(KTSG Online) - Dù đã có rất nhiều nỗ lực cải cách nhưng thủ tục và hạ tầng chậm trễ vẫn là vấn đề được các nhà đầu tư nêu ra. Sân bay sắp xong nhưng đường cao tốc chậm, nhà máy điện hoàn thành nhưng đường dây nối lưới chưa có... là những điểm nghẽn có điểm chung: thủ tục kéo dài.
- Không thể thu hút đầu tư chất lượng cao bằng những ‘thế mạnh’ lỗi thời
- TPHCM đẩy mạnh thu hút đầu tư để phát triển công nghiệp năng lượng tái tạo
Tại hội nghị gặp gỡ giữa lãnh đạo TPHCM và cộng đồng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) năm 2025 tổ chức hôm 30-10, hai vấn đề được các đại diện FDI nêu ra vẫn như các năm trước: mất nhiều thời gian cho thủ tục hành chính và hạ tầng giao thông (1).
Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore (SingCham) cho biết, quy trình cấp phép vẫn phức tạp và kéo dài, đặc biệt là các giấy phép con chỉ áp dụng cho nhà đầu tư nước ngoài. Dù thời hạn xử lý theo quy định là 13 ngày làm việc nhưng thực tế quá trình này có thể kéo dài từ 9 đến 12 tháng do việc xin ý kiến, chờ phản hồi từ nhiều cơ quan ban ngành không được tính vào thời hạn trên.
Tương tự SingCham, Hiệp hội Doanh nghiệp Úc (AusCham) đề cập việc thiếu nhất quán trong quy trình cấp phép, thông quan và phê duyệt đầu tư đang làm giảm sức cạnh tranh của TPHCM với các trung tâm như Singapore và Bangkok. Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu (EuroCham) nêu các vấn đề cần cải tiến như rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa và thủ tục xuất nhập cảnh cũng như giảm ùn tắc tại sân bay, bao gồm cải thiện kết nối giữa các sân bay.
Cũng trong ngày 30-10, tại một hội thảo về chuyển đổi năng lượng xanh, Hiệp hội Năng lượng Việt Nam cho rằng, muốn dòng vốn tư nhân chảy mạnh vào ngành điện thì cần hoàn thiện khung pháp lý, cắt giảm thủ tục vì nhiều nhà đầu tư nước ngoài ví thủ tục ngành điện Việt Nam "như mê hồn trận”.
Cũng tại hội thảo này, lãnh đạo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thừa nhận, các dự án năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời có thể hoàn thành trong 6-18 tháng trong khi đường dây 500kV lại mất mất 7 năm mới làm xong. Tình trạng lệch tiến độ khiến nhiều dự án hoàn thành mà chưa thể hòa lưới, gây tổn thất lớn cho nhà đầu tư (2).
Tình trạng lệch pha ngành điện cũng xảy ra đối với hạ tầng giao thông, chẳng hạn sân bay Long Thành đã hoàn thành công tác bay hiệu chuẩn trong khi việc thi công mở rộng cao tốc TPHCM - Long Thành vẫn đang ì ạch. Dù đã khởi công từ tháng 8-2025 theo hình thức công trình khẩn cấp, dự kiến hoàn thành cuối năm 2026 đầu năm 2027 nhưng kết quả kiểm tra trong tuần này cho thấy, các gói thầu bị chậm tiến độ từ 20 đến 60%, chủ yếu do thủ tục giải phóng mặt bằng triển khai không kịp tiến độ thi công bị chậm theo (3).
Nguyên nhân các vấn đề doanh nghiệp nêu ra đều dẫn về một đầu mối: thủ tục, bao gồm khâu phát triển hạ tầng giao thông như trường hợp cao tốc dẫn đến sân bay Long Thành. Để rút gọn quy trình, hỗ trợ nhà đầu tư nước ngoài, thiết nghĩ cần tính đến đề xuất tại hội nghị nói trên về việc lập "Lối đi nhanh FDI" cho các dự án đầu tư có tác động lớn, với hình thức đơn vị một cửa chuyên trách, hỗ trợ bằng tiếng Anh và có thẩm quyền điều phối phê duyệt.
Nếu không gỡ vướng thủ tục tận gốc, các vấn đề cũ sẽ lại tiếp tục được nêu ra tại các hội nghị, hội thảo mới trong khi nhà đầu tư thì không thể cứ chờ đợi trong bối cảnh nhiều nước chung quanh đều tích cực mời gọi họ.
-------------------------------------------
(1) https://vnexpress.net/doanh-nghiep-fdi-mat-nhieu-thoi-gian-vi-thu-tuc-giao-thong-o-tp-hcm-4957854.html
(2) https://tienphong.vn/thu-tuc-dau-tu-nganh-dien-viet-nam-nhu-me-hon-tran-post1791920.tpo
(3) https://vov.vn/xa-hoi/mat-bang-can-tien-do-thi-cong-mo-rong-cao-toc-tp-ho-chi-minh-long-thanh-post1241136.vov
