(KTSG) - Hàn Quốc đang phải đối mặt với một bài toán khó khi ngày càng nhiều người trẻ bị gạt ra khỏi thị trường việc làm. Thực tế này đang tạo ra những thách thức lớn với nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á.
- Du khách Hàn Quốc e ngại đến Đông Nam Á trước tin bắt cóc gia tăng ở Campuchia
- Hàn Quốc cân nhắc miễn visa, doanh nghiệp Việt rộng cửa khai thác thị trường
Người trẻ Hàn Quốc ngày càng khó kiếm việc làm
Ba năm trước, anh Choi (29 tuổi), tốt nghiệp một trường đại học trong nước, đã quyết định quay về quê nhà ở Gyeongbuk để phụ giúp cha mẹ làm nông. Dù có hồ sơ ấn tượng với khả năng tiếng Anh tốt và kinh nghiệm từ nhiều kỳ thực tập, anh vẫn không thể tìm được việc tại các công ty lớn.
Số lượng những người trẻ ở độ tuổi 20-30, tốt nghiệp đại học bốn năm nhưng vẫn bị từ chối việc làm như anh Choi, đang ngày càng gia tăng tại Hàn Quốc, giữa bối cảnh kinh tế trì trệ và cơ hội việc làm ngày một khan hiếm.
Theo số liệu của Bộ Dữ liệu và Thống kê Hàn Quốc công bố ngày 16-11, số người trong độ tuổi 20-30 có bằng cử nhân trở lên, thất nghiệp trên sáu tháng đã đạt mức 35.000 người trong tháng 10 - mức cao nhất trong hơn một năm qua. Đáng chú ý, nhóm tuổi 25-29 chiếm tỷ lệ lớn nhất, với 19.000 người có bằng đại học, thạc sĩ hoặc tiến sĩ vẫn thất nghiệp dài hạn - mức cao nhất kể từ tháng 3 năm nay.
Tổng số người thất nghiệp dài hạn cũng tăng nhanh do thị trường việc làm đóng băng đối với nhóm 20-30 tuổi. Tháng trước, tổng số người tìm việc trên 6 tháng đạt 119.000 người - cao nhất trong bốn năm qua.
Khởi nghiệp cũng không còn là giải pháp khả thi. Thống kê cho thấy, số người tự kinh doanh trong độ tuổi này là 106.684 người trong tháng 10, giảm 31% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu tháng suy giảm thứ 10 liên tiếp.
Với nhóm người ở độ tuổi trên 30, tình hình càng trầm trọng hơn nữa. Theo dữ liệu của Văn phòng Dữ liệu Quốc gia, số lượng người ở độ tuổi 30 không hoạt động là 334.000 người trong tháng 10, tăng 24.000 người so với cùng kỳ năm trước và là mức cao nhất kể từ khi chính phủ bắt đầu theo dõi số liệu này vào năm 2003.
Những rào cản trên thị trường việc làm
Những gì đang diễn ra phản ánh một bức tranh phức tạp của thị trường lao động tại Hàn Quốc, nơi tỷ lệ việc làm vừa đạt mức cao kỷ lục trong tháng 10, nhưng phần lớn mức tăng này thuộc về những người lao động lớn tuổi. Ở chiều ngược lại, tỷ lệ việc làm của thanh niên đã giảm xuống còn 44,6%, thấp hơn 1 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu tháng giảm thứ 18 liên tiếp.
Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng “lệch pha việc làm” ngày càng rõ rệt này. Đầu tiên là tình hình tài chính doanh nghiệp xấu đi do khủng hoảng thương mại và nhu cầu nội địa yếu đã góp phần khiến thị trường việc làm cho thanh niên Hàn Quốc “đóng băng”.
Điều này đặc biệt đúng với các ngành sản xuất chủ chốt như chất bán dẫn, ô tô và thép - vốn tập trung nhiều lao động trẻ. Thống kê cho thấy, số lượng việc làm trong ngành sản xuất trong tháng 10 đã giảm 51.000 vị trí so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu tháng giảm thứ 16 liên tiếp.
Mặc dù xuất khẩu chất bán dẫn đạt mức cao kỷ lục trong quí 3, nhưng sự tăng trưởng này vẫn chưa đủ để dẫn đến sự phục hồi việc làm. Theo Viện Phát triển Hàn Quốc, hệ số tạo việc làm cho ngành công nghiệp bán dẫn hiện chỉ là 2,1, bằng khoảng một phần ba mức trung bình chung của ngành sản xuất là 6,2.
Một lĩnh vực quan trọng khác là xây dựng cũng ghi nhận sự suy giảm 123.000 việc làm trong tháng 10, đánh dấu tháng giảm thứ 18 liên tiếp. Mức giảm này cao hơn nhiều so với tháng 9, khi số lượng việc làm xây dựng giảm 84.000 vị trí.
Theo cuộc khảo sát của Liên đoàn các ngành công nghiệp Hàn Quốc với 500 doanh nghiệp lớn vào tháng 9, có tới 62,8% công ty cho biết “không có kế hoạch hoặc chưa quyết định kế hoạch tuyển dụng trong nửa cuối năm nay” - tăng 5,3 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm ngoái (57,5%). Trong số các doanh nghiệp không có kế hoạch tuyển dụng, 56,2% nêu lý do là “bất ổn trong và ngoài nước gia tăng, cùng với lợi nhuận doanh nghiệp giảm sút”.
Giáo sư Kang Sung-jin tại Đại học Korea nhận định: “Khi nền kinh tế suy yếu, số việc làm chất lượng được tạo ra ít hơn so với lượng thanh niên bước vào thị trường lao động. Điều này đã làm gia tăng tỷ lệ thất nghiệp”.
Bên cạnh đó, một rào cản lớn khác với người lao động trẻ Hàn Quốc là thị trường trường lao động cứng nhắc, với sự phân hóa rõ rệt. Ở đó, các công ty lớn với các vị trí ổn định và đãi ngộ tốt thường chỉ chấp nhận tuyển dụng những lao động có kinh nghiệm hoặc tốt nghiệp các trường đại học danh tiếng. Trong khi đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ - những nơi còn thiếu hụt lao động - lại bị đánh giá không hấp dẫn do mức lương thấp, công việc không bền vững và thiếu bảo đảm xã hội.
Điều này gây ra tình trạng “kín cửa” với những người trẻ chưa có kinh nghiệm hoặc đang tìm kiếm việc làm lần đầu trong đời.
Một cuộc khảo sát gần đây của Chính phủ Hàn Quốc đã ghi nhận nhiều lý do khiến người trẻ ngừng tìm việc. Một số người đã bỏ cuộc sau khi liên tục nhìn thấy những quảng cáo tuyển dụng liệt kê các yêu cầu công việc “mà người mới không thể đáp ứng được”. Một số khác cho biết cảm thấy khó khăn trong việc thích nghi, hoặc không thể chấp nhận tình trạng lao động kiệt sức, môi trường làm việc độc hại…
Ngoài ra, việc công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) thay thế hàng loạt công việc đơn giản thường do người trẻ đảm nhiệm cũng khiến tình hình càng trở nên tệ hơn. Một báo cáo gần đây của Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BOK) cho thấy trong số 211.000 việc làm của thanh niên bị mất trong ba năm qua, có tới 208.000 là ở các lĩnh vực dễ bị AI thay thế. Kể từ khi các ứng dụng AI tạo sinh như “ChatGPT” xuất hiện, việc làm của người trẻ trong các ngành lập trình, tích hợp hệ thống, xuất bản, dịch vụ chuyên môn và thông tin đã giảm lần lượt 11,2%; 20,4%; 8,8% và 23,8%.
Thách thức lớn với nền kinh tế Hàn Quốc
Tình trạng nhiều người trẻ bị gạt ra ngoài thị trường lao động đang trở thành thách thức lớn với kinh tế Hàn Quốc. Theo giáo sư Kwon Hyuk tại Khoa sau đại học về Nghiên cứu Lao động của Đại học Hàn Quốc “người dân càng kéo dài thời gian không làm việc thì càng có nguy cơ từ bỏ việc quay trở lại thị trường lao động, tạo ra một vòng luẩn quẩn làm xói mòn động lực của nền kinh tế”. Ông khuyến cáo “đã đến lúc chính phủ cần chuyển sang các dịch vụ việc làm chủ động, chủ động xác định và hỗ trợ những người đang không tham gia thị trường lao động”.
Để giải quyết tình trạng này, từ năm ngoái, Chính phủ Hàn Quốc đã triển khai chương trình hỗ trợ việc làm toàn diện cho giới trẻ, với ngân sách 1.000 tỉ won (khoảng 700 triệu đô la), mở rộng cơ hội “trải nghiệm công việc” trong cả khu vực công lẫn tư. Vào tháng 9 vừa qua, Seoul tiếp tục công bố chương trình hỗ trợ những người trẻ tìm kiếm việc làm, trong đó bao gồm việc xây dựng cơ sở dữ liệu đầu tiên về thanh niên thất nghiệp, từ đó có cơ sở để cung cấp sự hỗ trợ phù hợp.
Chính phủ Hàn Quốc cũng cam kết hỗ trợ tạo việc làm thông qua các biện pháp kích thích tiêu dùng, nổi bật là chương trình phát phiếu giảm giá nhằm thúc đẩy chi tiêu tại các nhà hàng, địa điểm văn hóa và doanh nghiệp địa phương. Kết quả là việc làm trong lĩnh vực bán buôn và bán lẻ đã tăng 46.000 vị trí trong tháng 10, mức cao nhất kể từ năm 2017. Cùng với đó là mức tăng trưởng 70.000 việc làm trong lĩnh vực nghệ thuật, thể thao và giải trí.
Về phía các doanh nghiệp, Samsung, Hyundai và nhiều tập đoàn lớn của Hàn Quốc vừa cam kết đầu tư hàng trăm tỉ đô la trong những năm tới để củng cố chuỗi sản xuất nội địa.
Theo các chuyên gia, trong dài hạn, Hàn Quốc sẽ cần thêm nhiều biện pháp cải cách mạnh mẽ hơn nữa trên thị trường lao động. Giáo sư Yang Jun-sok từ Đại học Công giáo Hàn Quốc cho rằng trong bối cảnh thị trường lao động cứng nhắc như hiện nay việc có được một công việc tốt ngay từ đầu, đặc biệt là tại các công ty lớn, sẽ quyết định thu nhập lâu dài của một người lao động. Vì thế, ông kêu gọi các nhà hoạch định chính sách giảm bớt sự cứng nhắc, tạo ra nhiều việc làm phù hợp với kỳ vọng của người trẻ.
Còn theo giáo sư Kim Sang-bong từ Đại học Hansung, khó khăn trong việc tìm việc làm cho nhóm lao động trẻ không chỉ ảnh hưởng đến sự ổn định nghề nghiệp mà còn ảnh hưởng cả đến các giai đoạn quan trọng khác trong cuộc sống của họ như hôn nhân và sinh con - yếu tố rất quan trọng đối với xã hội đang già hóa của Hàn Quốc.
Nguồn: Chosun, Reuters, Korea Joongang Daily, Donga Ilbo, CNBC
