(KTSG) - Từ những con đường náo nhiệt ở TPHCM, Hà Nội đến vẻ đẹp cổ kính của Huế, những vòng xe xích lô đã gắn bó với biết bao thăng trầm của đời sống và du lịch. Nhưng câu chuyện không chỉ dừng lại ở sự lãng mạn và hoài niệm. Đã đến lúc, cần nâng tầm chất lượng để dịch vụ này thực sự trở thành một nét văn hóa đặc trưng, thân thiện và gần gũi của Việt Nam.
- Lễ 2-9: Du lịch ba miền ghi nhận hàng triệu lượt khách, doanh thu khởi sắc
- Dự án du lịch – casino tại Vân Đồn dự kiến hoàn thành vào năm 2032
Ở TPHCM, những vòng xe xích lô lặng lẽ lăn bánh trên phố đã trở thành một nét quen thuộc. Đằng sau tay lái là những người lao động thầm lặng, gắn bó cả đời với nghề.
Chú Nguyễn Văn Minh, 60 tuổi, quê ở miền Tây, đã có hơn 30 năm đạp xích lô ở Sài Gòn. Ngày ngày, chú miệt mài chở khách du lịch quanh khu vực trung tâm, từ Nhà thờ Đức Bà đến chợ Bến Thành. Nụ cười hiền lành và chất giọng Nam bộ mộc mạc của chú đã trở thành ấn tượng khó quên với nhiều du khách quốc tế.
“Hồi mới lên, tôi đạp xe và cũng kiếm được kha khá để sống qua ngày. Giờ nghề này cũng vơi bớt, nhưng mình vẫn cố giữ để mưu sinh”, chú Minh tâm sự. Với thu nhập bình quân khoảng 200.000-300.000 đồng/ngày, những vòng quay xích lô đã nuôi sống cả gia đình nhỏ của chú ở quê nhà. Nhưng điều đáng nói hơn với chú Minh đó là được gặp gỡ du khách, kể cho họ nghe chuyện xưa chuyện nay ở mảnh đất Sài Gòn, về những khu phố nhộn nhịp hay những món ăn đặc trưng…
“Mình phải xem khách như người thân, trò chuyện nhiệt tình thì họ mới thích và nhớ về thành phố này”, chú chia sẻ.
Xích lô - một phần của hoạt động du lịch
Câu chuyện của chú Minh khiến tôi nhớ tới những bác tài xích lô ở Hà Nội. Họ cũng là một phần không thể thiếu của du lịch phố cổ - những người không chỉ am hiểu từng con ngõ nhỏ mà còn có thể giới thiệu rõ ràng về lịch sử, văn hóa của 36 phố phường. Và ở Huế cũng vậy, nơi xích lô cũng là một biểu tượng gắn liền với nét đẹp mộng mơ, lãng mạn của cố đô.
Hoạt động của lực lượng tài xế xe xích lộ trên thực tế là một phần không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh du lịch của các thành phố lớn như Hà Nội, Huế và TPHCM hiện nay. TPHCM hiện có khoảng 60 xích lô hoạt động du lịch do Nghiệp đoàn xích lô quản lý hoặc ký hợp đồng với các công ty lữ hành(1). Trong khi đó, Hà Nội có khoảng 260 xe xích lô được cấp phép hoạt động theo doanh nghiệp du lịch(2). Thành phố Huế có hơn 2.000 xích lô hoạt động, trong đó lực lượng tham gia Nghiệp đoàn xích lô - xe thồ chỉ khoảng hơn 350 chiếc, một số ít xích lô do các đơn vị du lịch khai thác, số còn lại là xích lô tự do(3).
Gần đây ở Huế, dịch vụ này lại đối mặt với không ít phản hồi tiêu cực từ du khách đã được truyền thông phản ảnh. Câu chuyện về một gia đình ở Hà Nội, sau chuyến tham quan khu Đại nội của Huế đã ngỡ ngàng khi bị một tài xế xích lô đòi giá gấp đôi so với thỏa thuận ban đầu. Hay trường hợp một nhóm du khách nước ngoài muốn dạo quanh thành phố nhưng liên tục bị chèo kéo, ép giá, khiến họ cảm thấy khó chịu và mất đi sự thư thái mà họ lẽ ra được hưởng. Những sự việc này đã làm lu mờ hình ảnh thân thiện, hiếu khách của người dân xứ Huế. Trước thực trạng đó, chính quyền thành phố Huế đã có nhiều nỗ lực để cải thiện dịch vụ.
“Đại sứ du lịch” thầm lặng
Chính quyền địa phương và ngành du lịch Huế đã tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn nhằm nâng cao nhận thức về pháp luật và kỹ năng phục vụ khách du lịch cho đội ngũ lái xe xích lô, và đặt ra tham vọng các tài xế xích lô trở thành những “đại sứ du lịch”, có khả năng giới thiệu văn hóa Huế khi phục vụ khách tham quan.
Bà Trần Thị Hoài Trâm, Giám đốc Sở Du lịch Huế, cho hay việc chuyên nghiệp hóa đội ngũ tài xế xích lô là một trong những ưu tiên hàng đầu của ngành du lịch Huế. Theo đó, thành phố hướng tới xây dựng một nghiệp đoàn chuyên nghiệp, thống nhất về mẫu mã xe, màu sắc và đồng phục. Giá cước cũng sẽ được niêm yết công khai, minh bạch theo từng loại hình dịch vụ (theo giờ, tuyến, điểm) để du khách dễ dàng lựa chọn. Bên cạnh đó, thành phố cũng đã ban hành bộ quy tắc ứng xử văn minh du lịch và xử lý nghiêm các trường hợp chèo kéo, nâng giá trái quy định.
Mới đây, Huế đã cho phép dịch vụ Grab xích lô vận hành. Thông qua ứng dụng, du khách có thể dễ dàng đặt xe, chọn điểm đến và thanh toán theo mức giá được niêm yết. Điều này không chỉ giúp ngăn chặn nạn “hét giá” vô tội vạ với du khách, nâng chất lượng dịch vụ mà còn hỗ trợ người dân địa phương có sinh kế lâu dài.
Các đô thị lớn khác cũng đang có những giải pháp riêng để quản lý và nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch xích lô. Tại Hà Nội, chính quyền tập trung vào việc xử lý nghiêm các trường hợp xích lô “dù”, hoạt động trái phép. Các công ty du lịch được cấp phép quản lý đội xe xích lô, đảm bảo tài xế tuân thủ quy định về tuyến đường và đồng phục để mang lại trải nghiệm chuyên nghiệp cho du khách. Trong khi đó, tại TPHCM, ngành du lịch xác định xích lô là một sản phẩm du lịch đặc thù và tập trung vào việc cải tiến hình ảnh, phong cách phục vụ để giữ chân du khách, đặc biệt là khách quốc tế, trong các tour khám phá thành phố.
Nhắc lại câu chuyện của chú Minh ở Sài Gòn, người đã biến những vòng xe thành cầu nối văn hóa, chúng ta thấy rõ vai trò của mỗi người tài xế. Họ chính là những “đại sứ du lịch” thầm lặng, là một trong những “bộ mặt” đầu tiên mà du khách tiếp xúc. Để họ có thể an tâm cống hiến và sống với nghề, cần có sự đồng lòng của chính quyền, các đơn vị du lịch và doanh nghiệp, để vừa tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh, vừa đảm bảo sinh kế cho người lao động.
(1) https://www.hcmcpv.org.vn/tin-tuc/khong-de-tai-dien-cac-tinh-huong-chat-chem-du-khach-1491864036
(2) https://danviet.vn/xich-lo-bi-ghe-lanh-tro-thanh-noi-so-cua-giao-thong-pho-co-20230524204616832-d1095858.html
(3) https://visithue.vn/Cong-bo-gia-cuoc-xich-lo-khi-tham-quan-Hue.html/?pid=MTgyODB8Y3NkbGRs0
