạn này, những hãng công nghệ lớn khác có đầu tư mạnh mẽ vào AI, đều đã chứng khiến giá cổ phiếu tăng mạnh, ví dụ như Alphabet (tăng 26,33%), Amazon (tăng 20,61%) hay Microsoft (tăng 26,48%).
Tuy nhiên, nếu chỉ xét đến các số liệu trong thời gian gần đây, tình hình dường như đang thay đổi một cách nhanh chóng, khi thị trường vừa trải qua đợt bán tháo mạnh mẽ, khiến các chỉ số chính của Phố Wall có những phiên lao dốc mạnh.
Có rất nhiều lý do dẫn đến sự đi xuống của thị trường chứng khoán, từ những lo ngại về kinh tế Mỹ suy thoái sau các dữ liệu việc làm và sản xuất yếu hơn dự kiến, những đánh giá về việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã quá chậm chạp trong việc cắt giảm lãi suất, cho tới sự đảo chiều của các giao dịch chênh lệch lãi suất.
Tuy nhiên, một nguyên nhân quan trọng khác đang được nhiều người nhắc tới, là việc đang ngày càng có nhiều lo ngại về triển vọng của AI. Bất chấp việc các doanh nghiệp đã chi ra hàng trăm tỉ đô la để xây dựng ngành công nghiệp AI, và sẽ tiếp tục mạnh tay trong những năm tới, có một thực tế là các công ty AI vẫn chưa tạo ra nhiều giá trị kinh tế thực sự. Và rất có thể, họ sẽ không làm được điều này trong tương lai gần.
Báo cáo tài chính quí 2 mới công bố gần đây của các hãng công nghệ lớn như Amazon, Alphabet, Meta hay Microsoft đã không thể xoa dịu những lo ngại của nhà đầu tư. Trong khi những lợi ích cụ thể từ AI đối với hoạt động kinh doanh vẫn còn khá hạn chế, bốn hãng công nghệ lớn này cho biết, mức chi tiêu cho công nghệ AI đã tăng đáng kể trong nửa đầu năm, tổng cộng khoảng 106 tỉ đô la. Các nhà lãnh đạo Big Tech dường như quyết định bỏ ngoài tai mọi lời cảnh báo từ thị trường chứng khoán, và sẵn sàng cam kết tăng thêm đầu tư trong 18 tháng tới.
Hệ quả là các cổ phiếu công ty công nghệ - từng là động lực tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường, đều đang trải qua giai đoạn khó khăn. Tính đến cuối tuần trước, cổ phiếu của Alphabet đã giảm 11,56% trong vòng một tháng qua, trong khi cổ phiếu Amazon giảm 14,17% và Microsoft giảm 10,48%. Cổ phiếu của hãng bán dẫn Nvidia cũng giảm mạnh 18,95%, trong khi cổ phiếu của một hãng chip khác là Intel lao dốc 42,85%.
Lợi nhuận vẫn xa vời, bất chấp hàng tỉ đô la vốn đầu tư
Tuy nhiên, ngay cả khi cổ phiếu Alphabet, Microsoft và Amazon bị bán tháo ngay sau khi các báo cáo tài chính được công bố, các nhà lãnh đạo Big Tech vẫn không hề có động thái “quay xe” với hành động chi tiêu mạnh tay cho AI.
Trong báo cáo tài chính mới đây, Alphabet cho biết, chi tiêu vốn của hãng đã tăng 90% trong hai quí đầu năm 2024, cán mốc 25 tỉ đô la. Mức chi tiêu của Microsoft tăng 78% lên 33 tỉ đô la. Các khoản đầu tư của Amazon vào tài sản và thiết bị trong nửa đầu năm, bao gồm chi tiêu cho mạng lưới thương mại điện tử và hậu cần, cũng tăng 27% lên 32,5 tỉ đô la.
Phần lớn khoản đầu tư từ các gã khổng lồ công nghệ đang hướng đến kế hoạch mua đất và xây dựng trung tâm dữ liệu mới cho hoạt động điện toán đám mây. Một số khác cũng đang được chi cho mảng phần cứng bao gồm các cụm chip chuyên dụng, chủ yếu do Nvidia sản xuất, là thành phần cần thiết để đào tạo và vận hành mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) hỗ trợ chatbot.
Giám đốc Điều hành Alphabet, Sundar Pichai, nhận định: “Trong xã hội chuyển động không ngừng ngày nay, rủi ro từ việc đầu tư không đủ nhiều vào AI sẽ cao hơn đáng kể so với việc đầu tư quá mức”.
Giám đốc Tài chính Amazon Brian Olsavsky kỳ vọng tổng chi tiêu vốn của hãng sẽ “tăng đáng kể” vào cuối năm 2024, chủ yếu tập trung vào cơ sở hạ tầng mới cho điện toán đám mây. Theo vị giám đốc này, Generative AI hiện là “tài sản trị giá hàng tỉ đô la” đối với công ty.
Nhóm nhà phân tích đến từ Dell’Oro Group kỳ vọng các dự án cơ sở hạ tầng, đặc biệt là trung tâm dữ liệu, có thể thu hút 1.000 tỉ đô la tài trợ trong vòng năm năm tới. Mặc dù vậy, cho đến nay, đa số doanh nghiệp vẫn chưa thuyết phục được nhà đầu tư rằng công chúng sẵn sàng chi nhiều tiền cho sản phẩm và dịch vụ AI.
Theo các chuyên gia, tâm lý của giới đầu tư đã có những thay đổi mạnh mẽ so với mấy tháng trước - thời điểm họ vẫn tỏ ra hào hứng khi Giám đốc điều hành Mark Zuckerberg của Meta và Sundar Pichai của Alphabet liên tục nói về việc công ty của họ sẽ đầu tư mạnh mẽ để xây dựng hạ tầng AI. Từ chỗ hào hứng, nhà đầu tư giờ đây cảm thấy lo ngại rằng các Big Tech đang đầu tư quá mức vào AI.
“Big Tech đang đặt cược vào các khoản chi lớn”, ông Jim Tierney, Giám đốc Tăng trưởng phụ trách thị trường Mỹ tại AllianceBernstein, nhận định. “Các nhà đầu tư vẫn chưa hình dung được về mô hình kinh doanh và lợi nhuận. Big Tech luôn đưa ra lời hứa suông như “hãy tin tưởng chúng tôi” khi nhắc đến con số tổng chi tiêu”.
Một báo cáo của Ngân hàng Goldman Sachs hồi tháng 6 cũng đã cảnh báo rằng các công ty công nghệ chi tiêu nhiều nhất đã không báo cáo đầy đủ về số tiền mà họ đầu tư vào AI. Elliott Management - một trong những công ty quản lý quỹ phòng hộ lớn nhất thế giới - được cho là nói với khách hàng rằng cổ phiếu Nvidia đang ở trong tình trạng “bong bóng” và cơn sốt AI đã bị “thổi phồng quá mức”.
Những điểm giống và khác nhau với bong bóng Dotcom
“Tôi liên tưởng tới bong bóng Dotcom vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000”, ông Michael Hodel, chuyên gia phân tích tại Morningstar, đưa ra cảnh báo. “Hầu hết công ty tham gia vào quá trình xây dựng hồi đó đều đã phá sản. Thời kỳ bùng nổ AI hiện nay cũng có nhiều điểm tương đồng”. Cả hai giai đoạn đều chứng kiến sự gia tăng lớn về giá cổ phiếu và định giá công ty, chủ yếu được thúc đẩy bởi những kỳ vọng vào tương lai hơn là những kết quả hữu hình hiện tại.
Tuy vậy, chuyên gia Hodel cũng chỉ ra rằng, “sự khác biệt lớn giữa thời kỳ bong bóng Dotcom và thời điểm hiện nay, là các ứng cử viên tham gia cuộc đua đều sở hữu hoạt động kinh doanh cốt lõi với lợi nhuận khổng lồ và nền tảng tài chính vững mạnh”.
Thực vậy, các công ty AI hàng đầu hiện nay như Microsoft, Nvidia, Alphabet và Meta đều đã đạt được mức lợi nhuận khổng lồ. Họ đã chứng minh được rằng, mình sở hữu các mô hình kinh doanh và các luồng doanh thu vững chắc, đáng tin cậy, rất có thể sẽ không cạn kiệt ngay cả trong trường hợp không may là tất cả các kế hoạch AI của họ đều thất bại. Đây là điều mà hàng trăm công ty đã sụp đổ khi bong bóng Dotcom vỡ tung, hoàn toàn không có được.
Một dự báo của Công ty tư vấn PwC ước tính rằng AI có thể bổ sung gần 16.000 tỉ đô la vào nền kinh tế toàn cầu vào năm 2030, chủ yếu là từ năng suất lao động được cải thiện đáng kể. Và ngay cả khi nền kinh tế vẫn chưa sẵn sàng để thực hiện bước nhảy vọt do AI thúc đẩy lên một xã hội hoàn toàn tự động, các dịch vụ quảng cáo của Google và Meta, hoạt động kinh doanh mua sắm của Amazon và ô tô điện của Tesla sẽ giúp các công ty đó tiếp tục duy trì hoạt động cho đến khi công nghệ AI thực sự sẵn sàng.
Theo tạp chí Forbes, rõ ràng là mức định giá tăng vọt mà chúng ta đã thấy trong một hoặc hai năm qua là dấu hiệu của bong bóng; một đợt điều chỉnh rất có thể sẽ xảy ra và thậm chí có thể đang diễn ra ngay bây giờ, khiến cổ phiếu AI không còn giữ được đỉnh cao vốn có. Tuy nhiên, triển vọng trung và dài hạn của AI vẫn là vô cùng mạnh mẽ. Công nghệ này chắc chắn có tiềm năng biến đổi mạnh mẽ như, hoặc thậm chí là mạnh hơn so với sự xuất hiện của Internet vào cuối thế kỷ 20.
Do vậy, những sự điều chỉnh vừa qua trên thị trường giúp nhắc nhở chúng ta rằng tiềm năng chuyển đổi thực sự của những tiến bộ mang tính cách mạng như AI nằm ở các ứng dụng thực tế của chúng và giá trị thực mà chúng tạo ra thay vì ở sự phấn khích và cường điệu mang tính đầu cơ. Bằng cách dành sự chú ý vào những đổi mới thực sự và lợi ích hữu hình của AI, giới đầu tư sẽ được trang bị tốt hơn để nhận ra giá trị này và đưa ra quyết định sáng suốt hơn về các khoản đầu tư của mình vào tương lai của AI.
Nguồn : Forbes, Vox, Dell’Oro, Financial Times, First Post
