(KTSG Online) – Chiều ngày 26-11, trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Mùa thu đã diễn ra phiên đối thoại giữa Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng ông Stephan Mergenthaler, Giám đốc Điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF).
- Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2025: ‘tiệc trà’ bàn chuyện thúc đẩy lợi ích của TPHCM
- Khai mạc Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2025: Giới trẻ sẽ dẫn dắt chuyển đổi số và xanh
- TPHCM tăng tốc đón ‘bình minh của nền kinh tế thông minh’
Chìa khóa nào cho mục tiêu 2045?
Trước câu hỏi mở đầu của đại diện WEF về những quyết định quan trọng đưa ra hôm nay để đạt tầm nhìn Việt Nam trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045, Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ Việt Nam nhìn lại quá khứ nhưng là để xây dựng tương lai tốt hơn, tôn trọng sự khác biệt và hướng đến tương lai.
Trong chặng đường qua, Việt Nam nhờ phát triển nông nghiệp mà xóa đói giảm nghèo, nhờ công nghiệp trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình. Còn phát triển khoa học công nghệ sẽ là động lực then chốt đưa Việt Nam trở thành nước thu nhập cao. "Mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2045 là thách thức, nhưng không thể không làm”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Một điểm thú vị hiện nay là trong khi tăng trưởng thế giới chậm lại thì Việt Nam đi lên, trong khi nợ công thế giới tăng cao thì Việt Nam giảm. Quy mô nền kinh tế tăng, bình quân đầu người cũng tăng, ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, vị thế uy tín tăng. Vậy điều gì đã giúp Việt Nam vượt qua khó khăn và đi ngược với thế giới, Thủ tướng đặt lại vấn đề.
Theo người đứng đầu Chính phủ, các yếu tố giúp Việt Nam có nền tảng vững chắc để vượt qua khó khăn là từ ổn định chính trị, đoàn kết dân tộc, sức mạnh từ nhân dân; đồng thời kết hợp từ sự kiên trì các đường lối độc lập tự chủ, xây dựng nền kinh tế tự cường.
Giám đốc Điều hành của WEF tiếp nối bằng câu hỏi về “chiến lược kép” gồm chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, đây cũng là chủ đề của Diễn đàn Kinh tế Mùa thu năm nay, được xem là chìa khóa tăng trưởng dài hạn của Việt Nam.
Theo Thủ tướng, chiến lược then chốt để đạt được mục tiêu 2045 là chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. Chuyển đổi “kép” được xác định là lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu. Cả “xanh” và “số” có quan hệ mật thiết và là hai mặt song song của một quá trình.
Nhưng muốn chuyển đổi xanh và số, người đứng đầu Chính phủ cũng nhìn nhận trước hết phải nâng cao nhận thức, xác định tầm quan trọng của chuyển đổi kép trong qua trình phát triển nhanh và bền vững, để từ đó chuyển thành hành động bằng các giải pháp cụ thể, khả thi.
Vấn đề nữa là nguồn lực, phải có cơ chế chính sách để huy động nguồn lực. Nhà nước sẽ giữ vai trò dẫn dắt, huy động nguồn lực xã hội, như hợp tác công tư. Xác định kinh tế nhà nước là chủ đạo, còn kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của phát triển kinh tế.
Hiện Việt Nam đang triển khai ba đột phá chiến lược để đạt mục tiêu trên. Thứ nhất là đột phá về thể chế, thứ hai là đột phá về hạ tầng chiến lược, bao gồm hạ tầng giao thông, hạ tầng số và hạ tầng xanh. Thứ ba là đột phá về nguồn nhân lực chất lượng cao.
Các đột phá này giúp bảo đảm môi trường cạnh tranh lành mạnh, minh bạch, đồng thời giảm chi phí đầu vào cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời giúp doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Ứng xử với doanh nghiệp nhỏ và người trẻ
Đại diện WEF cũng dành riêng hai câu hỏi về cách ứng xử của Việt Nam với các doanh nghiệp quy mô nhỏ, bao gồm các SMEs, các startup, đồng thời với giới trẻ, là nhóm dễ tổn thương trong bổi cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng như hiện nay.
Về doanh nghiệp nhỏ, Thủ tướng nói rằng Việt Nam vừa ban hành Nghị quyết 68 về kinh tế tư nhân, là động lực quan trọng nhất trong nền kinh tế. “Khởi nghiệp cũng là mối quan tâm của chính phủ, với rất nhiều chương trình dành riêng hỗ trợ về pháp lý, nguồn lực, tư duy và cách làm để họ tự tin, tham gia khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo nhiều hơn. Đây là nguồn lực lớn cần thúc đẩy”, Thủ tướng nói.
Trong thời gian qua, Việt Nam có rất nhiều đổi mới, từ chuyển đổi số, xanh, hội nhập, kinh tế tư nhân, kinh tế nhà nước, năng lượng, giáo dục, y tế, văn hóa…là các nền tảng chính sách, nhưng trong đó thì con người vẫn là nguồn lực cho sự phát triển, trong đó có thế hệ trẻ.
Thủ tướng nhấn mạnh thông điệp của Việt Nam là sẽ giúp người trẻ nâng cao nhận thức trong kỷ nguyên mới, như vấn đề chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số.
Thứ hai là tạo cơ hội bằng thể chế người trẻ được thỏa sức sáng tạo trong không gian mà nhà nước gọi là kiến tạo, tiên phong trong xu hướng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số. Thứ ba là tạo nền tảng kiến thức, thông qua chính sách đào tạo, giáo dục, để nâng cao năng lực theo quan điểm “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Chính phủ cũng quan tâm đến vấn đề hỗ trợ khởi nghiệp, khi người trẻ chưa có nguồn lực đủ lớn, thông qua việc giảm thuế, phí, lãi suất, các hỗ trợ liên quan đến nguồn nhân lực, thu hút nhân tại. Cuối cùng là tạo ra không gian để kết nối với thế hệ trẻ trên thế giới về chia sẻ ý tưởng, kinh nghiệm, có cả thành công và thất bại.
Từ Việt Nam nhìn ra khu vực và thế giới: chìa khóa là “đối thoại”
Đại diện WEF cũng đặt câu hỏi vĩ mô về vị trí của Việt Nam trong khu vực ASEAN, cũng như tầm nhìn rộng hơn ở toàn cầu.
Người đứng đầu Chính phủ cho rằng sự phát triển của Việt Nam không tách rời khu vực. ASEAN là khu vực năng động và tâm điểm tăng trưởng trong nhiều thập kỷ qua. Tuyên ngôn của khu vực này là đoàn kết thống nhất trong đa dạng, phát huy tối đa giá trị cốt lõi và bản sắc dân tộc.
Định hướng năm 2045 sẽ thành khu vực phát triển, nhưng để được như vậy thì đoàn kết thống nhất được xem là yếu tố quan trọng nhất. “Chỗ nào có xung đột thì chỗ đó có đói nghèo. ASEAN cũng thế, muốn phát triển được thì phải có ổn định về chính trị, đoàn kết mới có sự ổn định”, ông Chính nói.
Yếu tố quan trọng thứ hai là hợp tác và chia sẻ, khai thác tiềm năng khác biệt, cơ hội và lợi thế cạnh tranh của từng quốc gia, biến thành lợi thế chung của cả khu vực. Điều này cần sự hợp tác, Thủ tướng nhấn mạnh thêm.
Điểm thứ ba là cần tiến cùng thời đại, kết hợp sức mạnh của khu vực với khoa học công nghệ hiện nay. Chẳng hạn như có cơ sở dữ liệu chung, phát triển trí tuệ nhân tạo chung. Hiện vấn đề lưới điện xanh, tiến tới hạ tầng số dùng chung cho ASEAN đến năm 2045 đã có đề cập đến, thống nhất tại Hội nghị ở Malaysia vào tháng 10 qua. Văn hóa ASEAN cũng rất đa dạng, nhưng làm sao để khai thác tối đa yếu tố văn hóa trở thành sức mạnh của ASEAN, để từ đó phát triển thành công nghiệp văn hóa, giải trí.
Giữa thế giới ngày nay có nhiều mâu thuẫn và căng thẳng, việc hợp tác và duy trì hợp tác cũng đang là vấn đề đặt ra, theo đại diện WEF.
Trả lời vấn đề này, Thủ tướng cho rằng chìa khóa giải quyết các xung đột và mâu thuẫn nằm ở câu chuyện đối thoại, đúng như tinh thần được nêu lên tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở DAVOS.
Mọi xung đột giải quyết bằng đối thoại, luật lệ, hiến chương Liên Hợp Quốc, nên đối thoại hiện nay là rất quan trọng và cần thiết, là động lực có tính lan toả. “Đối thoại là để củng cố lòng tin, nhưng để đối thoại được thì phải kích hoạt được giá trị chung của các dân tộc trên thế giới”, Thủ tướng nói.
TPHCM và WEF đưa ra tuyên bố chung
Chiều ngày 26-11, tại Phiên chính thức Diễn đàn Kinh tế mùa Thu năm 2025, TPHCM và Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đã ra Tuyên bố chung về sáng kiến thúc đẩy sản xuất thông minh và chuyển đổi công nghiệp có trách nhiệm tại Việt Nam.
Theo đó, hai bên nhất trí cùng nhau thực hiện sáng kiến thúc đẩy sản xuất thông minh và chuyển đổi công nghiệp có trách nhiệm tại TPHCM nói riêng, Việt Nam nói chung trên cơ sở phù hợp, qua đó đóng góp vào quá trình phát triển Hệ điều hành Lighthouse (Lighthouse OS) ở phạm vi toàn cầu.
Hỗ trợ chiến lược về sản xuất thông minh và triển khai thí điểm tại TPHCM, Việt Nam thông qua các công cụ thực tiễn, triển khai những hoạt động nâng cao năng lực và chia sẻ tri thức.
Trung tâm Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 tại TPHCM (HCMC C4IR) và Trung tâm Sản xuất tiên tiến và Chuỗi cung ứng của WEF (AMSC) được giao phối hợp xây dựng kế hoạch và triển khai các hoạt động thuộc sáng kiến Lighthouse OS tại Việt Nam.
Tuyên bố chung giữa TP.HCM và WEF là cột mốc quan trọng khẳng định vị thế của TP.HCM và Việt Nam như một đối tác đồng kiến tạo trong các sáng kiến toàn cầu do WEF dẫn dắt, phản ánh vị thế mới của Việt Nam và TPHCM trong mạng lưới hợp tác quốc tế.
