(KTSG Online) – Theo số liệu của Global Petrol Prices, tính tới ngày 23-5, giá xăng trung bình trên thế giới là 1,39 đô la Mỹ/lít. Trong khi đó, mỗi lít xăng RON95 tại Việt Nam ở thời điểm này là 1,349 đô la.
Theo nguyên tắc chung, các nước giàu hơn có giá cao hơn trong khi các nước nghèo hơn và các nước sản xuất và xuất khẩu dầu có giá thấp hơn đáng kể. Tuy nhiên, theo thống kê nêu trên, Mỹ và Nhật Bản là 2 quốc gia có nền kinh tế phát triển hàng đầu trên thế giới nhưng có giá xăng thấp hơn Việt Nam.
Từ số liệu của Global Petrol Prices, giá xăng hiện tại của Việt Nam đang thấp hơn một chút so với mức trung bình trên thế giới, và đứng thứ 79/170 quốc gia và khu vực trên thế giới, tức nằm tầm giữa.
Nếu so với một số quốc gia khác trong khu vực, mỗi lít xăng của Việt Nam hiện cao hơn Malaysia (nước này chỉ 0,467 đô la, tức Việt Nam cao hơn đến 0,882 đô la) và Indonesia là 1,137 đô la (tức Việt Nam cao hơn 0,212 đô la).
Còn các nước như Singapore, Lào, Thái Lan, Philippines và Campuchia đều ghi nhận giá xăng cao hơn Việt Nam. Cụ thể, giá xăng RON95 của Singapore cao nhất với mức giá 2,249 đô la/lít; Lào là 1,672 đô la/lít; Thái Lan là 1,504 đô la/lít; Philippines là 1,490 đô la/lít và Campuchia là 1,391 đô la/lít.
Theo nguyên tắc chung, các nước giàu hơn có giá cao hơn trong khi các nước nghèo hơn và các nước sản xuất và xuất khẩu dầu có giá thấp hơn đáng kể.
Đáng chú ý Mỹ và Nhật Bản là 2 quốc gia có nền kinh tế phát triển hàng đầu trên thế giới nhưng có giá xăng thấp hơn giá xăng ở Việt Nam. Giá xăng ở Mỹ theo khảo sát của Global Petrol Price ở thời điểm nói trên có giá là 1,254 đô la và Nhật Bản là 1,286 đô la. Hồng Kông được ghi nhận có giá xăng cao nhất trong khảo sát của Global Petrol Price là 2,929 đô la.
Theo Global Petrol Prices, tất cả các quốc gia đều được tiếp cận với giá xăng dầu như nhau trên thị trường quốc tế nhưng sau đó quyết định áp các loại thuế khác nhau. Sự khác biệt về giá giữa các quốc gia là do các loại thuế và trợ cấp xăng dầu khác nhau. Do đó, giá bán lẻ xăng dầu có sự chênh lệch.
Mặt khác, thu nhập bình quân của người Việt lại thấp hơn nhiều các quốc gia trong khối ASEAN và rất thấp so với các nước phát triển như Mỹ, Nhật Bản…
Điều này cho thấy, có mức thu nhập bình quân đầu người thấp, nhưng mỗi người dân Việt Nam lại đang phải bỏ lượng tiền nhiều hơn một số nước trong khu vực, hay các nước có thu nhập cao, để mua mỗi lít xăng.
Trong năm 2021, GDP bình quân đầu người của Việt Nam là 3.743 đô la/người/năm. Trong khi đó, GDP bình quân đầu người của Singapore là 62.113 đô la/người/năm, Malaysia (11.056 đô la/người/năm), Thái Lan (7.030 đô la/người/năm) và Indonesia (4.349 đô la/người/năm).
Với mức xăng hiện tại, 1 lít xăng đang chiếm khoảng 13,5% GDP bình quân đầu người/ngày của người Việt Nam. So với một số nước khác trong khu vực thì mức phần trăm này không phải là cao. Điển hình như Philippines, Lào hay Campuchia, giá của 1 lít xăng chiếm lần lượt 15,8%, 22,44% và 29.3% GDP bình quân đầu người/ngày.
Tuy nhiên, phần trăm giá xăng so với GDP bình quân đầu người một ngày ở các nước như Singapore, Indonesia, Thái Lan và Malaysia lần lượt là 1,32%, 1,78%, 7,8% và 2,9%.
Từ đầu năm đến nay, giá xăng bán lẻ của Việt Nam đã 10 lần tăng, ba lần giảm. Sắp tới, theo quy định, ngày 1-6 tới là đến chu kỳ điều hành giá xăng dầu. Mỗi lít xăng được dự báo tăng từ 300-700 đồng, khiến giá xăng RON 95 có khả năng chạm mốc 31.000 đồng/lít hoặc vượt con số này.
Xăng, dầu vừa là mặt hàng chiến lược, quan trọng, vừa là mặt hàng thiết yếu có tác động mạnh đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống của người dân, tác động trực tiếp đến ổn định kinh tế vĩ mô.
Hiện nay, ở trong nước, trong cơ cấu giá xăng, dầu cơ sở, mỗi lít xăng, dầu bán ra đang chịu 4 loại thuế gồm: Thuế giá trị gia tăng; nhập khẩu; tiêu thụ đặc biệt và bảo vệ môi trường. Ngoài các khoản thuế nêu trên, mỗi lít xăng còn phải cộng thêm chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức, mức trích lập quỹ bình ổn và lợi nhuận của doanh nghiệp.
Trong kỳ điều chỉnh giá xăng dầu gần đây nhất hôm 23-5-2022, giá xăng E5 RON 92 được điều chỉnh tăng 674 đồng/lít; xăng RON 95 tăng 669 đồng/lít. Theo đó, giá xăng E5 RON 92 lên mức 29.630 đồng một lít, RON 95 là 30.650 đồng một lít.
Tiêu chí so sánh giữa các nước thường khác nhau. Giá xăng dầu phục vụ đa mục tiêu về chính sách điều hành 1. Tiêu dùng, 2.An sinh, 3. Môi trường, 4. Thu ngân sách. Những nước có giá bán thấp chủ yếu phục vụ mục tiêu an sinh, chủ động giảm chi phí cho người dân trong việc tiêu dùng xăng dầu. So sánh giá vì vậy không có ý nghĩa, sẽ thực tế hơn nếu so sánh với thu nhập GDP bình quân người. Định giá bán cao cũng là một cách thức để chủ động hạn chế tiêu dùng cá nhân, góp phần khuyến khích giao thông công cộng, bảo vệ môi trường sinh thái. Cuối cùng, giá xăng dầu cộng thêm phí thuế cao cũng là công cụ tập trung ngân sách nhanh chóng.