‘Tiền mặt là vua’ – quan niệm đã lỗi thời?

Luôn sử dụng tiền mặt cho các giao dịch hàng ngày khiến nhiều người tiêu dùng gặp khó khi muốn tiếp cận tín dụng của ngân hàng.

Thu nhập ổn định vẫn không gõ cửa được ngân hàng

Có nhà cho thuê ở TPHCM với lượng khách ổn định nhiều năm nay, dù có dòng tiền mặt đều đặn hàng tháng nhưng khi muốn mở thẻ tín dụng để chi tiêu, đi du lịch nước ngoài, bà Dung vẫn gặp khó khăn vì không thể chứng minh thu nhập với ngân hàng vì toàn bộ tiền thuê đều được khách gửi bằng tiền mặt trực tiếp cho bà.

Câu chuyện của bà Dung đại diện cho rất nhiều người Việt đang tự lao động, kinh doanh, buôn bán luôn gặp nhiều rào cản để tiếp cận tín dụng của ngân hàng. Theo một khảo sát của Ngân hàng Nhà nước năm 2020, 70% người trưởng thành ở Việt Nam đã có tài khoản ngân hàng nhưng gần một nửa trong số này không tiếp cận được với tín dụng.

Chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng Trần Nhật Nam thậm chí đánh giá chỉ có khoảng 20% dân số trưởng thành tại Việt Nam tiếp cận được hình thức vay ngân hàng. Số còn lại tìm đến các hình thức tín dụng khác như thông qua công ty tài chính hay vay chợ đen. Trong đó, không ít người lại dính bẫy “tín dụng đen” vì thông tin bị một số ứng dụng thu thập, chuyển đến những đơn vị cho vay nặng lãi.

Chủ tịch HĐQT Masan Group ông Nguyễn Đăng Quang cho biết qua kinh nghiệm thực tế của tập đoàn khi làm việc với người nông dân nuôi heo, trồng trọt, họ nhận thức ăn chăn nuôi, giống cây, phân bón từ đại lý và đến khi thu hoạch trả lại tiền gốc cho các đại lý phân phối cùng lãi suất lên đến 2%-5%/tháng.

Thói quen luôn giữ tiền mặt trong túi, xem "tiền mặt là vua" đã hạn chế khả năng tiếp cận tín dụng của rất nhiều người dân Việt Nam, đặc biệt ở khu vực nông thôn. Chính vì vậy, "hụi" - một hình thức tín dụng cộng đồng - trở nên phổ biến ở nhiều địa phương. Đồng thời, nhiều người vẫn chọn tín dụng đen dù biết phải chịu lãi suất cắt cổ.

Do thói quen sử dụng tiền mặt người dân, hệ thống ngân hàng phải có lãi suất tiền gửi cao để huy động vốn, có nguồn cung ứng tín dụng ra thị trường. Lãi suất cho vay ở Việt Nam theo đó cũng ở mức cao, đẩy rủi ro về phía người kinh doanh khi chịu áp lực trả lãi lớn.

"Kỷ nguyên tiền mặt" đã qua

Quan niệm "tiền mặt là vua" đang dần dần bị thay thế, đặc biệt được thúc đẩy mạnh mẽ bởi xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt sau hai năm đại dịch Covid-19 vừa qua.

Một nghiên của Visa về thái độ thanh toán của người tiêu dùng của Visa vào cuối năm 2021 cho thấy thanh toán bằng tiền mặt ngày càng giảm tại Việt Nam và xu hướng này sẽ còn tiếp diễn trong tương lai. Ít nhất 65% người tiêu dùng cho biết lượng tiền mặt trong ví đã giảm, thay vào đó họ sử dụng thẻ và các phương thức thanh toán không tiếp xúc. Đáng chú ý, có 6% số người được hỏi cho rằng họ sẽ không cần phải sử dụng tiền mặt nữa.

Số liệu thống kê của Ngân hàng Nhà nước cho biết trong năm 2021, hơn 14 triệu tài khoản ngân hàng được mở mới. Trong số đó, có gần 3,4 triệu tài khoản ngân hàng được người dùng mở mới bằng phương thức định danh trực tuyến (eKYC) đang hoạt động.

Mới đây, Masan cũng vừa bắt tay với công ty fintech Trusting Social và ngân hàng đối tác triển khai giải pháp thanh toán bằng thẻ tín dụng EVO. Với chỉ vài thao tác thực hiện đường link mở thẻ https://masan.goevo.vn/ trong chưa đầy 3 phút, người tiêu dùng có thể được cấp ngay một chiếc thẻ thanh toán với hạn mức tín dụng hàng chục triệu đồng.

Riêng tại đại hội cổ đông thường niên của Masan vào cuối tháng 4 vừa qua, đã có gần 2.700 thẻ tín dụng được mở với tổng hạn mức tín dụng 815 tỉ đồng đã phát hành. Với hệ thống gần 3.000 cửa hàng bán lẻ trên cả nước, Masan đặt mục tiêu giúp một triệu người tiêu dùng Việt Nam có tài khoản tín dụng trong năm nay.

Cùng với đối tác, Masan đang thực hiện mục tiêu bình dân hóa các dịch vụ tài chính, mang các sản phẩm thẻ tín dụng, cho vay, mua trước trả sau đến với người tiêu dùng trên cả nước, đặc biệt ở khu vực nông thôn, góp phần thúc đẩy mở ra "kỷ nguyên không tiền mặt".