(KTSG) - Hiện nay đang có một nỗ lực từ các cơ quan nhà nước lẫn doanh nghiệp muốn rà soát để xác định đúng người chủ đứng tên các dịch vụ hay tài sản, tạm gọi là quá trình “chính chủ hóa”, từ số điện thoại đến biển số xe và sắp tới là tài khoản ngân hàng. Đây là một quá trình cần thiết phải thực hiện để ngăn ngừa các hoạt động tội phạm lẩn tránh bị phát hiện nhờ sự không chính chủ. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý đến chi phí xã hội phải bỏ ra để thiết kế cách triển khai sao cho hiệu quả nhất.
- Rà soát 25% lượng thuê bao, có 10% SIM không chính chủ
- Đăng ký Internet Banking phải dùng số điện thoại chính chủ
Các hãng cung cấp dịch vụ viễn thông đã có nhiều đợt yêu cầu thuê bao cung cấp ảnh cũng như thông tin nhân thân gắn với các số điện thoại cụ thể, ai không thực hiện đúng các yêu cầu này sẽ bị khóa, không còn sử dụng được số điện thoại đó nữa.
Gần đây nhất là cách quản lý biển số ô tô và xe gắn máy, chuyển từ “biển số xe đi theo xe” sang biển số xe gắn với những con người cụ thể với mã số định danh cụ thể. Từ đó cơ quan chức năng hy vọng sẽ giải quyết được vấn đề xe không chính chủ lưu thông trên đường phố; chẳng hạn chủ xe cũ đã bán xe cho người khác từ lâu nhưng không làm thủ tục sang tên nên chủ mới có điều khiển xe vi phạm luật giao thông hay chủ xe dùng phương tiện vào các hoạt động phạm pháp cũng khó lòng biết được họ là ai.
Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ siết lại quy định để ngăn ngừa chuyện mở tài khoản ngân hàng giả hay bán tài khoản cho người khác sử dụng.
Ở đây cần lưu ý một đặc điểm của tình hình. Đầu tiên, việc sử dụng dịch vụ hay tài sản không chính chủ vào các hành vi phạm pháp chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ; chẳng hạn, chỉ có một tỷ lệ rất nhỏ các thuê bao số điện thoại không chính chủ lợi dụng tính nặc danh để lừa đảo, hù dọa người dân. Tương tự như vậy, kẻ xấu dùng tài khoản ngân hàng mua được để làm nơi nhận tiền lừa đảo ắt là con số rất nhỏ trong hàng chục triệu tài khoản ngân hàng bình thường. Chính vì vậy quá trình “chính chủ hóa” không nên làm khó những người đã sử dụng dịch vụ hay sở hữu tài sản một cách chính chủ.
Thứ đến, cần làm cho việc không chính chủ phải trả một giá rất đắt để thúc đẩy mọi người tham gia quá trình “chính chủ hóa” một cách tự nguyện. Chẳng hạn nếu phát hiện ai từng bán tài khoản ngân hàng cho kẻ xấu lợi dụng thì phải phạt thật nặng để những người khác không dám vi phạm.
Cũng vì chỉ có một tỷ lệ nhỏ vi phạm trên nền tuân thủ chung nên quá trình “chính chủ hóa” cần bắt đầu từ những ai có sự thay đổi sở hữu. Quy định với biển số xe định danh đang áp dụng nguyên tắc này, tức chỉ những người mua bán xe, dù cũ hay mới, thì mới chuyển sang cách quản lý mới; nhờ thế đại đa số người dân sẽ không bị ảnh hưởng bởi việc chuyển đổi. Những trục trặc hiện nay với các cửa hàng bán xe cũ hy vọng sẽ sớm được giải quyết để giảm phiền hà và chi phí.
Quá trình chuyển đổi số thường bắt đầu từ dữ liệu; dữ liệu có sạch việc chuyển đổi số mới nhanh chóng và đạt hiệu quả cao. Nỗ lực “chính chủ hóa” vì thế không chỉ là ngăn ngừa các khe hở không cho kẻ xấu lợi dụng để lừa đảo người dân, đây còn là việc làm sạch dữ liệu để từ một cơ sở dữ liệu hoàn chỉnh, chúng ta có thể triển khai các bước tiếp theo trong quá trình chuyển đổi số. Xây dựng một chính phủ điện tử hay một nền kinh tế số cũng bắt đầu từ khâu then chốt này.
