Điều gì xảy ra khi chính phủ Mỹ đóng cửa một phần?
Lê Linh
(TBKTSG Online) - Tính đến ngày 25-12, tình trạng đóng cửa một phần của chính phủ Mỹ đã bước sang ngày thứ tư nhưng có rất ít hy vọng cho một giải pháp nhanh chóng khi mà các nghị sĩ Mỹ đã rời Washington để tận hưởng kỳ nghỉ Giáng sinh.
Mỹ: chính phủ đóng cửa, thì đã sao?
Không thông qua được ngân sách, chính phủ Mỹ đóng cửa
 |
| Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần bắt đầu từ nửa đêm 22-12 do Tổng thống Donald Trump và các lãnh đạo phe Dân chủ không đạt được thỏa thuận về một dự luật chi tiêu ngắn hạn. Ảnh: NewsWeek |
Nửa đêm 22-12, chính phủ Mỹ phải đóng cửa một phần hoạt động sau khi Tổng thống Donald Trump và các lãnh đạo quốc hội Mỹ không thể đạt được thỏa thuận về dự luật cấp ngân sách hoạt động tạm thời cho một số cơ quan chính phủ đến ngày 8-2-2019.
Ngày 27-12, Thượng viện Mỹ sẽ họp trở lại song thế bế tắc có thể kéo dài lâu hơn khi mà ông Trump và các lãnh đạo đảng Dân chủ chẳng ai chịu nhường ai về việc cấp ngân sách xây tường biên giới Mexico - Mỹ. Hôm 23-12, quyền Chánh văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney cho biết có khả năng tình trạng đóng cửa sẽ kéo dài qua ngày 28-12 và bước sang ngày khai mạc kỳ họp của quốc hội Mỹ khóa mới (khóa 116) bắt đầu từ ngày 3-1-2019.
Người phát ngôn của ông Chuck Schumer, lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Thượng viện Mỹ, nói: “Nếu ông Mulvaney nói chính quyền ông Trump kéo dài tình trạng đóng cửa chính phủ sang năm mới, hãy tin ông ấy đi, vì họ là người đóng cửa”.
Đóng cửa vì bất đồng về tường biên giới
Trọng tâm của vấn đề là Tổng thống Trump yêu cầu phải đưa vào dự luật này điều khoản chi ngân sách 5 tỉ đô la để xây dựng tường biên giới dọc theo biên giới phía Nam của nước Mỹ với Mexico. Ông nói nếu yêu cầu của ông không được chấp thuận, ông sẽ không ký dự luật.
Do vậy, hôm 20-12, Hạ viện Mỹ do đảng Cộng hòa kiểm soát đã thông qua một dự luật chi tiêu ngắn hạn bao gồm điều khoản cấp 5 tỉ đô la như yêu cầu của ông Trump. Song dự luật bị chặn đứng tại Thượng viện Mỹ hôm 22-12 vì vấp phải sự phản đối của các thượng nghị sĩ đảng Dân chủ. Ông Trump cho rằng tường biên giới với Mexico sẽ giúp ngăn chặn nạn nhập cư lậu và buôn bán ma túy sang Mỹ nhưng các thượng nghị sĩ đảng Dân chủ nói rằng nó quá tốn kém và sẽ không hiệu quả.
Vì dự luật không được thông qua nên 25% bộ ngành của chính phủ Mỹ bao gồm Bộ Tư pháp, Bộ Ngoại giao, Bộ An ninh nội địa, Bộ Giao thông Vận tải, Cục Phát triển đô thị và nhà đất Mỹ... sẽ phải ngưng hoạt động nhiều công việc vì ngân sách dành cho các bộ ngành này chính thức hết hạn vào ngày 21-12. Song điều này không có nghĩa là tất cả các hoạt động ở các bộ ngành này sẽ chấm dứt ngay lập tức.
Theo luật, trong trường hợp chính phủ Mỹ đóng cửa, một số lực lượng nhân viên liên bang được xem là trọng yếu vẫn phải tiếp tục làm việc không lương nhưng có thể được trả bù lương khi chính phủ Mỹ hết đóng cửa. Trong khi đó, các nhân viên không được xem là lực lượng trọng yếu sẽ phải nghỉ phép.
Ước tính khoảng 800.000 nhân viên sẽ bị ảnh hưởng khi chính phủ Mỹ đóng cửa một phần. Trong số này, 420.000 nhân viên làm các công việc trọng yếu phải tiếp tục làm việc không lương, trong khi đó, 380.000 nhân viên khác sẽ phải nghỉ phép. Chẳng hạn, hầu hết các nhân viên (213.000/245.000 người) làm việc ở cơ quan trọng yếu của Bộ An ninh nội địa Mỹ như Cục Hải quan và bảo vệ biên giới (CBP), Cơ quan thực thi Di trú và hải quan (ICE), Cục An ninh vận tải, Tuần duyên Mỹ và Cơ quan Mật vụ phải làm việc không lương cho đến khi một dự luật cấp ngân sách hoạt động đầy đủ cho chính phủ được thông qua.
Thị trường chứng khoán Mỹ sẽ ra sao?
Các dữ liệu lịch sử cho thấy trong 20 lần chính phủ Mỹ đóng cửa kể từ năm 1976, thị trường chứng khoán Mỹ nói chung đều vượt qua các cơn bão chính trị. Trung bình chỉ số S&P 500 ( chỉ số đo lường biến động giá cổ phiếu của 500 công ty niêm yết có vốn hóa thị trường lớn nhất Mỹ) chỉ giảm 0,4% trong các đợt đóng cửa của chính phủ Mỹ trong bốn thấp kỷ qua. Chỉ số này tăng điểm trong 10 lần chính phủ Mỹ đóng cửa kể từ năm 1976.
“Dù các đợt đóng cửa của chính phủ Mỹ gây chú ý trên truyền thông, thực tế cho thấy chứng khoán Mỹ dễ dàng ứng phó với tình trạng này”, Ryan Detrick, nhà chiến lược thị trường cao cấp của Công ty LPL Financial nói.
Dù thị trường chứng khoán thường không bị ảnh hưởng nhiều, Mike Loewengart, Giám đốc chiến lược đầu tư ở Công ty môi giới chứng khoán E-Trade, vẫn cảnh báo “lần đóng cửa này có thể khác”.
Ông cho rằng việc chính phủ Mỹ đóng cửa một phần lần này có thể góp phần tạo ra “cơn bão hoàn hảo” đối với các cổ phiếu đang bị bán tháo trên thị trường chứng khoán. Theo ông: “Chắc chắn điều này có thể làm bùng lên các lo ngại và sự bi quan mà chúng ta đang chứng kiến trên thị trường chứng khoán. Điều này sẽ tạo ra biến động mạnh trong ngắn hạn hoặc mở ra một đợt điều chỉnh mạnh mẽ hơn”.
Thị trường chứng khoán Mỹ giảm mạnh trong thời gian gần đây chủ yếu vì giới đầu tư lo ngại tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ trì trệ trong năm tới, cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang và Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) nâng lãi suất lần thứ 4 trong năm nay.
Theo Reuters, USA Today
