(KTSG Online) - Trong khi hàng hóa từ Trung Quốc vào thị trường Việt Nam tiếp tục tăng cao thì ở chiều ngược lại hàng hóa Việt Nam đưa sang thị trường nước này bị sụt giảm, dẫn đến cán cân thương mại của Việt Nam với Trung Quốc bị thâm hụt gần 7 tỉ đô la Mỹ ngay trong tháng đầu năm 2022.
Đáng chú ý, nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc chiếm đến 36,5% tổng kim ngạch nhập khẩu của cả nước trong tháng 1-2022.
Theo số liệu cập nhật của Tổng cục Hải quan công bố ngày 16-2, trong tháng 1 vừa qua, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc của Việt Nam lên đến 10,76 tỉ đô la, tăng 17,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Với kết quả này, riêng Trung Quốc chiếm đến 36,5% tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam trong tháng vừa qua.
Trong đó, có 2 nhóm hàng nhập khẩu từ nền kinh tế này đạt trên 1 tỉ đô la gồm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, đạt 2,3 tỉ đô la (tăng 48%); và máy móc, thiết bị, đạt 2,2 tỉ đô la (tăng 8%) so với cùng kỳ năm ngoái.
Những nhóm hàng hóa nhập khẩu khác từ Trung Quốc cũng tăng cao và đạt kim ngạch hàng trăm triệu đô la như điện thoại các loại và linh kiện đạt 869 triệu đô la.
Ở chiều ngược lại, xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc trong tháng 1 vừa qua chỉ đạt 3,9 tỉ đô la, giảm 14,9% (tương đương giảm 700 triệu đô la) so với cùng kỳ 2021. Kết quả này, thị trường Trung Quốc chỉ chiếm 12,7% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong tháng đầu năm nay.
Không có mặt hàng nào của Việt Nam xuất khẩu sang nước này chạm đến mốc tỉ đô la trong tháng vừa qua. Một số nhóm hàng có giá trị lớn còn bị sụt giảm. Đơn cử như nhóm sản phẩm điện thoại các loại và linh kiện xuất qua nước này chỉ đạt 956 triệu đô la, giảm 35,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Hay máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện sang thị trường Trung Quốc đạt 760 triệu đô la, giảm 6,6%,...
Mặt khác, trên thực tế, từ cuối năm 2021 và thời gian đầu năm 2022, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc ở các cửa khẩu biên giới đường bộ gặp nhiều khó khăn, nhất là mặt hàng nông sản.
Các cửa khẩu biên giới đường bộ trong xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc ở Lạng Sơn, Quảng Ninh, Lào Cai đều xảy ra tình trạng ùn ứ hàng hóa nghiêm trọng. Đây được xem là một trong những lý do khiến kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang nước này bị sụt giảm ngay trong tháng đầu năm.
Đáng chú ý, từ ngày 1-1-2022, xuất khẩu nông, thủy sản và thực phẩm của Việt Nam phải thực hiện theo “Lệnh 248” về quy định quản lý đăng ký doanh nghiệp sản xuất thực phẩm nước ngoài nhập khẩu và “Lệnh 249” về biện pháp quản lý an toàn thực phẩm xuất nhập khẩu” của Trung Quốc.
Như vậy từ đầu năm nay, doanh nghiệp nước ngoài (bao gồm cả Việt Nam) muốn xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc bắt buộc phải tuân thủ những quy định được quốc gia này đưa ra.
Theo giới quan sát, nếu những khó khăn này vẫn còn tiếp diễn thì khả năng nhập siêu của Việt Nam từ nước này sẽ tiếp tục tăng cao khi kết thúc năm.
Theo số liệu của cơ quan hải quan, giá trị hàng hóa từ Trung Quốc vào Việt Nam trong năm 2021 đạt gần 110 tỉ đô la Mỹ. Đây cũng là năm đầu tiên kim ngạch nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc của Việt Nam vượt 100 tỉ đô la. Trong năm vừa qua Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc 53,92 tỉ đô la.
Cả năm chi hơn 100 tỷ xài đồ China, nhập siêu riêng năm 2021 gần 60 tỷ đô, chứ không phải giỡn chơi. Không biết Bộ Công Thương có biết đàng sau con số này là gì không? Có những thứ thật cần thiết thì ta không tiếc tiền để nhập khẩu, kể cả chấp nhận nhập siêu. Nhưng những thứ không cần thiết, hoặc ta thừa sức làm tốt hơn thì phải xem xét lại ngay. Tuy nhiên vẫn không nên loại trừ có những thứ khác chỉ “quá cảnh” qua biên giới VN, từ đó tiếp tục làm một câu chuyện khác?