(KTSG Online) - Hàng ngàn học sinh ở Hà Nội phải đi học trong ngày 30-9 để rồi mắc kẹt trong nước ngập sâu khắp thành phố. Nếu ngành giáo dục chủ động cho nghỉ học thì người dân đã không phải cực khổ như vậy. Việc thông báo nhanh không có gì khó khăn với công nghệ hiện nay, cái thiếu chỉ là phản xạ nhạy bén.
- Hà Nội chi hơn 383 tỉ đồng, quyết tâm chống ngập nội đô
- TPHCM chuẩn bị khởi động lại siêu dự án chống ngập
Mãi đến khi đã ngập rồi thì đến tối ngày 30-9 Sở Giáo dục và Đào tạo mới phát đi thông báo cho phép 2,3 triệu học sinh từ mầm non đến phổ thông nghỉ học ngày 1-10 (1). Thông báo này vừa muộn vừa giảm tác dụng vì những học sinh đã phải lội nước đến tận đêm khuya đêm qua mới về được tới nhà thì sáng hôm sau khó mà đi học nổi.
Còn trước đó, sáng 30-9, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội chỉ ra văn bản đề nghị trường chủ động rà soát, nếu bị ảnh hưởng bởi mưa bão ngập lụt, học sinh không thể đến trường học tập, sinh hoạt thì chủ động xây dựng phương án, hình thức học tập phù hợp (2).
Do không có chỉ đạo cho phép nghỉ học nên nhiều trường vẫn tiếp tục cho học sinh đi học bình thường trong khi nước đã ngập sâu khắp nơi khiến giao thông ở Hà Nội tê liệt.
Hàng ngàn phụ huynh sau khi đón con đã phải lội bì bõm nhích từng bước về nhà trong cảnh hỗn loạn giao thông kéo dài tới khuya. Đêm 30-9, đến hơn 20 giờ, một số phụ huynh ở Hà Nội cho biết trên trang Facebook cá nhân là vẫn chưa đến được trường để đón con. Nhiều trường phải ứng phó bằng cách tổ chức cho học sinh ngủ lại trường qua đêm để phụ huynh không phải lội nước đến đón.
Trận ngập này là hậu quả của trận mưa với vũ lượng cực lớn và kéo dài trong suốt đêm 29-9. Theo số liệu của Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội cập nhật thì đa số khu vực có lượng mưa từ 200 mm đến 500 mm. Với lượng mưa cực lớn như thế này thì ngập diện rộng là điều không thể tránh khỏi, đến chiều ngày 30-9 vẫn còn hơn 80 điểm ngập với độ sâu có nơi đến 0,7 mét.
Câu chuyện học sinh lội nước ở Hà Nội không phải do thiếu thông tin, công nghệ mà do thiếu phản xạ đủ nhạy bén trước thời tiết xấu. Với trận mưa cực lớn và kéo dài suốt đêm 29-9 thì không cần chuyên môn cũng có thể biết được ngày hôm sau thành phố Hà Nội sẽ ngập ra sao.
Lẽ ra ngay trong đêm 29-9, ngành giáo dục Hà Nội cần trao đổi với cơ quan khí tượng và thoát nước đô thị để có thông tin về lượng mưa ban đầu, khả năng ngập để phát thông báo khẩn cho phép hơn 2 triệu học sinh không phải đến trường trong ngày hôm sau.
Trong điều kiện công nghệ hiện nay, việc biết được lượng mưa và dự báo ngập rất dễ dàng nếu có cơ chế phối hợp giữa ngành giáo dục với các bên liên quan. Phương tiện thông báo cũng không khó vì đã có các nhà mạng viễn thông hỗ trợ phát tin nhắn SMS đến phụ huynh, học sinh khi được chính quyền yêu cầu. Ngoài ra, các trường còn có thêm kênh gởi thông báo qua sổ liên lạc điện tử hay các nhóm Zalo rất hiệu quả.
Ở nhiều nước, khi có nguy cơ thời tiết xấu có thể ảnh hưởng lớn đến người dân, cơ quan khí tượng sẽ phát cảnh báo cho các đầu mối thông tin ở các trường, bao gồm cả trường đại học. Một số sinh viên ở Pháp, Bỉ cho biết, có lần các em nhận tin nhắn từ trường lúc 5 giờ sáng cho biết sáng đó được nghỉ học vì sẽ có mưa lớn gây ngập. Tất nhiên, dự báo thời tiết thì vẫn có thể sai nhưng an toàn tính mạng của người dân thì luôn được đặt lên hàng đầu nên họ chấp nhận sẽ có một số lần "báo động giả".
Bài học trong trận ngập vừa qua cần được rút kinh nghiệm không chỉ riêng Hà Nội và ngành giáo dục mà còn cho các địa phương và ngành khác. Để có được phản xạ kịp thời trước thời tiết xấu nhằm bảo đảm an toàn cho người dân, chính quyền các địa phương cần xây dựng quy trình phản ứng để kích hoạt kịp thời, chẳng hạn như ngành khí tượng thông tin, chính quyền báo động và yêu cầu ngành viễn thông phát thông báo khẩn ở bất cứ thời điểm nào, kể cả đêm khuya.
----------------------------------
(1) https://nld.com.vn/nhieu-truong-o-ha-noi-cho-hoc-sinh-ngu-lai-do-mua-lon-duong-pho-ngap-sau-196250930194124519.htm
(2) https://tuoitre.vn/so-de-nghi-truong-chu-dong-hoc-sinh-ha-noi-van-den-truong-khi-mua-ngap-lon-20250930142453357.htm
