Mỗi năm có đôi ba ngày phụ nữ…

Mỗi năm có đôi ba ngày phụ nữ...

Trúc Giang

(TBKTSG) - “Ngày Quốc tế phụ nữ” 8-3 đã tới. Thường thì vào ngày này, nhiều người nữ giới sẽ được tặng hoa, tặng quà, được sự quan tâm, chăm sóc từ người thân, đồng nghiệp, bạn bè... Những năm gần đây, một số cơ quan còn tổ chức nấu ăn, chơi trò chơi hoặc đi dã ngoại. Tại những sự kiện đó, phụ nữ là những người được thụ hưởng, và nam giới thì được dịp trổ tài. Ở nhiều gia đình, các bà, các cô không phải làm việc nhà mà được các ông làm thay, hoặc cả nhà đi ra ngoài ăn để các bà các cô có dịp rời khỏi bếp núc...

Phụ nữ Việt Nam còn có thêm ngày 20-10. Thành ra trong năm có ít nhất hai ngày phụ nữ được yêu thương, chăm sóc.

Thực ra, đi xe buýt hàng ngày, nhiều người vẫn chứng kiến phụ nữ được nhường chỗ ngồi; đi thang máy ở những nơi đông đúc, phụ nữ cũng được ưu tiên vào lượt trước... Ở Học viện cán bộ TPHCM, có dạo, người ta tạo khu vực để xe dành riêng cho phụ nữ mang thai... Và nếu trong quá khứ, nhiều gia đình ảnh hưởng quan niệm “nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô” thì nay những nhà chỉ có một bề gái nhiều khi lại được khen chuộng...

Trên thực tế, phụ nữ ngày càng khẳng định vai trò của mình trong xã hội. Theo một nghiên cứu hồi năm 2019 về chủ đề “Phụ nữ trong kinh doanh” do Grant Thornton thực hiện, tỷ lệ phụ nữ tham gia ban lãnh đạo cấp cao của các doanh nghiệp tại khu vực châu Á khá cao: Philippines với 37,46%, Việt Nam 36%, Singapore 33,04%, Hàn Quốc 29,89%, Malaysia 22,68%, Thái Lan 19,39%, Nhật Bản 15,43%... Cũng theo khảo sát này, tại Việt Nam, bốn vị trí hàng đầu thường được phụ nữ đảm nhận trong doanh nghiệp là giám đốc tài chính (36%), giám đốc điều hành (30%), giám đốc nhân sự và giám đốc tiếp thị (25%).

Nếu xét ở các lĩnh vực như quản lý cơ quan hành chính, cơ quan đảng, đoàn thể, các đơn vị sự nghiệp..., có thể thấy tỷ lệ nữ tham gia ban lãnh đạo ngày càng cao hơn. Số nhân vật nữ có uy tín trong xã hội như doanh nhân thành đạt, nhà khoa học nổi tiếng, nghệ sĩ, nhà văn... cũng ngày càng nhiều. Đặc biệt, một số vị trí trước đây hoàn toàn vắng bóng phụ nữ thì bây giờ phụ nữ đã có mặt, như nữ cơ trưởng, nữ sĩ quan cấp tướng...

Nhưng trong khi vấn đề bình đẳng giới ngày càng được nâng cao thì mặt khác, một số biểu hiện coi rẻ phụ nữ vẫn khá phổ biến. Dường như vẫn có sự kỳ thị nhất định trong nhìn nhận năng lực lãnh đạo hoặc quản lý của phụ nữ, thể hiện qua việc nhiều nữ ứng cử viên các kỳ bầu cử thường bị gạch tên. Một số cái tên thành đạt đâu đó vẫn có những ý kiến cho là do “có đại gia chống lưng” hoặc “thừa hưởng sự nghiệp của gia đình”. Đôi lúc, một số phụ nữ hoạt động trong những lĩnh vực như tiếp viên hay trong giới show biz bị gọi là “chân dài” với hàm ý thiếu tôn trọng... Tệ hơn, nạn bạo hành phụ nữ, nhất là việc buôn bán và xâm hại tình dục vẫn diễn ra thường xuyên, cả với trẻ em gái.

Kể cả việc tổ chức rầm rộ các hoạt động nhân ngày 8-3 hay 20-10, cách nào đó nó cho thấy rằng nhiều ngày khác phụ nữ vốn chưa được đối xử bình đẳng. Tôi vẫn nghĩ rằng chừng nào vẫn còn sự phân biệt trong tuyển dụng lao động, trong việc trả lương, xét tuổi về hưu..., chừng nào còn hạn chế đề bạt, bổ nhiệm, bỏ phiếu cho nữ giới, chừng nào vẫn còn nhiều người quan niệm gia đình phải có con trai nối dõi, vẫn xem phụ nữ là công cụ mua vui của đàn ông thì chừng đó, bình đẳng giới vẫn chưa đầy đủ.

Dĩ nhiên, giới nữ trước tiên phải khẳng định vai trò và vị trí của mình, không tỏ ra khác biệt về năng lực, trình độ, mức độ cống hiến so với nam giới, nhất là không tự ti về giới. Nói cách nào đó, thay vì quá hào hứng với hoa, với quà trong ngày 8-3 hay 20-10, phụ nữ cần tự thấy mỗi ngày đều là ngày phụ nữ. Xã hội cũng không nên ứng xử như thể mỗi năm chỉ có đôi ba ngày dành cho phụ nữ. Khi ấy, phụ nữ mới thực sự được giải phóng, bình đẳng giới mới đầy đủ ý nghĩa.