(KTSG Online) – Sau khi chạy đua rót tiền vào công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh, các nhà sáng lập công ty khởi nghiệp (startup) và nhà đầu tư mạo hiểm đang nhận ra rằng việc phát triển và vận hành thành công các công cụ chatbot AI như ChatGPT của OpenAI khó hơn tưởng tượng.
- Cơn sốt AI khơi dậy nỗi ám ảnh bong bóng dot-com
- Bùng nổ đầu tư AI giúp doanh thu của hãng chip Nvidia tăng gấp đôi
Gần một năm kể từ cơn bùng nổ đầu tư AI sau màn ra mắt ấn tượng của ChatGPT vào tháng 11 năm ngoái, một số statup AI tạo sinh đang sa thải nhân sự giữa lúc mối quan tâm của người dùng suy giảm. Các nhà đầu tư không chắc chắn liệu thế hệ khởi nghiệp AI mới có thể trụ vững hay không, đặc biệt là khi những gã khổng lồ công nghệ như Microsoft và Google của Alphabet đang củng cố sự thống trị với công nghệ này.
Theo Mark Goldberg, đối tác của Index Ventures, các nhà đầu tư mạo hiểm từng lạc quan cho rằng các ứng dụng AI thương mại sẽ nhanh chóng thành hiện thực với tốc độ ánh sáng hiện đang vỡ mộng.
Goldberg là người từng hẫu thuận tài chính cho các startup AI, trong đó có Cohere, công ty đang xây dựng các mô hình AI tạo sinh cho giới doanh nghiệp.
Sự ra đời của ChatGPT đã hồi sinh sự lạc quan trong thế giới khởi nghiệp sau nhiều tháng bất ổn trong ngành. Những tiếng nói hàng đầu ở Thung lũng Silicon tuyên bố rằng AI tạo sinh, công nghệ làm nền tảng cho các chatbot có thể trả lời các câu hỏi nhuần nhuyễn như con người, sẽ mở ra một kỷ nguyên công nghệ mới. Các công ty đầu tư mạo hiểm đã công bố những quyết định chiêu mô nhân sự quan trọng và khoe khoang là đang dành hàng tỉ đô la để hỗ trợ lĩnh vực vẫn chưa được chứng minh này.
Hồi tháng 3, Goldberg cho biết mức tăng trưởng người dùng ban đầu của ChatGPT, nhanh nhất từ trước đến nay đối với một ứng dụng đại chúng,đã khiến giới nhà đầu tư kỳ vọng quá lớn vào tốc độ người dùng sẽ sử dụng các công cụ được hỗ trợ bởi AI tạo sinh. Các nhà đầu tư đua nhau rót tiền vào các startup phát triển các sản phẩm AI dù họ chưa có khách hàng hoặc doanh thu. Điều này làm dấy lên lo ngại về một thị trường có khả năng tăng trưởng quá nóng.
Thay vào đó, mức sử dụng ChatGPT đang giảm dần. Theo dữ liệu từ nền tảng phân tích Sameweb, số lượng khách truy cập trực tuyến hàng tháng vào ChatGPT đã giảm 10% trong cả tháng 6 và tháng 7 sau nhiều tháng tăng trưởng. Một người phát ngôn của OpenAI cho rằng, dữ liệu của Sameweb không theo dõi việc sử dụng ứng dụng ChatGPT dành cho di động ra mắt vào tháng 5.
Dữ liệu cũng cho thấy, tính đến tháng 7 vừa qua, số lượt truy cập hàng tháng của Midjourney, một công cụ AI có thể tạo hình ảnh từ những mô tả của người dùng đã giảm trong ba tháng liên tiếp. Trong khi đó, mức tăng trưởng người dùng của Synthesia, một công cụ AI tạo văn bản thành video, từng huy động được 90 triệu đô là vào tháng 6, đã không thay đổi hoặc sụt giảm trong sáu tháng qua.
Cũng trong tình trạng tương tự, tính đến tháng 7, mức tăng trưởng người dùng của Jasper, một công cụ viết AI mang tính sáng tạo dành cho các nhà văn và doanh nghiệp đã giảm trong bốn tháng liên tiếp, tính đến tháng 7. Theo các nguồn thạo tin, Jasper đã huy động được 125 triệu đô la vào mùa thu năm ngoái. Tuy nhiên, trong tháng 7 này, công ty đã tiến hành một đợt sa thải nhân viên và cắt giảm dự báo doanh thu cho năm nay.
CEO Victor Riparbelli của Synthesia, cho biết công ty gần đây trải qua tháng có doanh số bán hàng tốt nhất từ trước đến nay.
Ngành công nghệ vẫn còn những hào hứng đối với AI. Microsoft, Google và các công ty công nghệ lâu đời khác đang đầu tư mạnh mẽ và tung ra các sản phẩm AI mới. Trong khi đó, hoạt động kinh doanh của Nvidia, nhà thiết kế chip sử dụng để đào tạo các mô hình AI, đang bùng nổ. Các nhà đầu tư khởi nghiệp nhận định, công nghệ này AI vẫn còn ở giai đoạn đầu và một ngày nào đó, có thể tạo ra một thế hệ startup mới trị giá hàng tỉ đô la.
Sunil Dhaliwal, đối tác của Amplify Partners, cho rằng AI tạo sinh đang chuyển sang giai đoạn tìm cách ứng dụng hiệu quả trong thực tế. Dhaliwal, thành viên hội đồng quản trị của Runway, công ty xây dựng các công cụ AI tạo sinh dành cho người sáng tạo nội dung, cho hay khoảng một nửa số khoản đầu tư gần đây của công ty là dành cho các startup AI.
Cho đến nay, cơn sốt AI vẫn không thể ngăn chặn sự sụt giảm nhanh chóng về nguồn vốn khởi nghiệp mới. Nguồn vốn đầu tư mạo hiểm ở Mỹ trong quí 2 giảm gần một nửa so với cùng kỳ năm ngoái, ngay cả khi đầu tư vào các startup AI tạo sinh tăng 65% lên 3,3 tỉ đô la, theo dữ liệu của PitchBook.
Các nhà đầu tư mạo hiểm vẫn chưa chắc chắn về mô hình kinh doanh thành công đối với một startup xây dựng các sản phẩm mới dựa trên công nghệ AI. Nhiều startup non trẻ chưa chứng minh được việc có thể giữ chân người dùng và phát triển những sản phẩm mà các công ty công nghệ hiện tại không thể dễ dàng bắt chước.
Việc đào tạo các mô hình AI tiên tiến có thể khiến các công ty tiêu tốn hàng tỉ đô la do cần thu thập và phân tích khối lượng lớn dữ liệu. Các nhà đầu tư đã trở nên do dự hơn trong việc cấp vốn cho những doanh nghiệp như vậy khi con đường dẫn đến lợi nhuận không chắc chắn và sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ có tiềm lực tài chính dồi dào như Google của Alphabet và OpenAI, được Microsoft hậu thuẫn.
Cho đến nay, phần lớn nguồn tài trợ của các startup AI lớn đến từ những gã khổng lồ công nghệ có khả năng cung cấp sức mạnh điện toán và các tài nguyên khác có lợi cho việc đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn. Microsoft đã đồng ý đầu tư hơn 10 tỉ đô la vào OpenAI. Anthropic, startup đã phát hành một chatbot thông dụng, được Google cam kết đầu tư hàng trăm triệu đô la.
Hồi tháng 6, Microsoft và nhà sản xuất chip Nvidia đã dẫn đầu trong vòng gọi vốn huy động 1,3 tỉ đô la của startup do Reid Hoffman, người đồng sáng lập LinkedInm sáng lập. Gần đây, startup Inflection AI, đã ra mắt chatbot trợ lý cá nhân.
John Luttig, nhà đầu tư của Quỹ Founders, nơi đã rót tiền vào OpenAI và DeepMind, một phòng thí nghiệm nghiên cứu AI của Google, cho rằng sự lạc quan về tiềm năng đầu tư vào AI quá lớn và rõ ràng đến mức mọi người không đặt ra bất kỳ câu hỏi khó nào về sản phẩm, giao diện người dùng, phân phối hoặc thị trường cuối cùng,.
Giờ đây, một số startup AI, từng giúp khơi dậy cơn bùng nổ AI đang bị giám sát chặt chẽ. Hồi tháng 8-2022, Stability AI đã ra mắt một công cụ chuyển văn bản thành hình ảnh gây sốt có tên gọi Stable Diffusion. Ngay sau đó, công ty huy động thành công 101 triệu đô la từ các nhà đầu tư mạo hiểm. Công ty đã tổ chức bữa tiệc ra mắt tại Bảo tàng Exploratorium ở San Francisco vào tháng 10 năm ngoái. Sau đó, CEO Emad Mostaque của Stability AI bị cáo buộc gian lận.
Hồi tháng 7, Cyrus Hodes, một trong những người đồng sáng lập ban đầu của Stability AI, kiện Mostaque và công ty này. Trong đơn kiện, Hodes choi biết, ông đã bán 15% cổ phần nắm giữ ở Stability AI chỉ với giá 100 đô la cho Mostaque sau khi Mostaque thuyết phục ông rằng về cơ bản là công ty chẳng có giá trị nào cả. Ba tháng sau đó, Stability AI được định giá hơn 1 tỉ đô la. Người phát ngôn của Stability AI cho rằng vụ kiện không có cơ sở.
Theo WSJ
