(KTSG Online) - Các chuyên gia cảnh báo, dù xe chạy diesel vẫn là nguồn phát thải lớn nhưng Việt Nam chưa có quy chuẩn cho dung dịch xử lý NOx (DEF) và nhân lực quan trắc còn thiếu.
- Lộ trình áp dụng chuẩn khí thải ô tô từ tháng 3 năm sau
- Khi nào ô tô trên cả nước bắt đầu bị kiểm soát khí thải theo chuẩn mới?
Sáng 4-12, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng quốc gia Việt Nam (Petrovietnam - PVN) phối hợp với đơn vị thành viên tổ chức Hội thảo "Giảm thiểu ô nhiễm từ khí thải phương tiện giao thông sử dụng động cơ diesel: Thực trạng và giải pháp tại khu vực Đông Nam Bộ".
Hội thảo lần này tập trung vào nhóm phương tiện chạy diesel và các chất ô nhiễm đặc trưng phát sinh từ loại động cơ này, nhằm tìm ra giải pháp phù hợp cho khu vực đô thị.
Ths. Bùi Học Phi, Chi cục Bảo vệ môi trường miền Nam, Cục Môi trường, cho hay giao thông vận tải, đặc biệt xe dùng động cơ diesel, được xác định là một trong những nguồn phát thải lớn nhất.
Khí thải diesel chứa nhiều chất độc hại như HC, CO, NOx và bụi PM. Trong đó, NOx là tiền chất tạo ra PM2.5 và ozone, hai tác nhân làm suy giảm mạnh chất lượng không khí đô thị.
Mặc dù vậy, việc kiểm soát lại gặp nhiều hạn chế. Công tác quan trắc và quản lý chất lượng không khí thiếu cả nhân lực lẫn kinh phí, trong khi trách nhiệm quản lý nguồn thải bị chia nhỏ giữa nhiều ngành và địa phương, khiến hiệu quả phối hợp chưa cao.
ThS. Trần Vĩnh Lộc, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng của Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo), cho hay, Việt Nam cũng chưa có quy chuẩn, tiêu chuẩn riêng cho dung dịch xử lý NOx (DEF) dùng trong động cơ diesel. Vì vậy, việc kiểm soát chất lượng sản phẩm trên thị trường vẫn còn “khoảng trống”.
Mới nhất, Chính phủ cũng đã ban hành Quyết định số 43/2025, quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe ô tô tham gia giao thông đường bộ. Vì vậy, việc ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn là rất cần thiết.
Ngoài việc hạn chế xe gây ô nhiễm, các công nghệ xử lý khí thải chính là “lá chắn” quan trọng, có thể cắt giảm hơn 90% chất độc hại từ động cơ diesel.
Một số giải pháp được đưa ra tại hội thảo như hệ thống EGR (đưa 1 phần khí thải trở lại buồng đốt để làm mát quá trình cháy, giảm lượng NOx); bộ xúc tác DOC (biến HC và CO thành chất ít độc hơn); bộ lọc DPF (giữ lại gần hết bụi mịn PM) và hệ thống SCR (sử dụng dung dịch DEF).
Để kiểm soát khí thải diesel hiệu quả, các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần sớm hoàn thiện khung pháp lý, bao gồm ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) và Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) riêng cho dung dịch DEF, nhằm kiểm soát chất lượng trên thị trường.
Bên cạnh đó, công tác giám sát và chế tài cần được siết chặt. Các cơ quan quản lý cần ban hành quy định kiểm tra, xử phạt nghiêm hành vi vô hiệu hóa hệ thống SCR và việc sử dụng, sản xuất hay kinh doanh DEF không đạt chuẩn.
Cơ chế giám sát chất lượng cũng cần được thiết lập đồng bộ ở cả ba khâu: sản xuất, phân phối và đại lý.
Ngoài ra, cần có chính sách hỗ trợ để khuyến khích sản xuất và sử dụng DEF trong nước. Với các phương tiện cũ chưa được trang bị hệ thống xử lý khí thải, nên có cơ chế hỗ trợ lắp thêm thiết bị phù hợp nhằm giảm phát thải và cải thiện chất lượng không khí.
 và nhân lực quan trắc còn thiếu.){kind=link}