(KTSG Online) - Tại cuộc họp trực tuyến với Tổng cục Quản lý thị trường và các địa phương, đơn vị về bảo đảm nguồn cung xăng dầu vào trưa ngày 26-8, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho rằng "thiếu xăng dầu là hết sức không bình thường". Trong khi đó, trao đổi với KTSG Online, một số đại lý xăng dầu cho biết càng kinh doanh càng thua lỗ do mức chiết khấu quá thấp.
- Đà giảm giá xăng xuống 20.000 đồng/lít bị chặn lại bởi quỹ bình ổn?
- Bộ Công Thương kiến nghị loạt vấn đề liên quan Quy hoạch điện VIII
Tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng thời gian qua thị trường xăng dầu trong nước được đánh giá là ổn định hơn so với các nước trong khu vực và thế giới.
Điều đó cũng được thể hiện được khi ngay cả trong lúc khó khăn nhất của thế giới thì nguồn cung của Việt Nam cũng chưa khi nào thiếu đối với nhu cầu sản xuất và đời sống của người dân.
Đồng thời, theo ông, giá cả về cơ bản giữ được mức ổn định và thấp hơn so với khu vực và thế giới. "Sở dĩ chúng ta làm được điều này là do chúng ta đã sử dụng tốt các công cụ quản lý giá như điều tiết các khoản thuế phù hợp, điều chỉnh thuế về bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả quỹ bình ổn xăng dầu", ông Diên nói, và cho biết: có những địa phương, có thời điểm còn sử dụng cả quỹ an sinh để bảo đảm cho tình hình cung ứng và kinh doanh xăng dầu giữ ở mức ổn định.
Nói thiếu xăng dầu là "không bình thường"
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, mấy ngày gần đây, đặc biệt sau khi buộc phải tạm đình chỉ hoạt động xuất nhập khẩu xăng dầu của một số doanh nghiệp đầu mối thì lại xuất hiện những thông tin trên mạng xã hội, đồng thời xuất hiện thông tin từ một số địa phương, thậm chí cả các cơ quan quản lý cho đến các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cho rằng bị thiếu hụt nguồn cung bởi hai lý do.
Lý do thứ nhất là do một số doanh nghiệp vừa qua đã bị tước tạm thời giấy phép nhập khẩu xăng dầu vì vi phạm các quy định của luật hiện hành, trong đó có vị phạm không nhập xăng dầu thường xuyên. Chính vì làm trái quy định nên phải tạm rút giấy phép, song lại lấy lý do là vì doanh nghiệp bị tạm rút cho nên bị thiếu.
Lý do thứ 2 được đưa ra để cho rằng thiếu nguồn cung là do chiết khấu bằng không cho nên không có nguồn và người bán lẻ, người kinh doanh càng bán càng lỗ.
Ông Diên cho rằng đây là điều hết sức không bình thường. Bởi vì giá xăng dầu, kể cả giá bán buôn và bán lẻ đang có xu hướng giảm, giảm do xu thế của thế giới giảm nhưng nguyên nhân chính là do Chính phủ và các bộ ngành đã chỉ đạo sử dụng các công cụ thuế và quỹ bình ổn để điều tiết giá xăng dầu giảm.
"Trong lúc giảm mà lại bảo thiếu nguồn cung. Thế giới đang cần bán, bán với giá rẻ, Việt Nam thì giảm thuế nên giá cũng rẻ. Như vậy, nguồn cung của thế giới lúc này đang dồi dào, nguồn cung trong nước lúc này cũng không thiếu. Vậy nhưng lại có thông tin cho rằng đang đứt gãy nguồn cung thì hết sức phi lý", ông Diên nói.
"Từ tháng 4 bộ đã chủ động giao tăng thêm cho những doanh nghiệp nhập khẩu để cung ứng đầy đủ với lượng tăng thêm 25%, cùng với hai nhà máy Bình Sơn và Nghi Sơn thì đến thời điểm này cho đến hết năm không bao giờ thiếu nguồn cung. Nếu có thiếu rõ ràng đó là những hiện tượng không bình thường và cần phải xử lý", ông lưu ý.
Theo ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, qua kiểm tra các đầu mối, hiệp hội đánh giá tổng nguồn cung bảo đảm phục vụ thị trường trong nước. Tuy nhiên, vấn đề nổi lên hiện nay là mức chiết khấu của các thương nhân đầu mối với cửa hàng bán lẻ xăng, dầu.
Các đại lý than càng kinh doanh càng lỗ
Trong khi đó, một số đại lý bán lẻ xăng dầu ở TPHCM và khu vực phía Nam cho biết họ càng kinh doanh càng thua lỗ do mức chiết khấu, hoa hồng quá thấp nên lỗ, nhưng vì là ngành kinh doanh có điều kiện nên họ vẫn phải hoạt động, tiếp tục chịu lỗ.
Theo đại diện một doanh nghiệp có các cửa hàng bán lẻ ở miền Tây, ngoài nguồn cung bấp bênh, giá xăng biến động thất thường, chiết khấu hoa hồng liên tục giảm khiến từ đầu năm đến nay công ty ông lỗ nặng.
Đáng chú ý là từ đầu tháng 7 đến nay với 5 lần giá xăng dầu liên tục được điều chỉnh giảm trong khi hàng nhập tồn trước khi điều chỉnh giảm giá là sẽ bị lỗ lớn. Người này cho biết hiện nay các đại lý đang cố gắng cầm cự bán chứ đang thua lỗ.
Theo một đại lý khác chia sẻ, giá xăng xuống thấp khiến các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu giảm chiết khấu về dưới 500 đồng/lít, thậm chí về 0. Do đó, nhiều cửa hàng đang chịu lỗ 500-600 đồng một lít.
Theo tính toán của một nhà phân phối, mức chiết khấu phải duy trì được ở mức 600-1.200 đồng một lít xăng, dầu thì mới đảm bảo được hòa vốn, sau khi trừ đi chi phí nhân công, vận chuyển, hao hụt...
Theo một công ty đầu mối xăng dầu, xăng dầu giảm giá mạnh thời gian qua nên ngay cả các công ty đầu mối lớn trong gần hai tháng nay cũng lỗ nhiều. Trong kỳ điều hành ngày 22-8 vừa qua, dù giá dầu điều chỉnh tăng 850 đồng/lít nhưng đối với hàng tồn, những công ty đầu mối vẫn lỗ gần 6.000 đồng/lít. Đối với xăng, bình quân lỗ 700-800 đồng/lít.
Dù kinh doanh thua lỗ, nhưng những công ty đầu mối này vẫn duy trì cung ứng xăng dầu cho cửa hàng trực thuộc và đại lý nhượng quyền ở khu vực TPHCM. Song đối với xăng dầu nhập mới hay hàng tồn, các công ty đầu mối đều lỗ, thành ra chiết khấu dành cho các cửa hàng rất thấp.
Khi các nhà kinh doanh kêu, có nghĩa là việc điều hành có vấn đề. Cần được xem xét thấu đáo, trước khi dùng các biện pháp hành chính.
Kinh doanh xăng dầu là ngành kinh doanh dễ dàng nhất ở VN. Giá bán = Giá gốc + thuế phí + lãi định mức. Nghĩa là lúc nào nhà nước cũng thu được ngân sách, doanh nghiệp lúc nào cũng được “bảo chứng” có lãi, thậm chí lãi lớn. Tất nhiên việc phân bổ lãi đó như thế nào là công việc nội bộ của các vị quản lý trong ngành. Các nước hầu như không có đặc ân này, bởi vậy lỗ lãi đối với họ là chuyện thường tình theo quy luật thương trường. Ở ta thì ngược lại, kinh doanh xăng dầu lỗ thì được xem là lạ lùng. Không biết quy luật kinh doanh đang được áp dụng như thế nào ?