(KTSG) - Trung bình mỗi nghệ nhân dành từ 24-72 giờ để làm ra một cây bút. Sự hiện diện của cây bút ngọc trai góp phần bảo tồn nghề khảm trai 1.000 năm tuổi và những ngành nghề truyền thống khác ở Việt Nam.
Từ những chiếc vỏ ngọc trai hiếm có, khó tìm trên vùng biển Úc, New Zealand và Tahiti, BLUSaigon hồi sinh lớp vỏ xà cừ lộng lẫy, tặng vật quý giá của thiên nhiên để tạo ra cây bút ngọc trai “duy nhất” từ chính đôi bàn tay tinh xảo và khối óc tài hoa của những nhà tạo mẫu và nghệ nhân kim hoàn dạn dày kinh nghiệm của Việt Nam.
Độc bản
Bút của BLUSaigon có 50% công đoạn được thực hiện thủ công hoàn toàn, 50% còn lại là bán thủ công. Các nghệ nhân dùng máy mài, máy cắt, máy làm khuôn, máy đánh bóng... độc lập trong từng công đoạn để nâng cao chất lượng sản phẩm. Các nhà tạo mẫu đầu tư thiết kế để ra phom dáng bút độc đáo. Mỗi cây bút ngọc trai là độc bản vì mỗi vỏ trai là độc bản với những vân sóng, màu sắc khác nhau; thiết kế khác nhau, tạo tác khác nhau.
Mỗi cây bút BLUTINUM đều được thực hiện trong vòng 200 giờ, qua mười công đoạn: lựa chọn vỏ ốc, cắt, mài, CNC, mạ, khảm, sấy, mài tinh, đánh bóng và lắp ráp. Tất cả đều được nghệ nhân tạc khắc bằng tay tạo nên chiếc bút độc bản với phần khoen bút được tạc từ vàng 24K rất tinh tế và cầu kỳ. Phần vỏ ngọc trai lấy từ vỏ bào ngư Paua Abalone được sơn phủ nano bên ngoài giữ vẻ bóng đẹp của bút bền bỉ theo thời gian.
Dòng bút ngọc trai LIAH mới không chỉ phản chiếu ánh sáng ngày và đêm tuần hoàn, mà còn phản chiếu giá trị tinh hoa của nghề khảm trai độc đáo ngàn năm của Việt Nam. Vượt khỏi công năng ghi chép thông thường, bút ngọc trai BLUSaigon sản xuất còn là một tặng phẩm xứng đáng dành riêng cho những người yêu cái đẹp. Thế nên cũng dễ hiểu vì sao ngay khi xuất hiện, bút ngọc trai đã lọt vào mắt xanh của hàng triệu người đồng điệu, từ Tokyo, Seoul, Bangkok đến Sydney, New York, Milan… Còn cô chủ của BLUSaigon, Tôn Nữ Xuân Quyên, lúc nào cũng mang theo một chiếc bút màu hồng bên người, vì cô thích màu hồng và vẻ đẹp của nó rất ngọt ngào. “Còn nếu để chọn một sản phẩm đại diện cho con người mình, tôi sẽ chọn chiếc bút vỏ bào ngư màu vàng. Ngoài sự quý hiếm về nguyên liệu, màu sắc của nó tuyệt đẹp, là sự hòa trộn của sắc xanh lá, vàng và xanh ngọc. Mỗi khi nhìn chiếc bút này, tôi nghĩ đến việc chúng ta có thể chỉ là một con ốc dưới đáy đại dương, nhưng chắc chắn là đều hữu ích. Và mỗi người là một bản thể riêng, độc đáo, không trùng lặp”, Xuân Quyên nói.
Những cây bút ngọc trai tinh xảo của BLUSaigon hiện có giá bán dao động từ 1,2 triệu đồng đến 20 triệu đồng mỗi chiếc. Về thị trường, Quyên rất tự tin vì doanh nhân, nhà quản lý, các tín đồ thời trang là nhóm khách hàng mục tiêu của BLUSaigon. Họ có khả năng chi trả vài triệu đồng cho một chiếc bút mang dấu ấn riêng (có thể khắc tên theo yêu cầu), sử dụng 10-20 năm; hay từ 500.000 đồng đến vài triệu đồng cho các sản phẩm trang sức như vòng tay, dây chuyền, hoa tai, khung tranh…
“Bút đẹp, viết êm ru, kỹ nghệ khảm trai đẹp đến long lanh”, bà Cao Huyền, một khách hàng của BLUSaigon, nhận xét.
Cha con và hành trình tiếp nối
Xuân Quyên đã lớn lên cùng hành trình xây dựng Công ty Tôn Văn của ba mẹ. Hình ảnh sáu người thợ cần mẫn mài, cắt từng mảnh vỏ sò, vỏ ốc trên căn gác xép của gia đình ở quận Phú Nhuận, TPHCM luôn ở trong tâm trí cô.
Cho đến bây giờ khi Tôn Văn đã sở hữu khu nhà xưởng rộng 10.000 mét vuông tại tỉnh Bình Dương, sản xuất bình quân 200.000-300.000 chiếc nút áo mỗi ngày, cô vẫn luôn trò chuyện với ba về tình hình của Công ty Tôn Văn, hỏi thăm các thông tin của công ty, rồi thường xuyên lên xưởng thăm và giúp đỡ các công việc. Mọi thứ cứ ngấm vào cô tự nhiên và đơn giản như thế.
Nhưng đầu năm 2011, tốt nghiệp Đại học Brigham Young (Mỹ) trở về, Xuân Quyên lại quyết định khởi nghiệp bằng lĩnh vực cơm kẹp. Cô tự trào chắc chắn mình là người chịu lỗ giỏi nhất nhì vì công ty lỗ đến bảy năm nhưng đi đâu (sân bay, siêu thị, cửa hàng tiện dụng) cũng thấy sản phẩm nên cô không thấy tiếc “tuổi thanh xuân” vì đã hết sức hết lòng. Và cô học được quá nhiều: luôn tìm giải pháp mới, lạc quan và không được bỏ cuộc…
Cho nên khi quyết định lại khởi nghiệp lần nữa, cô chọn lĩnh vực mà mình có nhiều thông tin và có sự gắn bó nhất, là làm những sản phẩm khảm trai. Nhờ bảy năm trui rèn, cô đã khởi đầu rất thuận lợi với BLUSaigon dù phân khúc khách hàng khác nhau. Bởi cô biết chính xác con người cần chọn ai, sản phẩm cần gì, bao bì như thế nào, dịch vụ khách hàng nên ra sao, phân phối trực tuyến, trực tiếp và đại lý cần gì... Trước khi tung sản phẩm bút khảm trai ra thị trường, cô đã có hai năm tập trung phát triển sản phẩm và đặc biệt là tìm đầu ra cho sản phẩm. Cô đã mang cả ngàn cây bút đi tặng nhiều người ở khắp mọi nơi để xin góp ý. Có người nói phải chỉnh cái này, có người chê xấu cái kia... nhưng cô không xấu hổ, không tự ái. Họ có góp ý thì mình mới điều chỉnh được sản phẩm cho tốt hơn. Cô cũng không xấu hổ khi nhìn bản báo cáo tài chính của công ty trong giai đoạn đầu, mà từ đó cô tự nhận ra công đoạn nào đang nuốt tiền, lỗi nào là do quyết định sai lầm. Khởi nghiệp luôn đầy rẫy khó khăn nhưng mang lại cho mình niềm vui lớn lao: cô luôn nghĩ ngày mai mình có thể làm được. Giống như vẽ một bức tranh, mỗi ngày một vài nét bút sẽ đến lúc bức tranh được hoàn thiện.
Cha của Tôn Nữ Xuân Quyên là Tôn Thạnh Nghĩa, Tổng giám đốc Công ty TNHH nút áo Tôn Văn, chuyên sản xuất, xuất khẩu nút áo bằng vỏ trai, sò, ốc… sang rất nhiều nước trên thế giới, doanh thu lên đến 40 tỉ đồng/năm.
Về sự ra đời của sản phẩm bút ngọc trai, ông nhớ lại: “Theo tôi có ba cái duyên chính. Thứ nhất, từ năm 1993 tôi học được công nghệ sản xuất nút áo xà cừ của Nhật Bản. Năm 1997 khởi nghiệp. Đến nay, sản phẩm từ vỏ trai, sò, ốc Tôn Văn đến hơn 50 quốc gia trên thế giới. Khách hàng là các thương hiệu thời trang nổi tiếng như Burberry, Ralph Lauren, Van Laack... Thứ hai, mỗi năm hai lần tôi đi cùng đoàn bác sĩ Nhật Bản mà giáo sư Yamamoto làm trưởng đoàn sang Việt Nam giải phẫu sứt môi miễn phí cho trẻ em. Trước khi về nước họ đều gặp khó khăn trong việc mua quà tặng Made in Vietnam cho người thân... Cuối cùng họ thường mua sản phẩm tơ tằm của Khải Silk mà sau này mọi người đều biết đó là hàng Trung Quốc. Điều đó làm tôi trăn trở, áy náy, cảm thấy có lỗi... Giấc mơ sản xuất quà tặng từ vỏ trai, sò, ốc bắt đầu từ đó... Thứ ba, trong đại dịch Covid-19 vừa qua, khi thị trường xuất khẩu ngừng trệ, tôi đã dành thời gian để tập trung nghiên cứu hoàn thiện một số sản phẩm đã ấp ủ gần mười năm qua nhưng vẫn còn dang dở. Đây cũng là cách ứng biến để công nhân vẫn có việc và máy móc vẫn được hoạt động.
Đúng như Lidewij Edelkoort - một trong những chuyên gia nổi tiếng thế giới cũng là nhà sáng lập và Giám đốc điều hành của Trend Union từ năm 1986 đến nay - từng chia sẻ rằng, virus Corona tặng chúng ta “trang giấy trắng cho một khởi đầu mới”. Và chúng tôi đã có một khởi đầu mới giữa đại dịch bằng việc ra mắt Công ty TNHH BLUSaigon (thành viên của Công ty TNHH nút áo Tôn Văn) và “chào sân” với hai sản phẩm chủ lực là bút ngọc trai và nữ trang bằng xà cừ với mục đích tăng thêm các sản phẩm quà tặng cho du lịch Việt Nam. Các sản phẩm này đều trải qua hàng chục công đoạn thủ công tỉ mỉ từ những nghệ nhân Việt. Riêng chiếc bút ngọc trai khảm xà cừ, mạ vàng được xem là sản phẩm cao cấp.
Sau hơn mười năm mày mò, sản xuất thử, đến đầu tháng 10-2020 đã có những cây bút mà tôi tin là khách hàng trong và ngoài nước đều vui vẻ đón nhận.
Tôi chọn tên thương hiệu là BLUSaigon vì dễ đọc, gần gũi. BLU(E) là màu xanh của trời biển bao la, của môi trường trong lành, sạch đẹp. Sài Gòn là vùng đất kỷ niệm lịch sử nổi tiếng với bạn bè năm châu.
Tôi quan niệm cây bút là thứ gắn liền với đời người. Nét chữ đầu tiên, cánh thư đầu tiên, giao kết đầu tiên, tất cả khởi đầu từ cây bút. Nhưng quan trọng hơn, bút là công cụ giúp ta ghi lại mọi điều diễn ra trong cuộc sống.
Chúng tôi đang nỗ lực từng ngày để tương lai không xa mọi doanh nhân sẽ tự tin giắt trên túi áo một cây bút ngọc trai BLUSaigon handmade in Việt Nam, đẹp và sang trọng không kém như họ đã trân quý bút của thương hiệu nổi tiếng khác”.
Tôn Nữ Xuân Quyên, Giám đốc Công ty BLUSaigon, cho rằng bút ngọc trai có tiềm năng trở thành sản phẩm quà tặng quốc gia, cũng như khả năng mang lại lợi nhuận cao với thị trường bút viết cao cấp trên thế giới lên tới 400 tỉ đô la cùng lợi nhuận lên tới 400 triệu đô la mỗi năm. Và BLUSaigon nhắm đến doanh số 200 tỉ đồng/năm là khả thi, không hề mơ mộng. Ngoài ra còn có mảng trang sức, ốp tường cho nhà ở, trung tâm thương mại cũng sẽ mang về doanh số tốt. Trong suốt 25 năm qua gia đình Xuân Quyên đã đi khắp Việt Nam, Indonesia, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Úc… để tạo ra mạng lưới cung cấp nguyên vật liệu trên toàn cầu, để không bao giờ bị động cả về số lượng và chất lượng. Việt Nam có 3.350 ki lô mét đường bờ biển đẹp và dài, các sản vật từ biển rất nhiều, lịch sử của nghề khảm trai đã có trên một ngàn năm, do đó họ tự tin ngoài sản phẩm bút khảm trai, họ còn có thể mở rộng sản xuất đồ trang sức, đồ trang trí, khung tranh... mà không phải lo gì về vấn đề nguyên liệu.
Có thể BLUSaigon mất khoảng 25-35 năm mới tạo nên một thương hiệu thực sự đẳng cấp của Việt Nam, nhưng điều cô quan tâm hơn là sự kế thừa thế hệ. Như người ta hay nói “nhà tôi ba đời làm sản phẩm khảm trai”, cô cũng hy vọng BLUSaigon trở thành một trong những công ty của Việt Nam được phát triển qua bốn, năm thế hệ... Một di sản được kế thừa và tiếp nối, đối với cô chính là sự khẳng định quý giá nhất. Xuân Quyên, 33 tuổi, luôn ấp ủ ước mơ đưa sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ vỏ sò, vỏ ốc trở thành quà tặng đặc sản của Việt Nam cho giới thành đạt và bạn bè thế giới - một mơ ước chân thành và đang dần thành sự thật.
