(KTSG Online) – Giá nguyên vật liệu đầu vào tăng mạnh, áp lực lạm phát, tiến độ giải ngân đầu tư công chậm, gánh nặng hàng tồn kho đã và đang “bào mòn” lợi nhuận năm 2022 của doanh nghiệp ngành thép.
- Tiếp theo Mexico, Mỹ điều tra lẩn tránh thuế đối với thép ống Việt Nam
- Thị trường thép châu Á chịu sức ép vì thép giá rẻ của Nga
Chi phí sản xuất “ăn mòn” lợi nhuận
Sau khi hưởng lợi nhờ giá bán và nhu cầu tiêu thụ được kích hoạt bởi các gói kích thích kinh tế giai đoạn 2020-2021, các doanh nghiệp ngành thép phải đối mặt với nhiều khó khăn trong năm 2022 khi cuộc xung đột Nga - Ukraine đẩy giá dầu mỏ, than đá và nhiều hàng hóa cơ bản tăng vọt, trực tiếp ảnh hưởng đến chi phí đầu vào của ngành thép.
Thống kê của Công ty chứng khoán VNDirect cho biết nhóm doanh nghiệp ngành kim loại, bao gồm sắt, thép, gang, tôn mạ niêm yết trên sàn chứng khoán báo lợi nhuận quí 2-2022 giảm 63,8% so với cùng kỳ.
Tập đoàn Hòa Phát báo doanh thu quí 2-2022 đạt 37.714 tỉ đồng, tăng 6,5% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế đạt 4.023 tỉ đồng, giảm hơn 58,7%.
Lũy kế 6 tháng đầu năm, Hòa Phát ghi nhận doanh thu ở mức 82.118 tỉ đồng, tăng 22,7% so với cùng kỳ giai đoạn năm trước. Tuy nhiên, lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 12.229 tỉ đồng, giảm 27%.
Tập đoàn Hoa Sen báo doanh thu thuần trong quí 3 thuộc niên độ tài chính 2022 (từ 1-4 đến 30-6) đạt 12.177 tỉ đồng, giảm 6%. Lợi nhuận sau thuế đạt 265 tỉ đồng, giảm tới 84%.
Lũy kế 9 tháng đầu niên độ (từ tháng 10-2021 đến hết tháng 6-2022), doanh nghiệp ghi nhận doanh thu thuần ở mức 41.772 tỉ đồng, tăng 27%. Còn lợi nhuận sau thuế ở mức 1.138 tỉ đồng, giảm 66%.
Công ty cổ phần thép Nam Kim báo doanh thu thuần đạt 7.196 tỉ đồng trong quí 2-2022, tăng 2,7%. Còn lợi nhuận sau thuế đạt 201 tỉ đồng, giảm hơn 76%.
Lũy kế 6 tháng đầu năm, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu thuần đạt 14.347 tỉ đồng, tăng gần 21%. Còn lợi nhuận sau thuế đạt 708 tỉ đồng, giảm gần 40%.
Công ty cổ phần đầu tư thương mại SMC báo doanh thu ở mức 6.620 tỉ đồng trong quí 2-2022, tăng 11,2%. Còn lợi nhuận sau thuế ở mức 42,5 tỉ đồng, giảm 91,9%
Lũy kế trong 6 tháng đầu năm, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu ở mức 13.250 tỉ đồng, tăng 20,2%. Còn lợi nhuận sau thuế ở mức 123 tỉ đồng, giảm 83,4%
Công ty cổ phần thép Pomina báo doanh thu thuần 6 tháng đầu năm 2022 ở mức 8.154 tỉ đồng trên báo cáo tài chính tự lập, tăng 26%. Còn lợi nhuận ở mức 8 tỉ đồng, giảm 96%.
Nhưng tại báo cáo tài chính soát xét do Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam thực hiện, doanh thu thuần 6 tháng đầu năm 2022 của Pomina chỉ đạt 8.105 tỉ đồng, giảm 48 tỉ đồng so với báo cáo tự lập. Trừ các khoản chi phí, lợi nhuận của doanh nghiệp âm 23 tỉ đồng.
Theo giải trình của lãnh đạo Pomina, lợi nhuận sau thuế trên báo cáo hợp nhất chuyển từ lãi sang lỗ là do sau soát xét công ty con trong nhóm Pomina phải lập thêm dự phòng giảm giá hàng tồn kho khi giá sắt thép liên tục giảm.
Thực tế, xu hướng sụt giảm lợi nhuận của doanh nghiệp ngành thép đã được ông Trần Đình Long, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Hòa Phát, nêu tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2022 diễn ra cuối tháng 5.
Theo ông Long, hoạt động của ngành thép năm 2022 sẽ gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là từ quí 2, 3, 4 và điều này sẽ phản ảnh rõ nét vào kết quả kinh doanh trong bối cảnh giá nguyên vật liệu tăng mạnh do xung đột Nga - Ukraine, đặc biệt giá than luyện tăng 100-200 đô la Mỹ một tấn.
Việc nhiên liệu đầu vào chiếm tỷ trọng cao nhất trong quá trình sản xuất gang thép liên tục tăng cao, theo ông Long, ảnh hưởng lớn đến chi phí đầu vào sản xuất, qua đó làm giảm lợi nhuận của các doanh nghiệp ngành thép.
Ngoài ra, xung đột Nga - Ukraine cũng tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng toàn cầu, đẩy chi phí logistics tăng cao, gây áp lực lên biên lợi nhuận của các doanh nghiệp thép.
Cụ thể, doanh thu thuần của các doanh nghiệp chiếm thị phần lớn trên thị trường tôn, thép đều gia tăng trong 6 tháng đầu năm 2022, nhưng biên lợi nhuận và lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp này đều giảm sâu với cùng giai đoạn năm 2021.
Hoà Phát ghi nhận lợi nhuận gộp ở mức 16.647 tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm 2022, giảm 15% so với cùng giai đoạn năm 2021. Còn biên lợi nhuận gộp ở mức 20,4%, giảm hơn 10%.
Hoa Sen ghi nhận lợi nhuận gộp ở mức 3.025 tỉ đồng, giảm 38%. Còn biên lợi nhuận gộp ở mức 12,2%.
Nam Kim ghi nhận lợi nhuận gộp ở mức 1.850 tỉ đồng, giảm 3,4%. Còn biên lợi nhuận gộp ở mức 12,8%.
Gánh nặng hàng tồn kho
Bên cạnh hai nguyên nhân trên, ông Trần Đình Long việc Trung Quốc tiếp tục duy trì chính sách "zero Covid" khiến cho nhu cầu thép giảm tại thị trường này giảm trong bối cảnh các doanh nghiệp Việt Nam vẫn duy trì công suất hoạt động của các nhà máy sản xuất. Điều này sẽ dẫn đến tồn kho tăng.
Cụ thể, thống kê báo cáo tài chính của 7 doanh nghiệp thép niêm yết trên sàn cho thấy, giá trị hàng tồn kho tăng 19.064 tỉ đồng trong giai đoạn từ 1-1-2022 tới 30-6-2022.
Tồn kho của Hoà Phát là 57.554 tỉ đồng tính tới 30-6, tăng 15.420 tỉ đồng. Tồn kho của Hoa Sen là 12.344 tỉ đồng, tăng 2.132 tỉ đồng.
Còn tồn kho của Nam Kim, SMC, Tiến Lên, TISCO, Kim khí TPHCM lần lượt là 8.439 tỉ đồng, 3.383 tỉ đồng, 2.902 tỉ đồng, 2.044 tỉ đồng, 625 tỉ đồng.
Về tỷ trọng tồn kho trên tổng tài sản, Hoa Sen ghi nhận ở mức 53,5% tính tới 30-6, tăng 26% so với đầu năm. Nam Kim ghi nhận ở mức 51,9%, tăng 21,4%. Thép Tiến Lên ghi nhận ở mức 69,2%, tăng 59,2%.
Như vậy, giá trị tồn kho và tỷ trọng tồn kho trên tổng tài sản của một số doanh nghiệp thép có xu hướng gia tăng. Yếu tố này, theo các công ty chứng khoán, sẽ tác động tới kết quả kinh doanh của doanh nghiệp dù giá thép tăng hay giảm.
Khi giá thép tăng, các doanh nghiệp sẽ ghi nhận lợi nhuận cao nhờ nhu cầu tăng và hưởng lợi từ tồn kho giá rẻ. Còn khi giá thép giảm, giá trị tồn kho lớn sẽ là gánh nặng, khiến doanh nghiệp phải trích lập dự phòng giảm giá tồn kho và lợi nhuận lao dốc.
Triển vọng lợi nhuận màu xám
Về triển vọng lợi nhuận, Bộ phận Phân tích của Công ty Chứng khoán SSI (SSI Research) dự báo lợi nhuận năm 2022 của một số doanh nghiệp thép niêm yết sẽ giảm mạnh so với năm 2021 do xuất khẩu thép của Việt Nam có thể giảm tốc trong hai quý cuối năm 2022, nhất là mảng tôn mạ.
Cụ thể, lợi nhuận cả năm của Hoà Phát dự kiến ở mức 26.500 tỉ đồng - giảm hơn 23% với giả định giá thép giảm, Hoa Sen là 1.400 tỉ đồng - giảm 67%, Nam Kim là 1.350 tỉ đồng - giảm 39%.
Sản lượng xuất khẩu tôn mạ hàng tháng luôn ở mức thấp trong vài tháng gần đây do nhu cầu giảm ở các thị trường xuất khẩu chủ chốt như Mỹ, EU. Cụ thể, cả nước khẩu khoảng 4,38 triệu tấn thép sau 6 tháng đầu năm 2022, giảm 17,49% so với cùng kỳ năm 2021. Riêng tháng 6, xuất khẩu thép thành phẩm của Việt Nam đạt 860.000 tấn, tăng 15,79% so với tháng trước nhưng giảm 15,05% so với cùng kì năm 2021, theo thống kê của Hiệp hội thép Việt Nam.
