Mùa xuân, tuổi trẻ… tuổi già
 |
| Giới trẻ TPHCM đang chơi game- Ảnh: UYÊN VIỄN. |
(TBKTSG Online) - Bạn đọc thân mến, người ta vẫn hay ví mùa xuân là mùa bắt đầu của mọi thứ. Nói đến xuân là nói đến sức sống mới, đến tuổi trẻ. Nói đến tuổi trẻ lại phải liên tưởng đến tuổi già. Người trẻ và người già, hai thế giới gắn bó không thể thiếu nhau, nhưng sự cảm thông giữa hai bên từ bao đời nay không bao giờ dễ dàng.
Hôm qua, tôi vừa gọi chúc tết một độc giả trung thành với Thời báo Kinh tế Sài Gòn tuổi tròm trèm 50. Sau vài lời chúc đầu năm, ông than thở: "Càng ngày tôi càng không chấp nhận được thằng con 20 tuổi của tôi. Suốt ngày nó gắn chặt vô máy tính. Nó có cả một thế giới giải trí và bạn bè trong đó. Nó không chú ý gì đến mọi người xung quanh.
Thậm chí đến những ngày tết như thế này, mỗi lần bắt nó đi cùng tôi đến chúc tết nhà bà con họ hàng là nó đi với tâm trạng nặng nề, đi vội vội vàng vàng để trở về giao lưu tết với mấy đứa bạn nào đó qua máy tính. Ngày nào nhà mất điện là nó cứ bồn chồn đi tới đi lui, trong lòng không yên. Tôi không hiểu một thế hệ như nó rồi đây sẽ đi đến đâu? Làm được gì?...”
Lời than của ông làm tôi nhớ đến lời nhận xét của một số đồng nghiệp về chuyện giới trẻ hiện nay thường trao đổi trên forum, trên blog… những nội dung khó chấp nhận được.
Dễ dãi cặp bè cặp bạn: "Cần tìm một số bạn khoảng 18 đến 20 tuổi để đi chơi một vòng Tây Bắc trong dịp xuân. Nam hay nữ đều hoan nghênh. Đi chơi đơn thuần, vui vẻ là chính, nghiêm cấm chuyện tình cảm lăng nhăng”.
Dễ dãi đưa chuyện thầm kín của mình ra công khai: "Ảnh bí mật của mình mới chụp hôm qua nè, các bạn xem nhe!”.
Dễ dãi bàn luận đại sự theo kiểu rất cá nhân: “Kinh tế đất nước bị khủng hoảng rồi, đứa nào khôn thì tìm đường đi du học thôi.. Mai mốt tình hình khá lên thì quay về”.
Đó là chưa nói cách dùng ngôn từ trên các blog, các forum. Nếu ai lần đầu tiên vào xem sẽ thấy bị hỏa mù với quá nhiều những từ chưa từng thấy ai nói ngoài đời, những từ nói lóng, nói trại đi v.v.
Nếu nghe những người già nhận xét về giới trẻ trên góc độ của họ thì quả thật thấy tương lai đất nước quả đáng lo ngại.
Tôi vẫn tin rằng xã hội luôn phát triển theo chiều hướng chọn lọc để đi lên. Không bao giờ có chuyện cả một thế hệ ”bây giờ sao tệ hơn ngày xưa”. Chẳng qua nhiều người thế hệ đi trước đang nhìn thế hệ đi sau dưới lăng kính của mình và có gì đó hơi thiếu sự thấu hiểu, có gì đó hơi dư thừa sự áp đặt quan điểm sống.
Tuổi trẻ ngày nay gắn kết với "thế giới ảo", dễ dàng chia sẻ những điều sâu kín có khi xấu xa là một đặc điểm mà thế hệ đi trước có khi không chấp nhận chỉ vì “thời của mình không làm như vậy”.
Chuyện già-trẻ, cũ-mới hòa hợp luôn là chuyện phức tạp. Tôi nhớ cách đây không lâu khi Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online có bài viết phê phán một số cách dùng từ kiểu mới, vô tội vạ thì lập tức nhận được rất nhiều phản hồi của bạn đọc. Người ủng hộ có, người phản đối có. Tôi chỉ muốn trích dưới đây một ý kiến trong số đó:
“Có những thứ bất di bất dịch, có những thứ khác phải thay đổi theo thời gian. Do đó, đúng hay sai theo tác giả bài viết thật quá khắt khe, vì qua mỗi thế hệ văn hóa sẽ thay đổi. Điều quan trọng nhất ở đây là, những sai phạm tác giả nêu ra, người nghe, người đọc có hiểu ý người viết là gì hay không, nếu tất cả đều hiều thì không cần phải phê phán cứng nhắc như vậy”.
Còn dưới đây là mẩu đối thoại giữa hai mẹ con mà tình cờ tôi vừa nghe hôm qua:
- "mẹ không hiểu được tại sao mấy con cứ dùng những từ không giống ai khi chat?"
- Đó đa số là những từ được chế biến lại cho ngắn gọn, để phù hợp với hình thức giao tiếp chat.
- Nhưng làm cái gì thì cũng phải cho người ta hiểu chứ nếu không sẽ trở thành quái dị!
- Sao mẹ không nghĩ bây giờ mẹ là thiểu số. Khi tụi con dùng ngôn ngữ đó nói với nhau thì tất cả bạn bè con đều hiểu”.
Chắc chắn chuyện thông cảm trẻ-già sẽ không bao giờ “nguội”. Nhân ngày xuân, người ta thường rộng lượng và tha thứ cho nhau, tại sao mỗi chúng ta không tranh thủ nghĩ về sự rộng lượng và thấu hiểu của mình.
THUẬN HOA
