(KTSG) - Xung đột giữa Nga và Ukraine khiến cho thị trường xăng dầu thế giới vốn đã nóng lại càng nóng bỏng hơn. Ở thị trường trong nước, giá các mặt hàng xăng dầu cũng liên tục leo thang và thiết lập những kỷ lục mới.
Tại kỳ điều hành ngày 1-3, liên bộ Công Thương - Tài chính đã quyết định tăng giá xăng dầu. Theo đó, giá xăng E5 RON92 tăng 545 đồng/lít, đưa giá bán lẻ lên 26.077 đồng/lít; xăng RON95-III tăng 547 đồng/lít, lên 26.834 đồng/lít; giá dầu hỏa là 19.978 đồng/lít, tăng 469 đồng; dầu diesel là 21.310 đồng/lít, tăng 509 đồng; dầu mazut 18.468 đồng/ki lô gam, tăng 536 đồng.
Tính toán từ bảng cân đối liên ngành cho thấy, xăng dầu chiếm khoảng 5,8% trong giá trị sản xuất và chiếm 8,2% trong tổng chi phí trung gian của nền kinh tế. Riêng với nhóm ngành vận tải, xăng dầu chiếm 46,1% trong giá trị sản xuất và chiếm khoảng 62% trong tổng chi phí trung gian.
Tính toán cũng cho thấy nếu giá xăng dầu tăng 10% thì tổng giá trị tăng thêm của nền kinh tế có thể giảm khoảng 2% và chỉ số giá sản xuất của nền kinh tế tăng xấp xỉ 1%. Ảnh hưởng này là khá lớn đến nền kinh tế.
Đáng chú ý là theo số liệu của Tổng cục Thống kê vừa công bố về tình hình kinh tế - xã hội hai tháng đầu năm 2022, trong đó có cập nhật thông tin về thu, chi ngân sách nhà nước. Theo đó, tổng thu ngân sách nhà nước tháng 2-2022 ước đạt 138.500 tỉ đồng. Lũy kế tổng thu ngân sách nhà nước hai tháng đầu năm đạt 323.800 tỉ đồng, bằng 22,9% dự toán năm và vẫn tăng 10,8% so với cùng kỳ năm trước.
Tính toán từ bảng cân đối liên ngành cho thấy, xăng dầu chiếm khoảng 5,8% trong giá trị sản xuất và chiếm 8,2% trong tổng chi phí trung gian của nền kinh tế. Riêng với nhóm ngành vận tải, xăng dầu chiếm 46,1% trong giá trị sản xuất và chiếm khoảng 62% trong tổng chi phí trung gian.
Chi tiết hơn, thu nội địa tháng 2-2022 ước đạt 114.600 tỉ đồng. Lũy kế hai tháng đầu năm đạt 270.800 tỉ đồng, bằng 23% dự toán năm và tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước. Thu từ dầu thô tháng 2-2022 ước đạt 4.900 tỉ đồng; lũy kế hai tháng đầu năm đạt 8.060 tỉ đồng, bằng 28,6% dự toán năm và tăng 57,2% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân do giá cả và sản lượng dầu thô tăng so với cùng kỳ năm 2021. Tính riêng trong tháng 2-2022, giá trị xuất khẩu dầu thô tăng gần 280% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế hai tháng đầu năm 2022, giá trị xuất khẩu dầu thô tăng 141% so với hai tháng đầu năm 2021. Qua đó có thể thấy thu ngân sách đang đạt kết quả tốt.
Hơn nữa Việt Nam là nước có tài nguyên dầu khí, đó là sở hữu toàn dân. Theo Bộ Công Thương nguồn cung do sản xuất xăng dầu trong nước đáp ứng được 70-75% nhu cầu thị trường, thậm chí có thời điểm sản xuất trong nước đáp ứng được 80% nhu cầu thị trường, trong đó có một phần được sản xuất từ nguồn dầu thô khai thác trong nước. Vậy giá bán của xăng dầu sản xuất trong nước từ đầu vào là dầu thô khai thác trong nước được xác định thế nào? Nên chăng cần chia sẻ phần nào với người dân và doanh nghiệp phần lời khi giá dầu thế giới tăng cao.
Như vậy có thể thấy giá xăng dầu thấp thì người tiêu dùng và nền kinh tế sẽ được hưởng lợi, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế đang phục hồi và có thể giá đầu vào khác tăng cao!
Chính phủ và Quốc hội dường như cũng đã nhận ra vấn đề này. Mới đây, Bộ Tài chính đã hoàn thiện dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn. Theo dự thảo, Bộ Tài chính đề xuất giảm thuế bảo vệ môi trường đối với tất cả các mặt hàng xăng dầu, trừ nhiên liệu bay đã được giảm 50%, với mức giảm 500-1.000 đồng/lít. Cụ thể, xăng được đề xuất mức giảm sâu nhất là 1.000 đồng/lít. Như vậy, dự kiến thuế bảo vệ môi trường đối với xăng còn 3.000 đồng/lít, thay cho mức hiện hành là 4.000 đồng/lít. Các mặt hàng dầu có chung đề xuất với mức giảm là 500 đồng/lít hoặc ki lô gam. Theo đó, dự kiến thuế bảo vệ môi trường đối với diesel còn 1.500 đồng/lít, dầu hỏa 500 đồng/lít, dầu mazut 1.500 đồng/lít, dầu nhờn 1.500 đồng/lít, mỡ nhờn 1.500 đồng/ ki lô gam.
Dự thảo của Bộ Tài chính về giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội là một bước tiến, phần nào nhận ra sự quan trọng của giá xăng dầu trong nền kinh tế. Tuy nhiên từ dự thảo đến thực tiễn nhanh ngày nào có lợi cho nền kinh tế và người dân ngày đấy.
Để ổn định nền kinh tế, kéo giảm lạm phát, hầu hết các nước đã giảm thuế xăng dầu để giữ cho giá xăng dầu không tăng quá cao. Nước ta cũng nên làm như vậy. Phải khẩn trương, không thể đủng đỉnh tham vấn hết bộ này đến ngành kia. Trong khi người dân và nền kinh tế oằn lưng gánh xăng dầu quá cao. Nền kinh tế sẽ rất khó phục hồi sau đại dịch.