(KTSG Online) - Dù bị cấm tại Việt Nam, các sản phẩm tinh dầu cho thuốc lá điện tử điện tử vẫn len lỏi khắp nơi. Mới đây nhất, loại tinh dầu Pod Chill bắt đầu lan tràn, có nguy cơ dẫn đến những cái chết trẻ vì tổn thương phổi liên quan đến sử dụng thuốc lá điện tử như đã từng xảy ra ở Mỹ vài năm trước.
Pod Chill được quảng cáo tràn lan trên mạng là tinh dầu thuốc lá điện tử thông thường, không gây nghiện, mang hương vị của các loại trái cây, giúp giảm căng thẳng, dễ ngủ và tăng sự tập trung. Do lợi nhuận cao, dù bị cấm nhưng người bán vẫn dùng mạng xã hội để lôi kéo giới trẻ, trả hoa hồng cho người giới thiệu hay cho dùng thử miễn phí.
Tuần này, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05 Bộ Công an) đã cảnh báo về hiểm họa ma túy núp bóng. Nhiều loại tinh dầu trong Pod Chill có chứa ma túy như tinh dầu cần sa (1).
Từ năm 2023 đến nay, đã có hàng ngàn người nhập viện do thuốc lá điện tử, trong số này không ít trường hợp dùng các loại tinh dầu thuốc lá điện tử bán trôi nổi, có pha trộn các chất ma túy Các loại tinh dầu thuốc lá điện tử có thể gây nhiều hậu quả xấu cho sức khỏe như rối loạn tâm thần, dễ cáu gắt, mất kiểm soát hành vi, ảo giác. Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) đã ghi nhận một số ca bị rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng thuốc lá điện tử phải điều trị dài hạn.
Chính vì sự nguy hiểm này mà Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 173/2024/QH15 cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, có hiệu lực từ 14-1-2025. Đây là động thái quyết liệt và cần thiết vì theo số liệu của Bộ Y tế, từ năm 2015 đến 2020, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở người trưởng thành (từ 15 tuổi trở lên) tăng từ 0,2% lên 3,6%. Nhóm học sinh 13-17 tuổi, tỷ lệ hút tăng từ 2,6% (năm 2019) lên 8,1% (năm 2023). Nhóm nữ tuổi 11-18, kết quả điều tra sơ bộ tại 11 tỉnh thành cho thấy tỷ lệ sử dụng là 4,3% vào năm 2023.
Đối với Pod Chill và các loại tinh dầu thuốc lá điện tử tương tự, Việt Nam cần siết chặt kiểm soát để ngăn chận để tránh tình trạng tương tự như đã xảy ra ở Mỹ. Lúc đầu, giới chức y tế Mỹ chưa xem thuốc lá điện tử là mối nguy lớn cho sức khỏe nên chưa áp dụng các biện pháp quản lý nghiêm ngặt. Khi tỷ lệ người trẻ dùng thuốc lá điện tử tăng vọt ở Mỹ, một đợt bùng phát tổn thương phổi liên quan đến sử dụng thuốc lá điện tử (Evali) bắt đầu xảy ra từ tháng 3-2019 kéo dài đến tháng 2-2020.
Theo số liệu của Cơ quan Kiểm soát dịch bệnh Mỹ (CDC), có hơn 2.800 người nhập viện vì Evali được ghi nhận, trong số này có 68 người chết. Trong số các bệnh nhân Evali, số người trẻ dưới 24 tuổi chiếm đến hơn 50%. Kết quả điều tra sau cho thấy có hơn 80% số người mắc bệnh đã dùng một loại hợp chất từ cần sa pha vào tinh dầu nicotine để hút thuốc lá điện tử khiến phổi bị tổn thương nghiêm trọng (2).
Ngoài quy định cấm của pháp luật, Bộ Y tế cần đẩy mạnh truyền thông để tránh giới trẻ bị tác động của các quảng cáo sai sự thật về thuốc lá điện tử. Các cơ quan chức năng khác cũng cần tăng cường kiểm soát, yêu cầu các nền tảng mạng xã hội không cho phép quảng cáo thuốc lá điện tử như hiện nay.
-----------------------------------------
(1) https://vnexpress.net/hiem-hoa-tu-pod-chill-ma-tuy-nup-bong-thuoc-la-dien-tu-4942948.html
(2) https://thesaigontimes.vn/thuoc-la-dien-tu-can-uu-tien-quan-ly-hon-la-thu-thue/
