(KTSG Online) - Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025 và điều chuyển 17.146 tỉ đồng đã bố trí cho Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) về các địa phương để triển khai dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 3 TPHCM.
Giảm tải giao thông liên tỉnh qua TPHCM
Chính phủ vừa gửi Quốc hội tờ trình báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 3 TPHCM.
Vành đai 3 TPHCM dự kiến dài 76 km, với đoạn qua TPHCM 47,5 km, Đồng Nai 11 km, Bình Dương 10,7 km, Long An 6,8 km. Dự án có quy mô 4 làn xe, tốc độ 80 km/g, bề rộng mặt cắt ngang 19,75 m.
Các đoạn qua khu đô thị, dân cư sẽ có đường song hành, mỗi bên 2-3 làn xe. Tiến độ thực hiện dự án 2022-2027.
Chính phủ cho rằng việc đầu tư phát triển đường bộ cao tốc là tất yếu, tạo động lực để phát triển kinh tế - xã hội, theo kinh nghiệm các nước trong khu vực và thế giới.
Ngoài ra, Việt Nam mới có 1.163 km cao tốc tính từ thời điểm xây dựng tuyến cao tốc đầu tiên (2004), chưa hoàn thành mục tiêu năm 2020 có 2.000 km cao tốc. Còn tuyến vành đai vùng TPHCM chưa được đầu tư.
Với vai trò là đường vành đai liên vùng, việc đầu tư, khai thác vành đai 3 TPHCM, theo Chính phủ, sẽ làm tăng khả năng kết nối các tuyến đường bộ hướng tâm, giữa các địa phương của vùng TPHCM, góp phần mở rộng không gian và động lực phát triển.
“Tuyến đường được đưa vào sử dụng sẽ kết nối thế trận khu vực phòng thủ các địa phương lân cận và TPHCM”, Chính phủ phân tích.
Cũng theo Chính phủ, hiện các tuyến cao tốc TPHCM - Trung Lương, TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, các tuyến quốc lộ hướng tâm đều quá tải, nhất là vào giờ cao điểm. Thời gian tới khi sân bay Long Thành khai thác, Tân Sơn Nhất được nâng công suất, cùng với gia tăng dân số ở TPHCM và các vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, hạ tầng giao thông khu vực sẽ càng quá tải.
Vì vậy, việc đầu tư hoàn thành tuyến vành đai sẽ góp phần giảm áp lực với khu vực nội đô, hạn chế ách tắc giao thông, giảm khí thải ô nhiễm.
Việc xây dựng tuyến vành đai 3 khép kín cùng với cao tốc Bến Lức - Long Thành dự kiến hoàn thành năm 2023 cũng được đánh giá là giải pháp hữu hiệu phân luồng giao thông liên tỉnh qua TPHCM.
Đầu tư hơn 75.000 tỉ đồng
Về việc triển khai dự án, Chính phủ đề xuất chia thành 8 dự án thành phần. Ngoài ra, tách riêng phần giải phóng mặt bằng và phần xây dựng triển khai độc lập theo địa giới hành chính giữa các địa phương, thực hiện theo hình thức đầu tư công.
Dự án sẽ thực hiện giải phóng mặt bằng theo quy mô mặt cắt ngang hoàn chỉnh bề rộng từ 63-120 m; thực hiện đầu tư phân kỳ với quy mô phân kỳ 4 làn xe cao tốc hạn chế, tốc độ thiết kế 80 km một giờ với bề rộng mặt cắt ngang là 19,75 m; các yếu tố hình học được thiết kế theo tiêu chuẩn đường cao tốc.
Ngoài việc đầu tư chính tuyến đạt tiêu chuẩn đường cao tốc 4 làn xe, dự án còn xây dựng phần đường song hành 2 bên qua đô thị, khu dân cư (bố trí không liên tục) theo quy mô từ 2 đến 3 làn xe. Tổng diện tích đất chiếm dụng của dự án khoảng 642,7 ha, trong đó đất trồng lúa 70,24 ha, đất nông nghiệp khác 103,52 ha, đất rừng sản xuất 16,82 ha, đất dân cư 64,1 ha, đất trồng cây lâu năm 229,62 ha, đất khác 158,4 ha.
Theo tính toán sơ bộ, tổng mức đầu tư dự án giai đoạn phân kỳ đầu tư (giai đoạn I) khoảng 75.378 tỉ đồng, bao gồm chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là 41.589 tỉ đồng; chi phí xây dựng và thiết bị là 25.945 tỉ đồng; phần còn lại là dự phòng, chi phí quản lý dự án, tư vấn và chi phí khác.
Về nguồn vốn đầu tư, Chính phủ dự kiến sử dụng 38.741 tỉ đồng từ ngân sách trung ương, 4 địa phương có tuyến đường đi qua sẽ góp 36.637 tỉ đồng từ ngân sách địa phương.
Đề xuất các cơ chế đặc thù
Để đảm bảo dự án cơ bản hoàn thành vào năm 2025, Chính phủ đề xuất Quốc hội một loạt cơ chế, chính sách đặc thù, gồm cho phép điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025; điều chuyển 17.146 tỉ đồng đã bố trí cho Bộ GTVT về các địa phương để triển khai dự án theo phương án phân bổ, gồm TPHCM - 10.627 tỉ đồng; Đồng Nai - 856 tỉ đồng; Bình Dương - 4.266 tỉ đồng; Long An - 1.397 tỉ đồng.
Chính phủ cũng kiến nghị cho phép sử dụng linh hoạt vốn ngân sách trung ương và vốn ngân sách địa phương để thực hiện dự án trong giai đoạn 2021-2025 và giai đoạn 2026 - 2030 phù hợp cơ cấu nguồn vốn, tiến độ thực hiện dự án. Theo đó, các địa phương cam kết bố trí ngân sách địa phương cho phần vốn phát sinh tăng thêm trong trường hợp có điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư của dự án thành phần.
Sau khi dự án hoàn thành, đưa vào sử dụng, sẽ tổ chức thực hiện thu phí để thu hồi vốn đầu tư dự án cho ngân sách trung ương và ngân sách địa phương tương ứng theo tỷ lệ nguồn vốn đầu tư.
Về nguồn lực, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép phát hành trái phiếu để các địa phương vay đáp ứng nhu cầu thực hiện, giải ngân cho các dự án trong giai đoạn 2024-2025. Các địa phương chịu trách nhiệm cân đối nguồn thu của ngân sách địa phương để hoàn trả ngân sách trung ương trong giai đoạn 2026-2030, bao gồm cả nguồn thu từ khai thác quỹ đất hai bên đường dự án.
Về tiến độ, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc chỉ định thầu trong quá trình triển khai thực hiện dự án đối với các gói thầu tư vấn, gói thầu phục vụ di dời hạ tầng kỹ thuật, gói thầu thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư, gói thầu xây lắp của các dự án thành phần.
Cụ thể, các nhà thầu thực hiện các gói thầu quy định tại khoản này đến khi hoàn thành dự án. Trình tự, thủ tục thực hiện chỉ định thầu thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu.
