(KTSG Online) - Môn thi mô phỏng các tình huống giao thông bằng phần mềm trong sát hạch lái xe ô tô sắp bị loại bỏ vì thiếu thực tế. Dù có rất nhiều phản ánh về sự bất hợp lý nhưng Cục Đường bộ vẫn viện dẫn đủ lý do để áp dụng. Sau hơn ba năm, cuối cùng môn này cũng bị khai tử nhưng đã có hàng chục ngàn thí sinh bị đánh rớt oan uổng.
Theo dự thảo sửa đổi Thông tư 12/2025/TT-BGTVT công bố cách đây vài ngày, bài thi mô phỏng tình huống giao thông trên máy tính sẽ bị loại bỏ khỏi quy trình sát hạch bằng lái xe ô tô. Như vậy, dự kiến từ cuối năm nay hay đầu năm 2026, thí sinh chỉ cần hoàn thành ba phần thi thay vì bốn như hiện nay.
Năm 2021, Bộ Giao thông Vận tải (cũ) ban hành Thông tư 01/2021/TT-BGTVT quy định bổ sung vào kỳ thi sát hạch bằng lái xe ô tô phần thi trên phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông trên máy tính, áp dụng từ ngày 1-6-2022. Theo quy định này, người học lái xe sẽ phải đạt 4 bài sát hạch mới được cấp bằng lái gồm: lý thuyết, phần mềm mô phỏng, thực hành lái xe trong hình, lái xe trên đường giao thông công cộng thay vì 3 bài như trước đó.
Chỉ vài tháng sau khi áp dụng, hàng loạt trung tâm sát hạch lẫn sở giao thông vận tải địa phương đồng loạt phản ánh tình trạng thí sinh rớt quá nhiều ở môn thi phần mềm mô phỏng. Vấn đề nằm ở chỗ phần mềm bất hợp lý, đòi hỏi người thi bấm phím chính xác tới từng phần trăm giây như chơi game mới đạt yêu cầu. Trong khi đó, nội dung phần mềm lại thiếu tính thực tế, không giúp gì cho người học về cách xử lý tình huống khi lái xe thật.
Không ít thí sinh đậu 3 bài thi lý thuyết, thực hành và đường trường nhưng bị rớt ở bài thi mô phỏng trong khi nếu thi 3 môn như cũ thì họ đã thi đậu và có bằng lái. Việc dùng một phần mềm như chơi game để thi sát hạch lái xe ô tô chỉ khiến người học đối phó bằng cách học mẹo mà không giúp nâng cao kỹ năng lái xe thực tế.
Báo cáo của nhiều sở Giao thông Vận tải địa phương gửi Cục Đường bộ (Bộ Giao thông Vận tải cũ) giai đoạn 2023-2024 nhấn mạnh, cần xem lại việc áp dụng phần mềm mô phỏng vì đánh đố người thi và kiến nghị chỉ nên đưa vào chương trình giảng dạy để nâng cao kỹ năng lái xe cho học viên, không đưa vào phần sát hạch lái xe bắt buộc. Một số đại biểu Quốc hội cũng đã đưa ý kiến cử tri đề nghị bỏ phần thi này tại các kỳ họp Quốc hội.
Trước phản ứng mạnh từ cơ sở, Cục Đường bộ Việt Nam vẫn viện dẫn nhiều lý do như "phần mềm xây dựng trên cơ sở tham khảo phần mềm các nước tiên tiến, giúp người học lái xe an toàn...". Cục cũng cho biết đã thành lập tổ chuyên gia để rà soát, điều chỉnh, bổ sung nội dung của phần mềm và đưa vào sử dụng từ đầu năm 2024 (2). Thế nhưng, bản cập nhật phần mềm vẫn không cải thiện chất lượng môn thi này do bản chất cách "thi như chơi game" không thay đổi.
Bất hợp lý này kéo dài và lại có thêm hàng ngàn người bị đánh rớt cho đến nay mới được sửa tận gốc. Theo dự thảo sửa đổi Thông tư 12/2025/TT-BGTVT, Bộ Công an chính thức đề xuất bỏ phần thi mô phỏng khỏi quy trình sát hạch giấy phép lái xe.
Việc đưa bài thi không thực tế vào kỳ sát hạch bằng lái ô tô để rồi cuối cùng cũng phải bỏ. Lẽ ra, sau khi ban hành quy định, Cục Đường bộ cần lắng nghe và tiếp thu những ý kiến phản biện quá rõ ràng từ ngành giao thông, người dân và báo chí để sớm thay đổi thay vì để kéo dài nhiều năm như vậy và làm nhiều thí sinh rớt sát hạch oan uổng.
------------------------------
(1) https://thesaigontimes.vn/bo-cong-an-muon-bo-quy-dinh-bai-thi-mo-phong-sat-hach-giay-phep-lai-xe/
(2) https://laodong.vn/xe/bo-gtvt-len-tieng-ve-kien-nghi-bo-phan-thi-mo-phong-giay-phep-lai-xe-1297633.ldo
