Thu phí không dừng nhiều lần “vỡ” mục tiêu
Lan Nhi
(TBKTSG Online) - Mục tiêu của Chính phủ là đến hết năm 2019 sẽ thu phí không dừng toàn bộ các làn xe tại các trạm thu phí BOT đã và đang đi vào vận hành. Nhưng kế hoạch này có thể tiếp tục bị “vỡ” khi chủ đầu tư dự án không huy động được đủ vốn chủ sở hữu và không đảm bảo doanh thu.
 |
| Doanh thu tại các trạm đã lắp hệ thống thu phí không dừng hiện cũng đạt rất thấp. Ảnh:TL |
Theo kế hoạch ban đầu, đến cuối tháng 4-2018 sẽ phải vận hành thu phí không dừng tại 27 trạm thu phí hiện có trên cả nước. Tuy nhiên, đến nay, sau hai năm vận hành mới có 21 trạm được lắp hai làn thu phí trung tâm/trạm (làn đi và làn về). Các làn khác tại mỗi trạm vẫn thu phí thủ công.
Theo Tổng cục đường bộ là chủ đầu tư dự án – Công ty VETC (một công ty con của Công ty TASCO là chủ đầu tư nhiều dự án BOT trên toàn quốc) chưa huy động đủ vốn chủ sở hữu theo hình thức kinh doanh BOO (xây dựng- sở hữu- kinh doanh) như đã ký với Bộ Giao thông Vận tải (GTVT). Theo hợp đồng, để thực hiện dự án Công ty VETC cần có 277 tỉ đồng vốn chủ sở hữu. Nếu không huy động đủ, Bộ GTVT có quyền đình chỉ hoặc chấm dứt hợp đồng. Đến nay, công ty mới góp được 129 tỉ đồng.
Phía doanh nghiệp thì cho rằng, ngoài số vốn đã góp như trên, VETC đã góp 66 tỉ đồng qua việc chuyển giao chi phí đã đầu tư trước khi hình thành doanh nghiệp và 61 tỉ đồng khác qua việc chuyển giao chi phí đầu tư đã chi hộ doanh nghiệp dự án. Số đã góp này hiện chưa bàn giao toàn bộ sang VETC để bù trừ vào phần vốn chủ đã góp.
Nhưng vấn đề của các trạm thu phí không dừng hiện nay không phải là vốn của chủ đầu tư mà doanh thu của dự án hoàn toàn không đáp ứng được phương án tài chính, khiến cho dòng tiền quay về không đủ bù đắp chi phí theo kế hoạch.
Theo phương án đặt ra, tất cả các trạm thu phí không dừng hiện có và sắp đi vào vận hành đều phải lắp các làn thu phí không dừng và cuối năm 2019 chỉ có các trạm thu phí không dừng, Các chủ phương tiện có thể mở tài khoản tại ngân hàng và nộp trước tiền vào tài khoản, quẹt thẻ tại các trạm thu phí thay vì mỗi chủ đầu tư tiến hành thu phí tại một trạm. Dòng tiền của trạm nào (qua ngân hàng) sẽ về tới tài khoản của chủ đầu tư đó. VETC là công ty đầu tư hệ thống thu phí không dừng và được hưởng giá dịch vụ thu phí thông qua việc ký kết hợp đồng cung cấp dịch vụ cho các nhà đầu tư BOT.
Trong 3 năm đầu khi hệ thống đi vào vận hành (2016-2018) doanh thu dịch vụ phí ETC được tính bằng 100% chi phí tổ chức, quản lý theo số làn đầu tư và tiếp nhận. Song khi triển khai, các nhà đầu tư BOT yêu cầu được giữ lại 50% chi phí quản lý thu phí để quản lý, giám sát, hậu kiểm trong quá trình thực hiện thu phí qua hình thức này, thay vì chuyển 100% phí về VETC.
Do hụt một nửa doanh thu nên VETC bị mất cân đối tài chính tại đây. Tính trung bình mỗi tháng doanh nghiệp này lỗ gần 12 tỉ đồng , dẫn đến lỗ lũy kế qua 2 năm thực hiện dự án là 123,77 tỉ (bằng số vốn thực góp).
Việc mở tài khoản thu phí không dừng hiện không có hình thức khuyến khích hay phổ biến đối với các chủ phương tiện xe ô tô.
Mời xem thêm:
