(KTSG Online) – Ủy ban Tài chính, Ngân sách Quốc hội tán thành với đề xuất của Chính phủ tại dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa. Trong đó có việc đưa ra những ưu đãi, thu hút nhà đầu tư chiến lược.
Chiều 24-5, tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa.
Sau đó Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai đã trình bày báo cáo thẩm tra dự thảo nghị quyết nêu trên.
Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí với các chính sách về quản lý tài chính, ngân sách, quy hoạch, đất đai tương tự như các địa phương khác vừa được Quốc hội cho phép thực hiện.
Cụ thể hằng năm ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách tỉnh không quá 70% số tăng thu ngân sách trung ương từ một số khoản thu phân chia và một số khoản thu ngân sách trung ương hưởng 100% so với dự toán; cho phép tỉnh Khánh Hòa được vay không quá 60% số thu ngân sách tỉnh được hưởng theo phân cấp; tỉnh được phân bổ thêm 45% theo tỷ lệ phần trăm số chi tính theo định mức dân số khi xây dựng định mức chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2023 và trong thời gian thực hiện Nghị quyết này; hội đồng nhân dân tỉnh quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa dưới 500 ha...
Tuy nhiên, đối với việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, bà Mai đề nghị, trong tổ chức thực hiện phải bảo đảm không ảnh hưởng đến an ninh, quốc phòng; cần đề cao trách nhiệm, bảo đảm tính chặt chẽ, tránh xảy ra sai phạm liên quan đến đất đai, ảnh hưởng đến người dân và uy tín của các cấp chính quyền...
Về phát triển khu kinh tế Vân Phong, bà Mai cho hay đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng, chủ trương thu hút các nhà đầu tư chiến lược vào khu kinh tế Vân Phong là phù hợp với tinh thần Nghị quyết 09 của Bộ Chính trị. Tuy nhiên, việc lựa chọn nhà đầu tư cần bảo đảm tuân thủ các điều kiện chặt chẽ vì Khu kinh tế Vân Phong cũng như tỉnh Khánh Hòa có vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh.
Về thu hút đầu tư trong Khu kinh tế Vân Phong, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, để tạo đột phá và phát huy hết tiềm năng, lợi thế của khu Kinh tế Vân Phong, dự thảo quy định các cơ chế, chính sách để thu hút các nhà đầu tư chiến lược trong các ngành, lĩnh vực ưu tiên phát triển. Cụ thể, quy định danh mục ngành nghề ưu tiên thu hút đầu tư phù hợp với định hướng ngành nghề quy định tại Nghị quyết số 09-NQ/TW, trong đó xác định quy mô vốn tối thiểu tương ứng với từng ngành nghề, lĩnh vực để đảm bảo các dự án có quy mô đủ lớn tương xứng với tiềm lực của nhà đầu tư chiến lược. Trên cơ sở danh mục này, nhà đầu tư hoặc cơ quan có thẩm quyền đề xuất dự án đầu tư cụ thể để thực hiện việc chấp thuận chủ trương đầu tư dự án theo quy định của pháp luật đầu tư.
Để hấp dẫn nhà đầu tư chiến lược, ông Dũng cho biết dự thảo nghị quyết quy định nhà đầu tư chiến lược được hưởng chế độ ưu đãi theo hướng được trừ 150% chi phí nghiên cứu và phát triển thực tế khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp và được ưu tiên về thủ tục hải quan và thủ tục về thuế. Đồng thời, quy định nghĩa vụ của nhà đầu tư chiến lược phải thực hiện các cam kết, nhất là cam kết thực hiện đúng các nội dung và tiến độ quy định, cam kết không chuyển nhượng dự án trong thời gian đầu tư xây dựng.
Bà Mai cho hay, có ý kiến đề nghị chưa quy định chính sách ưu đãi đầu tư cho xây dựng trung tâm thương mại, khu đô thị, khu du lịch, sân golf trong Khu kinh tế Vân Phong vì đây không thuộc lĩnh vực ưu tiên đầu tư.
Về cam kết, nghĩa vụ của nhà đầu tư, bà Mai cho biết đa số ý kiến của Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí với các quy định của dự thảo của Chính phủ song đề nghị cần gắn với chế tài cụ thể để có căn cứ xử lý trách nhiệm trong việc không thực hiện cam kết, tránh dẫn đến sơ hở, lợi dụng chính sách để hưởng ưu đãi, khó khả thi khi thực hiện.
Về thời hạn giải ngân và chuyển nhượng dự án, đa số ý kiến nhất trí với nội dung này trong dự thảo nghị quyết. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, thời hạn không được chuyển nhượng dự án như dự thảo là tương đối ngắn, dễ dẫn đến lợi dụng chính sách để đầu tư núp bóng, chưa bảo đảm gắn bó lợi ích lâu dài theo đúng tính chất nhà đầu tư chiến lược. Vì vậy, đề nghị quy định thời hạn dài hơn.
Về ưu đãi đối với nhà đầu tư chiến lược, Ủy ban Tài chính, Ngân sách tán thành với quy định tại dự thảo nghị quyết. Tuy nhiên, đề nghị giám sát chặt chẽ trong quá trình thực hiện để tránh lợi dụng chính sách. Đồng thời, đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu để có thể bổ sung một số ưu đãi khác thu hút được nhiều nhà đầu tư chiến lược (như cơ chế cho phép thực hiện khấu hao nhanh hơn so với quy định hiện hành…).
Cơ chế đặc thù ban hành tràn lan thì sẽ trở thành cơ chế đặc quyền, đặc lợi, khuyến khích tình trạng xin cho, chạy chọt, lobby… Về nguyên tắc, cơ chế chính sách là một thể thống nhất, cái hay ở chỗ là thiết kế hành lang pháp lý để mỗi địa phương vận dụng tùy theo lợi thế và hoàn cảnh cụ thể của mình. Đặc thù chỉ áp dụng rất hạn chế, trong tình huống đặc biệt, thông qua thủ tục quyết định đặc cách từ cấp lập pháp tối cao.