(KTSG) - Amazon hiện là công ty tuyển dụng nhiều người vào hàng thứ hai ở Mỹ, chỉ sau chuỗi siêu thị Walmart. Amazon có khoảng 1,2 triệu nhân viên, so với 1,6 triệu nhân viên của Walmart. Thế nhưng, theo tường thuật của tờ New York Times, giới điều hành Amazon đang lên kế hoạch thay thế đến 600.000 chỗ làm bằng robot trước năm 2033.
- Apple lần đầu sản xuất thiết bị AI, robot để bàn tại Việt Nam
- Bước vào kỷ nguyên chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo và robotics
Nói đúng ra, hàng năm Amazon đều phải tuyển thêm người tương ứng với mức độ tăng trưởng nhưng theo kế hoạch mới, thay vì tuyển thêm 160.000 người từ nay đến năm 2027, họ sẽ dùng robot thay chân con người bằng xương bằng thịt.
Lý do? Làm được việc này, Amazon sẽ tiết kiệm 30 xu cho mỗi món hàng họ lựa ra, đóng gói và gửi cho khách mua.
Vì tin tưởng kế hoạch triển khai robot thay công nhân sẽ thành công nên Amazon đang lên kế hoạch giảm nhẹ tác động ở những cộng đồng con người mất việc làm vào tay máy móc. Những tài liệu nội bộ của Amazon tránh dùng các từ như “AI”, “tự động hóa” thay vào đó là cụm từ “công nghệ tiên tiến”; họ thay từ “robot” bằng từ “cobot” - ý nói sẽ có sự hợp tác giữa máy và người.
Trước mắt, Amazon phản bác nội dung tờ New York Times đăng tải, nói rằng thông tin chưa đầy đủ, không phản ánh chiến lược tuyển dụng của Amazon trong tương lai. Họ nhấn mạnh, ngay trong mùa mua sắm dịp lễ cuối năm họ có kế hoạch tuyển thêm đến 250.000 người nhưng không nói rõ đây chỉ là công việc thời vụ hay việc làm lâu dài.
Giáo sư Daron Acemoglu của trường MIT, người đoạt giải Nobel kinh tế năm ngoái, cho rằng Amazon có động cơ tự động hóa mạnh nhất và nếu họ thành công các hãng khác, cũng sử dụng nhiều lao động như Walmart, UPS sẽ làm theo. Nếu được triển khai, các hãng tuyển dụng nhiều người nhất hiện nay sẽ biến thành “nơi hủy diệt công ăn việc làm lớn nhất”.
Thật ra, quá trình tự động hóa ở Amazon đã bắt đầu từ lâu, từ thời nhà sáng lập Jeff Bezos còn điều hành. Nỗ lực đầu tiên của Amazon trong địa hạt này là mua lại hãng chế tạo robot Kiva vào năm 2012 với giá 775 triệu đô la. Từ đó mô hình hoạt động của Amazon thay đổi hẳn - công nhân không còn phải chạy tới chạy lui cả mấy chục cây số mỗi ngày để lấy hàng trên các kệ trong kho hàng. Các con robot hình thù như một chiếc hộp chạy khắp nhà kho, lấy hàng trao đến tận tay nhân viên. Hiện nay Amazon có hơn 1 triệu con robot ở các cơ sở toàn cầu.
Năm ngoái Amazon khai trương kho hàng tiên tiến nhất của họ tại Shreveport, Louisiana như một mẫu hình nhà kho tương lai. Họ sử dụng 1.000 con robot ở Shreveport nhờ thế lượng người tuyển dụng ít hơn ở nhà kho này; sang năm Amazon sẽ tăng lượng robot ở đây lên và số người tuyển dụng chỉ còn một nửa. Amazon dự tính sẽ sao chép mô hình Shreveport ra chừng 40 cơ sở trước năm 2027, cả với nhà kho mới và nâng cấp nhà kho cũ. Theo tài liệu nội bộ của Amazon, một kho hàng cũ ở Atlanta hiện tuyển dụng 4.000 nhân viên, nhưng khi được nâng cấp với nhiều hệ thống robot kho hàng sẽ xử lý lượng hàng nhiều hơn hiện nay chừng 10% nhưng số lượng nhân viên sẽ giảm chừng 1.200 người.
Việc chuyển hướng của Amazon, từ chú trọng đến tăng trưởng sang nâng cao hiệu quả, bắt đầu từ CEO Andy Jassy, người lên thay Jeff Bezos vào năm 2021. Hiệu quả, với họ, trước mắt là cắt giảm chi phí, cụ thể là chi phí tiền lương cho nhân viên. Bên cạnh các công nhân làm việc trong các nhà kho, Amazon cũng đang có kế hoạch giảm đến 30.000 người trong các bộ phận quản lý. Nếu việc làm tay chân bị giảm do robot thì việc làm quản lý bị cắt vì AI.
Các robot của Amazon đều có tên gọi cụ thể, như Hercules dùng để di chuyển các vật nặng, Pegasus chuyên vận chuyển và sắp xếp các gói hàng. Nhiều robot chỉ là một cánh tay như Robin và Sparrow, dùng trong đóng gói, Cardinal dùng để xếp các kiện hàng đã đóng gói lên xe đẩy. Một robot trông như con rùa được đặt tên Proteus sẽ luồn dưới các xe đẩy này và chở chúng đến khu chuyển hàng đi. Có những con robot rất nhỏ với nhiệm vụ rất đơn giản như dán nhãn lên gói hàng nhưng rất tinh vi vì chúng cần di chuyển theo nhiều hướng để dán chính xác đến 3.000 gói hàng trong mỗi giờ.
