Thái Lan bành trướng về năng lượng tái tạo ở Đông Nam Á
Chánh Tài
 |
| Một trang trại điện mặt trời ở tỉnh Phetchaburi, Thái Lan. Ảnh: Reuters |
(TBKTSG Online) - Thái Lan đang gặt hái thành quả của hai thập kỷ thực hiện các chính sách hỗ trợ ngành năng lượng khi các công ty của quốc gia này đang thâm nhập và bành trướng mảng năng lượng tái tạo khắp Đông Nam Á, theo Reuters.
Đón đầu nhu cầu tiêu thụ điện ở ASEAN
Các công ty năng lượng Thái Lan được hưởng lợi nhờ nhu cầu điện gia tăng khi kinh tế phát triển, nhờ giá dầu khí phục hồi sau cú lao dốc cách đây ba năm và nhờ các công nghệ mang tính cạnh tranh trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.
Các chính sách cải cách năng lượng được thực hiện trong thời gian dài đã biến tập đoàn dầu khí nhà nước Thái Lan PT trở thành một nhà sản xuất dầu khí quốc tế thành công. Các chính sách này cũng giúp thúc đẩy sự phát triển của công ty điện lực nhà nước Thái Lan Electricity Generating và sự ra đời của các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực năng lượng tái tạo như Energy Absolute.
Theo công ty nghiên cứu thị trường Statista, 10 nước thành viên của ASEAN có lực lượng dân số tổng cộng hơn 600 triệu người với tổng GDP mỗi năm gần 3.000 tỉ đô la Mỹ.
Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cho biết mức tiêu thụ năng lượng của ASEAN tăng 60% trong 15 năm qua. IEA dự báo nhu cầu năng lượng của ASEAN có thể tăng thêm 66% nữa vào năm 2040.
Để đón đầu mức tiêu thụ điện tăng trưởng bùng nổ này, nhiều công ty năng lượng của Thái Lan nhanh chóng mở rộng hoạt động kinh doanh ra khu vực ASEAN và bên ngoài khu vực bao gồm công ty điện lực B.Grimm Power, đang có các nhà máy sản xuất điện ở Việt Nam và Lào hoặc công ty điện lực Banpu Power, đang xây dựng một nhà máy nhiệt điện than ở Trung Quốc.
Sự bành trướng đó đã giúp các cổ phiếu của các công ty năng lượng thăng hoa trên thị trường chứng khoán Thái Lan. Giá cổ phiếu của các công ty này đã tăng gần 75% kể từ đầu năm 2016 trong khi chỉ số chứng khoán SET của Thái Lan chỉ tăng phân nửa mức đó
Trong hai năm 2016 và 2017, các công ty năng lượng Thái Lan huy động được hơn 2 tỉ đô la Mỹ từ các đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO).
Tháng 12 năm ngoái, công ty năng lượng lớn thứ ba Thái Lan Gulf Energy thực hiện đợt IPO lớn nhất trong vòng một thập kỷ ở Thái Lan, thu về 733 triệu đô la Mỹ. Gulf Energy kỳ vọng doanh thu của công ty sẽ tăng 18% trong năm nay, một phần là nhờ dự án đầu tư năng lượng mặt trời ở Việt Nam. Công ty cho biết sẽ sử dụng vốn huy động được từ đợt IPO để trả nợ và đầu tư cho các nhà máy sản xuất điện mới trong khu vực Đông Nam Á.
Hệ sinh thái hỗ trợ tăng trưởng
Chính sách cải cách ngành năng lượng của chính phủ Thái Lan, được tiến hành từ thập niên 1990, “đã tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ tăng trưởng cho các công ty năng lượng Thái Lan”, Maria Lapiz, Giám đốc Phòng nghiên cứu của công ty chứng khoán Maybank Kim Eng Securities, nói.
Vào thời điểm thập niên 1990, chính phủ Thái Lan bắt đầu cho phép các công ty sản xuất điện quy mô nhỏ (1-90 MW), được bán điện thẳng vào mạng lưới điện quốc gia. Thái Lan cũng sớm ủng hộ các dự án điện khí mà giờ đây đang chiếm 60% tổng công suất điện của Thái Lan.
Vào năm 2012, Thái Lan là một trong những nước đầu tiên của châu Á giới thiệu chính sách hỗ trợ giá bán điện được sản xuất từ nguồn năng lượng mặt trời (feed-in tariffs), cho phép các công ty phát triển năng lượng mặt trời được trả thêm các khoản tiền bên ngoài giá bán điện bình thường khi bán điện cho nhà nước. Các chính sách tương tự cũng được áp dụng cho các lĩnh vực năng lượng tái tạo khác như điện gió, điện sinh khối, thủy điện quy mô nhỏ.
Việc chính phủ Thái Lan quyết định phần hóa tập đoàn dầu khí nhà nước PTT cũng đã tạo ra một cú huých cho ngành năng lượng.
Giờ đây chính phủ Thái Lan nắm giữ 51% cổ phần ở PTT, đang vận hành như một công ty tư nhân và ít chịu sự can thiệp chính trị so với các tập đoàn dầu khí nhà nước khác như Petronas (Malaysia) hay Pertamina (Indonesia).
“PTT được cổ phần hóa vào năm 2001 và điều này đã giúp thúc đẩy tăng trưởng trong ngành năng lượng từ các hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí cho đến hóa dầu đồng thời cũng giúp phát triển thị trường vốn của Thái Lan”, Lapiz nói.
Xu hướng tăng trưởng thể hiện rõ rệt nhất trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, nơi Thái Lan trở thành thành nước đầu tiên của Đông Nam Á lọt vào tốp 15 nhà sản xuất điện mặt trời lớn nhất thế giới, theo Cơ quan Năng lượng tái tạo quốc tế (IRENA).
“Thái Lan bắt đầu phát triển năng lưới tái tạo sớm hơn nhiều so với các nước trong khu vực”, Thidasiri Srisamith, Giám đốc đầu tư của công ty Kasikorn Asset Management nói.
Nhờ khởi động sớm và có quan hệ tốt với các nước láng giềng, Thái Lan sẽ là “một người dẫn đầu về năng lượng tái tạo ở Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam và sẽ tiếp tục mở rộng đầu tư vào những nước này. Cụ thể như Công ty phát triển điện mặt trời lớn nhất Thái Lan Superblock đang chuẩn vươn ra ngoài Thái Lan với kế hoạch đầu tư gần 1,8 tỉ đô la Mỹ vào các trang trại điện gió ở Việt Nam.
Trong khi đó, công ty phát triển điện gió lớn nhất Thái Lan Wind Energy Holdings đang có kế hoạch đầu tư vào các lĩnh vực điện mặt trời, điện sinh khối và thủy điện để nâng cao công suất sản xuất điện không chỉ ở trong nước mà còn ở Việt Nam, Campuchia, Lào, Myanmar, Bangladesh và Úc.
Trong lĩnh vực dầu khí, công ty khai thác và thăm dò PTT (PTTEP) thuộc tập đoàn PTT đang nhắm đến các dự án dầu khí ở trong khu vực lần đầu tiên trong nhiều năm. Nắm trong tay 4,5 tỉ đô la Mỹ tiền mặt, PTTEP sẵn sàng đầu tư trong nước cũng như ở nước ngoài.
Trả lời báo chí vào cuối năm ngoái, ông Phongsthorn Thavisin, Chủ tịch của PTTEP cho biết công ty đang tìm kiếm cơ hội đầu tư ở các nước Myanmar, Indonesia và Malaysia. Hiện PTTEP có một dự án hợp tác khai thác khí đốt với tập đoàn dầu khí nhà nước Malaysia Petronas.
Mời xem thêm:
