(KTSG Online) - Quốc hội Mexico vừa bỏ phiếu thông qua các mức thuế quan cao tới 50% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và nhiều nước châu Á khác nhằm thúc đẩy sản xuất nội địa và giải quyết tình trạng mất cân bằng thương mại.
Tuy nhiên, giới quan sát xem đây là nỗ lực của Mexico nhằm xoa dịu Mỹ, vốn cáo buộc Bắc Kinh sử dụng Mexico như là cửa ngõ trung chuyển hàng hóa giá rẻ vào Mỹ.
Sáng 10-12, Hạ viện Mexico phê duyệt dự luật áp thuế nhập khẩu từ 5 đến 50%, áp dụng cho 1.400 sản phẩm của Trung Quốc và các nước châu Á khác mà Mexico không có thỏa thuận thương mại bao gồm Hàn Quốc, Thái Lan, Indonesia và Ấn Độ. Việt Nam và Mexico không có Hiệp định thương mại tự do song phương (FTA) trực tiếp nhưng hai nước là thành viên chung của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Thượng viện Mexico sau đó cũng bỏ phiếu tán thành dự luật này vào tối cùng ngày.
Tổng thống Mexico, bà Claudia Sheinbaum, người đã đề xuất tăng thuế quan hồi tháng 9, gần như chắc chắn sẽ ký ban hành dự luật trên, dự kiến hiệu lực vào tháng 1-2026.
Các mức thuế quan mới sẽ ảnh hưởng đến nhiều loại hàng hóa gồm phụ tùng ô tô, dệt may, đồ nội thất, nhựa, thép và nhôm.
Trong năm nay, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây áp lực lên các nước khác để họ ngăn chặn hàng hóa trung chuyển từ Trung Quốc. Washington cáo buộc Mexico là cửa ngõ cho hàng hóa né thuế quan của Trung Quốc vào Mỹ. Để ngăn chặn điều đó, Nhà Trắng đã áp thuế mới đối với hàng hóa Mexico được sản xuất bằng linh kiện Trung Quốc. Kết quả là một số công ty Mexico đã chuyển chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc trong năm nay dưới sự hỗ trợ của chính phủ Mexico.
Trung Quốc là nhà xuất khẩu lớn thứ hai sang Mỹ sau Mỹ, đã xuất 130 tỉ đô la hàng hóa sang Mexico vào năm ngoái.
Tổng thống Sheinbaum phủ nhận kế hoạch tăng thuế quan là nhằm xoa dịu Washington. Bà nhấn mạnh, quyết định tăng thuế quan sẽ giúp thúc đẩy ngành sản xuất trong nước và thu hẹp thâm hụt thương mại lớn với Trung Quốc, nước mua tương đối ít hàng hóa từ Mexico.
Bắc Kinh chỉ trích động thái tăng thuế này được thực hiện “dưới sự ép buộc để kiềm chế Trung Quốc”, ám chỉ áp lực từ ông Trump.
Hôm 11-12, Bộ Thương mại Trung Quốc ra tuyên bố cảnh báo, việc Mexico tăng thuế quan sẽ gây tổn hại đáng kể cho Trung Quốc và các đối tác thương mại khác của Mexico. Tuyên bố kêu gọi Mexico “sửa chữa các hành vi sai lầm về chủ nghĩa đơn phương và chủ nghĩa bảo hộ càng sớm càng tốt”.
Bộ này cho biết cuộc điều tra về rào cản thương mại khởi xướng vào tháng Chín liên quan đến Mexico hiện đang được tiến hành.
Washington có ảnh hưởng rất lớn đối với Mexico. Hai nước là đối tác thương mại lớn nhất của nhau, với kim ngạch thương mại song phương đạt 840 tỉ đô la vào năm ngoái, gấp 7 lần kim ngạch thương mại của Mexico với Trung Quốc.
Nhà Trắng gần đây đã khởi động một quy trình có thể gây tranh cãi nhằm sửa đổi thỏa thuận thương mại tự do giữa Mỹ Canada và Mexico.
Ông Trump cũng nhiều lần cảnh báo ông có thể sử dụng lực lượng quân sự chống lại các băng đảng ma túy ở Mexico, điều mà bà Sheinbaum cho rằng không thể chấp nhận được. Gần đây, ông đã nới lỏng lập trường cứng rắn này khi Mexico tăng cường hợp tác về an ninh, nhập cư và thương mại với Mỹ.
Alejandra Barrales, thượng nghị sĩ thuộc đảng đối lập ở Mexico bày tỏ lo ngại về thuế quan mới và rủi ro làm tăng giá cả đối với người dân Mexico, đặc biệt là trong ngành công nghiệp ô tô.
Bà cho rằng Mexico đang bị mắc kẹt giữa cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới Mỹ và Trung Quốc.
“Với đề xuất thuế quan mới, Mexico sẽ tự quyết định mình sẽ chơi với ai và sẽ đứng về một phía trong một cuộc tranh chấp dường như không hề đơn giản”, bà nói.
Theo NY Times, Reuters
